به گزارش ایرنا، هادی حق شناس روز شنبه در جلسه بررسی موانع پیش روی ثبت جهانی شهر تاریخی ماسوله گفت: همه موارد مربوط به این اقدام اعم از قبل، حین و پس از ثبت جهانی باید مورد بررسی و برنامهریزی دقیق قرار گیرد و میزان اعتبارات مورد نیاز کشوری و استانی بطور مشخص و دقیق اعلام شود.
وی ادامه داد: کشورهای همسایه با ساخت پروژههای مصنوعی خیل عظیم گردشگران را به خود میخوانند حال آنکه ما با داشتن سایتهای تاریخی، فرهنگی و طبیعی بسیار ارزشمند باید سهمی فراتر از آنچه هست، داشته باشیم.
استاندار گیلان با تاکید بر اینکه الان تمام همت ما باید رفع موانع ثبت جهانی ماسوله باشد، تصریح کرد: برای این امر باید برنامه ریزی مدونی انجام شود و دستگاهها با احساس مسئولیت، همه موانع مربوط به حوزه خود را هر چه سریعتر گزارش، پیگیری و رفع کنند؛ مغایرتها باید برطرف و مشکلات بومی از موانع ثبت تفکیک شود.
حق شناس افزود: به طور قطع ثبت جهانی ماسوله به نفع کشور و گیلان است از اینرو پیگیریم تا این ثبت ارزشمند به سرانجام مطلوب برسد. اگر دنیا به این نتیجه رسیده جایی را ثبت کند و ایران هم در پی ثبت اثر است به طور قطع مزایای این موضوع بیشتر از محدودیتهایی است که پس از ثبت جهانی انجام میشود.
ضرورت پروژه ساماندهی سنگهای بالادست ماسوله
شهردار ماسوله نیز در این جلسه بیان کرد: در ارتباط با ثبت جهانی ماسوله آنچه در توان شهرداری و شورای شهر بود اعم از جمله تخریب ساختمان بلاتکلیف و در حریم، بازسازی چشمههای تاریخی، انجام پروژههای عمرانی، راهاندازی و ساماندهی مانیتورینگ ترافیکی، ساماندهی سیما و منظر شهری و بازار و نیز جمع آوری سازههای مزاحم انجام شده همچنین مدیریت پسماند و پیوستن ماسوله به اتحادیه شهرهای تاریخی جهان بعنوان نقاط قوت از سوی ارزیاب جهانی اعلام شد.
یوسف تیموری با بیان اینکه شهرداری ماسوله با قدمت ۹۳ ساله بدلیل میراثی بودن از کسب بسیاری از درآمدها و همچنین نیروی انسانی محروم است از اینرو با توجه به اینکه این شهر تاریخی سالانه به میلیونها گردشگر خدمات ارائه میدهد و درآمدی جز دریافت ورودی ندارد، نیازمند حمایت است.
وی انجام پروژه ساماندهی سنگهای بالادست ماسوله را که برای این شهر خطرآفرین است از پروژههای قابل اهتمام عنوان کرد و خواستار حمایت در خصوص اجرای آن شد.
۳۵۰ میلیارد ریال اعتبار برای رفع موانع ثبت جهانی ماسوله
مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی گیلان نیز در جلسه بررسی روند پرونده ثبت جهانی ماسوله با بیان اینکه برای رفع موانع این امر ۳۵۰ میلیارد ریال اعتبار نیاز است، گفت: این اداره کل ۲ سال است که بطور جدی به موضوع ورود کرده و در این مدت ۹۰ اثر تاریخی در ماسوله احیاء شده است که این موضوع نقش مهمی در ثبت جهانی این اثر ارزشمند دارد.
ولی جهانی افزود: آسیاب، چشمه، چلنگری، نانوایی، کاروانسرا، مساجد تاریخی، بقاع امامزادهها و خانههای تاریخی از جمله آثاری هستند که در این راستا مرمت و احیاء شدهاند ضمن آنکه فرآیند ثبت جهانی به ما کمک کرد ماسوله را به حالت اولیه برگردانده و تمام بازارچههای ناهمگون ساماندهی شده و وسایل چینی جمعآوری شوند.
وی ادامه داد: همچنین چهار محوطه باستانی کاوش شد که تا پیش از این کاوشها گمان میرفت فقط کهنه ماسوله مرکز تولید آهن ایران و مناطق همجوار است اما با کاوشهای باستانشناسی هیات ایران و چین در ارتفاعات ماسوله مشخص شد تمام کوههای این منطقه در هزار سال قبل مرکز تولید آهن کشور بوده است.
ماسوله در ۲۵ کیلومتری جنوب غربی شهرستان فومن در کنار رودخانههای جاری بر پهنه صخره سنگها، اراضی شالی و باغهای چای و معماری پلکانی گِلین منحصر به فرد در دل کوهستان همراه با پنجرههای چوبی و گلدانهای شمعدانی رنگینش سال ۱۳۵۴ با شماره ۱۰۹۰ در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسید و ثبت جهانی آن از سال ۱۳۹۰ در دستور کار قرار گرفت.
شهرک تاریخی ماسوله، سال ۲۰۰۷ در میراث تاریخی یونسکو به طور موقت ثبت شد تا مسیر هرگونه تغییر و آسیب به آن بسته شود. در گذر سالها این شهر رفت و آمد مدیران، کارشناسان بینالمللی، ملی و استانی بسیاری را به خود دید که بررسیها و گزارشهای متعددی را از این قطعه تاریخی به همراه داشت.
همچنان پرونده جهانی شدن ماسوله اندرخم یونسکو باقی مانده بود تا اینکه آبان ۱۴۰۰ ماسوله عنوان شهر کامل از نگاه ارزیابان بین المللی را از آن خود کرد که به اعتقاد کارشناسان گامی مهم در مسیر ثبت جهانی آن محسوب میشد.
ارزیاب یونسکو سرانجام پس از گذشت ۱۱ سال از آغاز فرایند ثبت جهانی منظر فرهنگی ماسوله، ششم مهر ۱۴۰۱ وارد این شهر تاریخی شد و فرآیند اولیه ثبت جهانی آن را آغاز کرد و قرار شد نتیجه شهریور ۱۴۰۲ در چهل و پنجمین اجلاس کمیته میراث جهانی یونسکو اعلام شود.
۲۶ شهریور (۱۷ سپتامبر ۲۰۲۳)، چهل و پنجمین اجلاس کمیته میراث جهانی یونسکو (UNESCO) برگزار شد و خبر ثبت جهانی کاروانسرای تی تی گیلان در قالب پرونده کاروانسراهای ایران به همراه ۵۳ کاروانسرای تاریخی کشور بررسی و با تصویب اعضای کمیته به عنوان بیست و هفتمین میراث فرهنگی ملموس ایران در فهرست جهانی یونسکو ثبت شد اما از ثبت جهانی ماسوله خبری نشد.
فرصت ثبت جهانی شهرک تاریخی ماسوله از سوی یونسکو باقی ماند از اینرو برای مردم این سرزمین شوق جهانی شدن کاروانسرای ۶۰۰ساله با ثبت جهانی شهر تاریخی پلکانیشان تمام میشود.