به گزارش ایرنا، سرطان واژه ترسناکی است که پیش از این شنیدن یا مطرح کردن آن نوعی دلهره و ترس را در میان مردم به وجود می آورد اما امروزه با گذشت زمان و ارتقای دانش پزشکی اکنون جای خود را به امید و امیدواری برای درمان داده است.

امروزه با گسترش شهرنشینی انواع سرطان ها در جهان سیر صعودی پیدا کرده که خود دلایل متعددی دارد، با توجه به آمار منتشر شده، سرطان با بیش از ۱۹ میلیون مورد جدید و بیش از ۱۰ میلیون مرگ و میر در سراسر جهان در سال ۲۰۲۰، یکی از عوامل اصلی مرگ و میر در جهان اعلام شده و به عبارتی تقریبا یک مورد از هر ۶ مرگ در دنیا به علت سرطان بوده است.

به اعتقاد متخصصان، شناخت راههای ابتلا، آگاهی بخشی به عموم و از همه مهمتر مراجعه به هنگام می تواند تا حدودی زیادی روند درمان سرطان را تسهیل کند که بارها بر این موضوع تاکید شده است.

بنا بر اهمیت این موضوع از یکم تا هفتم بهمن هر سال به هفته ملی مبارزه با سرطان با هدف حساس کردن جامعه نسبت به این مساله نامگذاری شده که این اقدام برای آگاهی بخشی و تغییر نگرش در مردم درخصوص بیماری سرطان صورت گرفته است.

سرطان دومین علل مرگ و میر در زنجان

کارشناس گروه پیشگیری و کنترل بیماریهای غیرواگیر معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی زنجان با بیان اینکه سرطان پس از بیماریهای قلب و عروق، دومین علت مرگ و میر در ایران است، گفت: بر اساس گزارش موسسه تحقیقات ملی سلامت، متأسفانه سالانه حدود ۱۳۰ هزار نفر به سرطان مبتلا می شوند و حدود ۸۰ هزار نفر به دلیل ابتلا به این بیماری فوت می کنند.

مهناز حدادیان، افزود: به عبارت دیگر به طور متوسط روزانه در حدود ۲۰۰ نفر از هموطنان جان خود را به دلیل ابتلا به سرطان از دست می دهند.

این کارشناس با بیان اینکه در استان زنجان طبق آخرین آمار، سرطان دومین علت مرگ و میر بر اثر بیماریها به شمار می رود، ادامه داد: پنج سرطان پستان، پوست، معده، روده بزرگ و پروستات از شایعترین سرطان ها در این استان است.

در استان زنجان طبق آخرین آمار، سرطان دومین علت مرگ و میر بر اثر بیماریهاست، پنج سرطان پستان، پوست، معده، روده بزرگ و پروستات از شایعترین سرطان ها در این استان به شمار می رود.وی با بیان اینکه بروز سرطان به دلیل پیر شدن جوامع در اکثر کشورهای دنیا در حال افزایش است، افزود:بر اساس روندی که برای انواع سرطانها مشاهده می شود، رتبه سرطانها از نظر بروز و مرگ و میر در یک دهه آینده تغییر خواهد کرد.

این کارشناس با بیان اینکه روز جهانی سرطان در چهارم فوریه هر سال با هدف افزایش آگاهی از عوامل خطر مرتبط جهت اتخاذ سبک زندگی سالم و نیز ارتقای مشارکت همگانی در پیشگیری، تشخیص زودهنگام و مدیریت این بیماری برگزار می شود، اضافه کرد: هم راستا با اهداف جهانی، این هفته در سال ۱۴۰۳ با هدف کلی پیشگیری از سرطان در سطح فردی، خانوادگی و اجتماعی با شعار «دست در دست هم برای پیشگیری و مبارزه با سرطان» اجرا می شود.

حدادیان افزود: این هفته فرصتی برای تقویت آگاهی رسانی درباره سرطان، عوامل خطر، تشویق به پیشگیری و تشخیص زودهنگام و حمایت از بیماران مبتلاست.

وی یادآور شد: آگاهی مردم به همراه اجرای برنامه های غربالگری و تشخیص زودهنگام می تواند به کاهش ابتلا و افزایش تاثیرات درمانی کمک کند.

سبک زندگی ناسالم از علل ابتلا به سرطان

کارشناس گروه پیشگیری و کنترل بیماریهای غیرواگیر معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی زنجان ادامه داد:هر فردی، احتمال مشخصی برای ایجاد سرطان دارد، ترکیبی از ژن‌ها، سبک زندگی و عوامل محیطی احتمال ابتلا به سرطان را مشخص می‌کند.

حدادیان با تاکید بر اینکه هنوز عوامل دقیق سرطان مشخص نیست، اضافه کرد: عواملی وجود دارند که می‌توانند احتمال ابتلای سرطان را بیشتر کنند و به هر چیزی که احتمال ایجاد سرطان را بیشتر کند، عامل خطر سرطان می‌گوییم.

وی افزود: داشتن یک یا چند عامل خطر به این معنی نیست که فرد به سرطان مبتلا خواهد شد، بلکه به این معنی است که احتمال ابتلا به سرطان در او نسبت به فرد بدون آن عامل خطر، بیشتر است.

این کارشناس با تاکید بر اینکه افزایش سن بزرگترین عامل خطر ایجاد سرطان است، اظهار داشت: سرطان شایع است و بسیاری از ما اقوامی داریم که مبتلا به سرطان بوده‌اند، بسیاری از افراد نگران هستند که سابقه خانوادگی، احتمال ابتلای آنها به سرطان را به مراتب بیشتر کند البته کمتر از ۱۰ درصد موارد سرطان با سابقه خانوادگی قوی ابتلا به این بیماری همراه است.

وی با بیان اینکه مصرف دخانیات و الکل، استفاده از رژیم غذایی ناسالم، کم تحرکی و آلودگی هوا از عوامل خطر سرطان و سایر بیماری های غیرواگیر است، اضافه کرد: سیگار بیشترین سهم بروز سرطان را در کشور دارد.

با افزایش رواج مصرف قلیان و سیگار در بین زنان جوان ایرانی در دهه اخیر، نگرانی نسبت به افزایش بار ناشی از سرطان در زنها و مردان ایرانی وجود دارد.حدادیان با تاکید بر اینکه با افزایش رواج مصرف قلیان و سیگار در بین زنان جوان ایرانی در دهه اخیر، نگرانی مهمی نسبت به افزایش بار ناشی از سرطان در زنها و مردان ایرانی وجود دارد، افزود: اضافه وزن، رژیم غذایی نامناسب و نداشتن فعالیت بدنی از دیگر عوامل خطری است که بعد از مصرف دخانیات باعث بروز سرطانها در ایران می شود.

به گفته این کارشناس، رژیم غذایی حاوی غذاهای فوری که دارای سطوح بالایی از قند، نمک، کالری، چربی و حتی برخی از اجزای سرطانزا مانند نیتریتها و نیتراتها هستند، خطر بروز سرطان را افزایش می دهند همچنین چاقی ناشی از سبک زندگی ناسالم و کم تحرکی با بروز برخی سرطانها مرتبط است.

وی اضافه کرد: برخی از عفونت های مزمن از جمله هلیکوباکتر پیلوری، ویروس پاپیلومای انسانی (HPV)، ویروس هپاتیت بی و ویروس هپاتیت سی نیز می توانند از عوامل خطر سرطان باشد، همچنین ویروس های هپاتیت بی و سی و برخی از انواع HPV به ترتیب خطر ابتلا به سرطان کبد و دهانه رحم را افزایش می دهند.

این کارشناس با بیان اینکه بر اساس مطالعه انستیتو سرطان ایران، سالانه حدود ۳۴ درصد از سرطانها شامل تقریبا ۴۰ هزار بیمار با اجتناب از عوامل خطر قابل پیشگیری است، گفت: همچنین می توان از طریق تشخیص زودهنگام سرطان، درمان و مراقبت مناسب از بیماران مبتلا به سرطان بار این بیماری را کاهش داد.

وی تاکید کرد: بسیاری از سرطان ها در صورت تشخیص زودهنگام و درمان مناسب شانس درمان بالایی دارد.

حدادیان با بیان اینکه مرگ و میر ناشی از سرطان زمانی کاهش می یابد که موارد به موقع شناسایی و درمان شود، خاطر نشان کرد: هنگامی که سرطان به موقع شناسایی شود، درمان پذیرتر است و احتمال بقای بیمار بیشتر و درمان کم هزینه‌تر می شود.

وی اضافه کرد: با تشخیص زودهنگام سرطان و اجتناب از تأخیر در مراقبت می توان پیشرفت های قابل توجهی در زندگی بیماران سرطانی ایجاد کرد، بنابراین باید برای غربالگری و تشخیص زودهنگام سرطان به نزدیکترین مرکز خدمات جامع سلامت یا پایگاه سلامت مراجعه کرد.

رعایت سبک تغذیه سالم،راهکار پیشگیری از ابتلا به سرطان

سرپرست واحد بهبود تغذیه معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی زنجان نیز در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود: طی سالیان اخیر تغییرات شگرفی از جمله در مصرف مواد غذایی و نوشیدنی، عادات فعالیت فیزیکی و زندگی شهرنشینی به وجود آمده است.

سعیده محمدی با بیان اینکه به طور کلی رژیم های غذایی با کالری بالاتر بیشتر مورد استقبال قرار می گیرد، افزود:امروزه فعالیت فیزیکی افراد کاهش پیدا کرده و اغلب افراد تمایل به بی تحرکی دارند.

این مسوول با بیان اینکه همه این عوامل موجب افزایش وزن و چاقی در سطح جامعه شده است، گفت: این تغییرات با افزایش شیوع سرطان در جهان همراه بوده است، به طوری که میزان سرطان در جهان تا سال ۲۰۳۰ دو برابر خواهد شد.

وی اضافه کرد: حدود یک سوم مرگ و میر ناشی از سرطان که در حال وقوع در جهان است، به عوامل تغذیه ای، فعالیت فیزیکی و وضعیت روانی بیمار ارتباط دارد.

این کارشناس با تاکید بر اینکه افزایش مصرف غذاهایی با انرژی بالا که شامل مقادیر زیادی چربی، روغن و قند باشد باعث افزایش خطر ایجاد برخی از سرطان ها می شود، ادامه داد:چاقی و بالا بودن چربی بدن به عنوان علل احتمالی سرطان مری، پانکراس، کولورکتال، پستان، رحم، کلیه، کبد و ریه شناخته می شود.

افزایش مصرف غذاهایی با انرژی بالا که شامل مقادیر زیادی چربی، روغن و قند باشد باعث افزایش خطر ایجاد برخی از سرطان ها می شود ،چاقی و بالا بودن چربی بدن به عنوان علل احتمالی سرطان مری، پانکراس، کولورکتال، پستان، رحم، کلیه، کبد و ریه شناخته می شود.وی به عوامل ایجاد سرطان ها نیز اشاره کرد و گفت: استعداد ژنتیکی، عوامل محیطی مانند سیگار کشیدن، قرار گرفتن در معرض دود سیگار، آلودگی هوا، قرار گرفتن در معرض آفتاب شدید و اجزای آلوده کنده رژیم غذایی مانند آفت کش ها و سم ها، نگهدارنده ها، افزودنی ها و رژیم های غنی از چربی، گوشت قرمز، غذاهای فرآیند شده، رژیم های عاری از سبزی ها و میوه ها و شیوه غلط زندگی و بی تحرکی می تواند در ایجاد انواع سرطان ها نقش مهمی داشته باشد.

محمدی به نقش رژیم غذایی در پیشگیری از سرطان ها اشاره کرد و افزود: برخی از مواد غذایی ممکن است حاوی مواد پیشگیری کننده از انواع سرطان ها باشد.

وی با اشاره به اجزای اساسی رژیم غذایی در پیشگیری از سرطان ها، گفت: مواد آنتی اکسیدانی شامل سلنیم، کاروتنوئیدها، ویتامین سی و ای است که مانع از آسیب سلول ها و بافت ها می شود و می تواند از بروز تغییرات سلول های بدخیم جلوگیری کند و همچنین فیبر موجود در میوه، سبزیجات، حبوبات و غلات کامل نیز بسیار مفید است.

سرپرست واحد بهبود تغذیه معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی زنجان به توصیه های لازم برای پیشگیری از سرطان نیز اشاره کرد و گفت:فعالیت فیزیکی و رژیم غذایی سالم نکاتی دارد که رعایت آنها تا حد قابل قبولی از بیماری پیشگیری می کند.

به گفته وی، ورزش علاوه بر حفظ شادابی و کمک به کاهش افسردگی از ابتلا به سرطان هم جلوگیری می کند و به طور کلی انجام ۳۰۰ دقیقه فعالیت ورزشی با شدت متوسط در هر هفته و ۱۵۰ دقیقه فعالیت با شدت زیاد در هر هفته اثر حفاظتی علیه سرطان دارد که بهتر است در جلسات ۲۰ تا ۳۰ دقیقه ای انجام شود.

وی، محدود کردن تماشای تلویزیون و کامپیوتر،استفاده از تردمیل یا دوچرخه به هنگام تماشای تلویزیون، استفاده از پله به جای آسانسور، مصرف سبزیجات، میوه ها با رنگ های متنوع به میزان پنج واحد در روز، محدود کردن مصرف نوشیدنی های شیرین شده با شکر و گوشت فرآوری شده( سوسیس و کالباس) و گوشت قرمز را از دیگر راههای پیشگیری ذکر کرد.

مراجعه حدود ۱۰۰ درصدی مبتلایان سرطان به انجمن مهرانه

مدیرعامل انجمن خیریه حمایت از بیماران مبتلا به سرطان مهرانه استان زنجان بیان اینکه ۹۹ درصد بیماران مبتلا به سرطان در استان به این انجمن مراجعه می کنند، افزود: این موضوع نشان دهنده تأثیر اقدامات پیشگیرانه انجمن و اطلاع‌رسانی و افزایش آگاهی عمومی مردم در باره این بیماری است.

اصغر وثوق افزود:مهرانه با همت خیران و همکاری مردم در عرصه پیشگیری و درمان سرطان فعالیت می‌کند و توانسته است در کاهش آمار مبتلایان و بهبود کیفیت زندگی بیماران نقش بسزایی داشته باشد.

هم اکنون یک هزار و ۳۰۰ خیر با ۲۰ دفتر این انجمن همکاری و نظارت دارند، برخلاف سیر صعودی سرطان در جهان، شتاب این بیماری در استان کاهش یافته و با کارهای پیشگیرانه به سمت صفر شدن حرکت می‌کند.وی با بیان اینکه هم اکنون یک هزار و ۳۰۰ خیر با ۲۰ دفتر این انجمن همکاری و نظارت دارند، گفت: برخلاف سیر صعودی سرطان در جهان، شتاب این بیماری در استان کاهش یافته و با کارهای پیشگیرانه به سمت صفر شدن حرکت می‌کند.

به گفته وی،‌این مجموعه هزینه‌های بیماران مبتلا به سرطان را با کمک‌های مردمی تأمین کرده و در حوزه پیشگیری نیز گام‌های مؤثری برداشته است.

وثوق با بیان اینکه در سال ۱۴۰۲، تعداد یک هزار و ۱۲۴ پرونده جدید برای بیماران در انجمن تشکیل شد، اضافه کرد: تعداد پرونده ها در ۶ ماه نخست امسال در مقایسه با مدت مشابه گذشته، روند کاهشی دارد.

وی با بیان اینکه هزینه انجمن برای تامین دارو در سال گذشته سه هزار و ۱۸۰ میلیارد ریال ثبت شد، اضافه کرد: این میزان طی هشت ماهه امسال ۲ هزار و ۶۲۰ میلیارد ریال بود و طبیعی است که هزینه این بخش نسبت به سال گذشته تا پایان سال افزایشی باشد.

مدیرعامل انجمن خیریه حمایت از بیماران مبتلا به سرطان مهرانه استان زنجان ادامه داد: طی سال ۱۴۰۱، ۲۱ هزار مورد خدمت در کلینیک انجمن به مراجعان داده شد که این رقم در سال گذشته ۳۳ هزار و ۶۰۰ مورد بود.

مدیرعامل انجمن خیریه حمایت از بیماران مبتلا به سرطان مهرانه استان زنجان با بیان اینکه در زمینه ابتلا به سرطان، قشر بانوان بیش‌ترین آسیب‌پذیری را دارند، گفت: تاکنون تعداد دو هزار و ۱۰۰ مورد ابتلای بانوان در این انجمن ثبت شده است.

وی با بیان اینکه آموزش‌های لازم برای پیشگیری از بیماری توسط خیران در شهرستان‌های زنجان ارائه شده است، گفت: کاهش مبتلایان در زنجان به برنامه‌های ورزشی، اطلاع‌رسانی و تلاش‌های مستمر مهرانه باز می‌گردد و این مجموعه اکنون به الگویی برای کشور تبدیل شده است.

برآیند:

پیش از این شنیدن یا مطرح کردن واژه سرطان نوعی دلهره و ترس را در میان مردم به وجود می آورد اما امروزه با گذشت زمان و ارتقای دانش پزشکی اکنون جای خود را به امید و امیدواری برای درمان داده است.

به گفته متخصصان، ورزش علاوه بر حفظ شادابی و کمک به کاهش افسردگی از ابتلا به سرطان هم جلوگیری می کند و به طور کلی انجام ۳۰۰ دقیقه فعالیت ورزشی با شدت متوسط در هر هفته و ۱۵۰ دقیقه فعالیت با شدت زیاد در هر هفته اثر حفاظتی علیه سرطان دارد که بهتر است در جلسات ۲۰ تا ۳۰ دقیقه ای انجام شود.

همچنین محدود کردن تماشای تلویزیون و کامپیوتر،استفاده از تردمیل یا دوچرخه به هنگام تماشای تلویزیون، استفاده از پله به جای آسانسور، مصرف سبزیجات، میوه ها با رنگ های متنوع به میزان پنج واحد در روز، محدود کردن مصرف نوشیدنی های شیرین شده با شکر و گوشت فرآوری شده( سوسیس و کالباس) و گوشت قرمز از دیگر راههای پیشگیری از سرطان است.