دو ستاره از مجموعه سه‌ ستاره‌ای تی ثوری/ T Tauri ستاره‌ای جوان و شاید حتی نوزاد در کهکشان راه شیری؛ ممکن است برای دهه‌ها از نظر ناظران زمینی پنهان شوند. زیرا توده‌ای ضخیم و مبهم از گاز و غبار جلوی آن را گرفته است.

به نقل از پایگاه اطلاع‌رسانی اسپیس/ Space، مجموعه ستاره‌ای تی‌ثوری که در فاصله ۴۷۱ سال نوری از زمین و در صورت فلکی ثور، قرار دارد، همنام نوعی از پیش‌ستاره‌ها است که روشنایی آنها نوسان دارد. ستاره تی ثوری به عنوان اولین پیش‌ستاره شناخته‌شده این طبقه که همواره هم توجه اخترشناسان را به خود جلب کرده، اکنون در شرف آغاز تاریکی بزرگی است که می‌تواند یک قرن ادامه داشته باشد.

در منظومه سه گانه تی ثوری، تنها می‌توانیم یکی از ستارگان به نام تی ثوری شمال/ T Tauri North را از طریق تلسکوپ نوری ببینیم. دو ستاره دیگر هم که به نام تی ثوری الف و ب شناخته می‌شوند، یک منظومه دو تایی را تشکیل می‌دهند که ۱۰۰ واحد نجومی (۹.۳ میلیارد مایل/۱۴.۹ میلیارد کیلومتر) از ستاره اصلی فاصله دارد و هر ۴۶۰۰ سال یک بار به دور ستاره تی ثوری شمالی می‌چرخند.

حالا این ستاره‌های دوگانه در مرکز یک توده ضخیم و غبارآلود از گاز پنهان شده‌اند. گرد و غبار موجود در این توده به قدری نفوذناپذیر است که ستاره‌های دوگانه یادشده فقط در نور مادون قرمز قابل مشاهده هستند که می‌تواند از میان غبار نسبتاً ضعیف عبور کند. اما اکنون از دید ما طوری است که مدار چرخش تی ثوری جنوبی، این توده را مقابل ستاره تی ثوری شمال آورده و نتیجه این امر از نظر اخترشناسان این است که ستاره از دید ما نامرئی می‌شود.

منجمان آماتور از چند دهه قبل تغییرات درخشندگی ستاره مرئی در سه گانه تی ثوری را پیگیری می‌کنند. روشنایی این ستاره در بیشتر این مدت حدود قدر ظاهری ۱۰.۲ با تغییرات جزئی حدود نیم قدر ظاهری بود که ناشی از انفجار‌های بر افزایش روی ستاره و جت‌های فراری است که از ستاره دور می‌شوند، معلق بوده است.

به روشنایی یا درخشندگی ظاهری ستارگان و سایر اجرام آسمانی از دید ناظر زمینی، قدر ظاهری (apparent magnitude) می‌گویند. وقتی به ستارگان پرشمار آسمان شب می‌نگریم، درخشندگی بسیاری از آنها یکسان به نظر می‌رسد. قدر ظاهری در ستارگان هر چه بیشتر باشد، ستاره کم نورتر است؛ برای مثال، قدر ۱ بسیار درخشان‌تر از قدر ۱۰ است. کم نورترین ستاره‌ای که می‌توان با چشم غیرمسلح در آسمان شب، از یک مکان بسیار تاریک، مشاهده کرد، حدود قدر ۶ دهم است.

تریسی بک از موسسه علمی تلسکوپ فضایی در یک نشست خبری در دویست و چهل و پنجمین نشست انجمن نجوم آمریکا در این مورد گفت: حدودا سال ۲۰۱۶ بود که این ستاره به کلی خاموش شد و بار دیگر در سال ۲۰۲۲-۲۰۲۳، نور تی ثوری حدود ۲ درجه کاهش یافت.

وی در یک کنفرانس خبری در دویست و چهل و پنجمین نشست انجمن نجوم آمریکا در مریلند گفت: ما بیش از یک قرن است که چنین چیزی را ندیده‌ایم.

منبع: ایرنا