به گزارش پایگاه فکر و فرهنگ مبلغ، کتاب «خانواده و ایمان» نوشته ورن ال بنگتسون؛ پژوهشگر و جامعهشناس آمریکا و ترجمه محدثه دنیایی و محمد ملاعباسی است که به سه سؤال مهم پرداخته است؛ در جامعه به سرعت در حال تغییر امروزی، والدین تا چه حد ایمان خود را به نسل بعد منتقل میکنند؟ آیا تغییرات اجتماعی و فرهنگی فراوان نیم قرن اخیر، توانایی خانوادهها در انتقال ایمان از نسلی به نسل دیگر را از بین برده است؟ چرا برخی از والدین در انتقال ایمان خود موفقند، در حالی که والدین دیگر موفق نیستند؟
بنابر روایت ایکنا، این کتاب که از سوی پژوهشکده زن و خانواده منتشر شده است، در سه فصل با عناوین «خانوادهها، مذهب و یک قرن تغییر»، «الگوهای خانوادگی و جریان مذهب در طول نسلها» و «میروند یا میمانند» سامان یافته است. بخش اول به سه فصل با عناوین «خانوادههای مؤمن»، «دین و معنویت در طول نسلها» و «آیا اثرگذاری خانواده کاهش یافته است» اختصاص یافته است.
َبخش دوم به بررسی اهمیت کانون گرم خانواده، تقوای والدین و پدر بیمهر پرداخته و اهمیت دور از انتظار پدربزرگها و مادربزرگها و ازدواج با ناهمکیشان و طلاق بر تداوم سنت دینی را مورد توجه قرار داده است. در فصل سوم نیز «خلل در تداوم دینی»، «هیچکدامها؛ خانواده جوانان بیدین»، «قدرت اجتماع؛ خانوادههای مورمون، یهودی و تبشیری» و «آنچه آموختهایم و شیوه استفاده از آن» مورد توجه قرار گرفته است.
مطالعات بین نسلی جهت فهم دقیق تحولات فرهنگی و اخلاقی میتواند عرصه مهمی برای تعاملات علمی به حساب آید و چگونگی انتقال ارزشها را در نسلهای مختلف میکاود. این دست از مطالعات برای ما بسیار ارزشمندند و نشان میدهند که ذهنیات ما از چگونگی انتقال ارزشهای نسلی تا چه اندازه با واقعیت میدانی انطباق دارد.
اهمیت کتاب حاضر به همین نکته بازمیگردد و نشان میدهد که خانواده بیشاز آنچه فکر میکنیم، در انتقال ارزشها یا اختلال در آن نقش دارد. خانوادههای منسجم و باایمان هنوز مهمترین عامل در انتقال ایمان و ارزشهای دینی، و خانوادههای منسجم و ملحد از عوامل مهم انتقال الحاد به فرزندان خودند؛ خانوادههای آشفته نیز در گریز فرزندان از باورهای ایمانی والدین مؤثرند.
نویسنده کتاب یک شخص مسیحی است که از زاویه نگاه خود سخن میگوید. از این رو نباید انتظار داشت، توصیهها یا تبیینهای وی کاملاً در چارچوبهای معرفتی و ارزشی اسلامی جای گیرد. برای نمونه، اگر نویسنده در بخشی از این کتاب درباره آزادی در انتخاب دین سخن میگوید، در ادبیات دینی اسلامی، این کلام باید در ذیل عبارت «وَمَنْ یَبْتَغِ غَیْرَ الْإِسْلَامِ دِینًا فَلَنْ یُقْبَلَ مِنْهُ» (سوره آل عمران آیه ۸۵) فهم و تفسیر شود.
همچنین ایمان در ادبیات اسلامی ما با ایمان مسیحی تمایزی اساسی دارد. در نگاه ما، ایمان واقعی، دست در دست عقل دارد؛ مضمون ایمانی با عقل تأیید میشود و عقل به لزوم ایمان به عالم غیب و ارزشهای دینی و اخلاقی حکم میکند. پس از شکلگیری اعتقاد عقلی به غیب، حقایقی که مافوق درک عقل باشد، تنها اگر از طریق موجه دریافت شده باشد، موضوع ایمان قرار میگیرد. بنابراین، هیچگاه به چیزی که خلاف عقل باشد، ایمان تعلق نخواهد گرفت، اما در باور مسیحیت، ایمان ضرورتاً دست در دست عقل ندارد و برخی امور مانند تثلیث، موضوع ایمان قرار میگیرد که ممکن است عقل آن را طرد کند.