به گزارش خبرنگار علم و فناوری ایسکانیوز؛ براساس مطالعه‌ای که روی حدود ۴۵ هزار و ۵۰۰ محقق انجام شده است، بیش از ۴۰ درصد از محققان پسادکتری دانشگاه را ترک می‌کنند. اما جالب است بدانید کسانی که می‌مانند و به یک موقعیت مطلوب در هیات علمی دست می‌یابند،‌ به احتمال زیاد یا مقاله‌ای با استناد بالا داشته‌اند، یا موضوع تحقیق‌شان را بین دکتری و فوق دکتری تغییر داده‌اند یا پس از دریافت دکتری به خارج از کشور مهاجرت کرده‌اند.

این مطالعه به بررسی محققانی در سرتاسر جهان پرداخته است که از دکتری به پسادکتری -موقعیتی موقت برای آموزش حرفه‌ای‌تر و توسعه و تحقیقات گسترده‌تر- رفته‌اند و سپس در برخی موارد عضو هیات علمی شده‌اند. این مطالعه مدت ۲۵ سال و همچنین ۱۹ رشته دانشگاهی را پوشش داد و از داده‌های «مایکروسافت آکادمیک گراف» استفاده کرد که مجموعه‌ای شامل ۲۵۷ میلیون نشریه است. محققان داده‌ها را با استفاده از یک شبکه حرفه‌ای آنلاین (که احتمال خیلی زیاد لینکدین است) برای مطابقت با رزومه‌های محققان فیلتر کردند.

مطالعات قبلی عمدتاً بر این موضوع متمرکز بودند که اعتبار مؤسسات اعطای دکتری برای یافتن شغل هیات علمی چقدر مهم است.

محققان این مطالعه «بدور الشبلی»، دانشمند علوم اجتماعی محاسباتی در دانشگاه نیویورک ابوظبی در امارات متحده عربی و همکارانش هستند که می‌خواستند شکافی را در این تحقیق پر کنند و اهمیت آموزش پسادکتری را برای کسب موقعیت هیات علمی و موفقیت در مراحل اولیه شغلی تعیین کنند.

الشبلی می‌گوید: تحقیق ما نشان می‌دهد که سال‌های پسادکتری به اندازه سال‌های دکتری برای ارزیابی احتمال موفقیت یک دانشمند برای ورود موفقیت‌آمیز به دانشگاه و کسب جایگاه هیات علمی، حیاتی است.

راهی به سوی موفقیت

در بسیاری از کشورها، تعداد موقعیت‌های دوره فوق‌دکتری بیشتر از موقعیت‌های مربوط به هیات علمی است. این عدم برابری یک گلوگاه برای محققان ایجاد می‌کند. مجموعه داده‌های این تیم نشان می‌دهد که ۴۱ درصد از فوق‌دکترها دانشگاه را ترک می‌کنند.

الشبلی می‌گوید محققانی که در دوره فوق دکتری نسبت به دوره دکتری تعداد مقالات کمتری منتشر می‌کنند، احتمال بیشتری دارد که این دوره را ترک کنند.

پس برای محققانی که در دوره پسادکتری باقی می‌مانند، چه چیزی موفقیت آنها را تخمین می‌زند؟ محققان نیچر برای پاسخ به این سوال یک شاخص خروجی علمی تحت عنوان η-index را توسعه دادند که نشان‌دهنده موفقیت آنهاست. این شاخص برمبنای شاخص اچ استوار است، اما فقط مقالاتی را مد نظر قرار می‌دهد که بین ۲ تا چهار سال پس از کسب مقام هیات علمی منتشرد می‌شوند.

اچ ایندکس شاخصی است که می‌توان به وسیله آن محققان تأثیرگذار را از آنهایی که صرفاً تعداد زیادی مقاله منتشر کرده‌اند متمایز کرد. این شاخص همچنین برای مقایسه محققانی که دریک حوزه کاری یکسان فعالیت می‌کنند، کاربرد دارد. محاسبه اچ ایندکس توسط پایگاه‌های اسکوپوس، آی‌اس‌آی و گوگل اسکالر برای مقالات انگلیسی زبان و نیز پایگاه استنادی علوم جهان اسلام (ISC) برای مقالات فارسی امکان‌پذیر شده‌ است. محاسبه ایندکس اچ بر پایه توزیع استنادات داده شده به آثار منتشره یک فرد یا گروهی از افراد صورت می‌گیرد.

از این شاخص می‌توان برای تأثیرگذاری علمی گروهی از دانشمندان نیز بهره برد، مثلاً ایندکس اچ برای محاسبه تأثیرگذاری علمی دانشگاه‌ها و دانشمندان یک کشور نیز قابل استفاده است. این ایندکس در سال ۱۳۸۴ (۲۰۰۵ میلادی) توسط فیزیکدانی به نام «خورخه ئی هیرش» پیشنهاد شد و از این رو گاهی با نام‌های «هیرش ایندکس» یا مقدار هیرش نیز شناخته می‌شود.

محققان نیچر دریافتند کسانی که در دوره پسادکتری «مقاله پراستناد» منتشر می‌کنند، به احتمال خیلی زیاد هم موقعیت‌های آکادمیک را کسب می‌کنند و هم در اوایل دوره‌های خود در هیات علمی، آثاری با استناد بالا تولید می‌کنند. مقاله پراستناد به مقاله‌ای گفته می‌شود که در سال انتشار جزو پنج درصد مقالات پراستناد در زمینه خود باشد.

الشبلی می‌گوید این مطالعه این دیدگاه رایج را تایید می‌کند که پساداکترها برای انتشار مقاله تحت فشار هستند. او می‌گوید که تغییر موسسات یا تغییر موضوعات (اما نه بیش از حد) بین مطالعات دکتری و دوره‌های فوق‌دکتری نیز ممکن است به افراد کمک کند تا موقعیت‌های هیات علمی را کسب کنند.

«گویلیم کروچر»، معاون مرکز مطالعات آموزش عالی در دانشگاه ملبورن در استرالیا، می‌گوید: این مطالعه شکاف مهمی در شواهد مربوط به چگونگی پیشرفت شغل‌های آکادمیک افراد را پر می‌کند. اما عوامل دیگری مانند تجربه تدریس را که ممکن است در استخدام اعضای هیات علمی نقش داشته باشند، ارزیابی نکرده است. این تجزیه و تحلیل همچنین بر اساس نمونه محدودی از محققان و با جانبداری نسبت به کسانی بود که می‌توانستند در شبکه رسانه اجتماعی انتخابی تیم تائید شوند. اگر بخواهیم تصویری کامل از طیف وسیعی از رشته‌ها، در میان طیفی از سیستم‌های آموزش عالی مختلف داشته باشیم، احتمالاً بسیاری از عوامل دیگر وجود دارد که باید بررسی کنیم.

انتهای پیام/