عاطفه زارعی در گفتوگو با خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) در همدان اظهار کرد: «طومار» به نوع قطع گونهای از اسناد مکتوب اطلاق میشود که در آن اوراق از لحاظ طول به یکدیگر متصل شده و در هم پیچیده و لوله میشوند و گاهی به انتهای آن نیز تکیهای چرم (معمولاً میشن) به عنوان جلد الصاق میشود.
وی افزود: محتوای طومارها غالباً شامل اجزای قرآن، دعا، زیارتنامه، حرز و تعویذ است که فرد بتواند به سهولت آن را حمل و استفاده کند.
زارعی اضافه کرد: به همت و توجه قابل تقدیر «اسدالله ویژه» از فرهنگ دوستان و اهداگران پیشکسوت همدان دو نسخه طومار خطی به مدیریت اسناد و کتابخانه ملی منطقه غرب کشور به مرکزیت همدان اهدا شده است که هر یک دارای ویژگیهای نسخهشناسی خاص خود هستند.
وی با اشاره به اینکه اطلاعات هر دو نسخه در پایگاه کتابخانه ملی ایران بارگذاری شده و با شمارههای (۲۳-۶۰۰۵) و (۲۴-۶۰۰۵) در دسترس علاقمندان است افزود: طومار اول شامل زیارتنامه حضرت امیرالمومنین علی (ع)، متن زیارت عاشورا و دعای علقمه است.
زارعی ادامه داد: تعداد سطرهای طومار ۳۰۳ سطر با قطع ۶۸×۲۳۸ میلیمتر به خط نسخ معرّب خوش است که توسط محمود بن حاجی ابوالفتح لؤلوی از نسخنویسان و خوشنویسان دوره ناصری و در سال ۱۲۴۲ هجری قمری کتابت شده است.
وی بیان کرد: کاغذ طومار ترمه اصفهان به رنگ نخودی است و اطراف متن نیز جدول مزدوج به زر محرر است و در بالای هریک از دعاها و زیارتنامهها عناوین به خط رقاع سرخ نوشته شده است.
وی اضافه کرد: طومار دوم متن دعای علقمه (دعایی که پس از زیارت عاشورا میخوانند) است که در ۱۴۶ سطر و در قطع ۸۸×۲۶۰۰ میلیمتر است.
مدیر اسناد و کتابخانه ملی منطقه غرب کشور با بیان اینکه خط طومار نسخ معرب اعراب گذاری شده و بر روی کاغذ فرنگی نخودی است گفت: کاتب نامی از خود و تاریخ کتابت آن به میان نیاورده است و تنها در پایان طومار به عبارت «التماس دعای خواننده را» بسنده کرده است.
∎