جوان آنلاین: آلودگی هوا یکی از مهم‌ترین چالش‌های زیست‌محیطی عصر ماست که هم سلامت انسان و هم دنیای طبیعی را تهدید می‌کند. آلودگی معمولاً به دو دسته انسانی (ایجاد شده از سوی بشر) و طبیعی (فوران‌های آتشفشانی یا آتش‌سوزی جنگل‌ها) تقسیم می‌شود. فعالیت‌های انسانی اصلی‌ترین عامل سطوح نگران‌کننده آلودگی هستند، اما افراد با برنامه‌ریزی آگاهانه می‌توانند سهم خود را در کاهش آلودگی هوا به شدت کاهش دهند. شاید به نظر برسد که صنایع بزرگ، نیروگاه‌ها و زیرساخت‌های حمل‌ونقل مسئولیت بیشتری در قبال آلودگی هوا دارند، اما رفتار‌های فردی نیز نقش کلیدی دارند. انتخاب‌های روزمره که از سوی میلیون‌ها نفر در شهر‌های مختلف انجام می‌گیرد، تأثیر زیادی بر کیفیت هوا دارد. در این مطلب سعی داریم نشان دهیم چگونه رفتار‌های فردی به آلودگی هوا کمک می‌کند و اقداماتی عملی برای ایجاد هوایی پاک‌تر و سالم‌تر پیشنهاد می‌دهیم.
حمل‌ونقل
حمل‌ونقل یکی از بزرگ‌ترین عوامل ایجاد آلودگی هوا است. وسایل نقلیه شخصی به‌ویژه آنهایی که با سوخت‌های فسیلی کار می‌کنند، مقادیر زیادی CO۲ و NOX منتشر می‌کنند. به‌طور کلی، بخش حمل‌ونقل مسئول حدود ۲۳ درصد از انتشار گاز‌های گلخانه‌ای مربوط به انرژی است. مثلاً رانندگی انفرادی با خودروی بنزینی برای یک مسیر ۱۰ کیلومتری، پنج روز در هفته، بیش از هزار و۲۰۰ کیلوگرم CO۲ در سال تولید می‌کند، بنابراین اگر ۱۰ نفر از طریق حمل‌ونقل عمومی یا خودرو اشتراکی سفر کنند، این انتشار به میزان قابل توجهی کاهش می‌یابد. برای اینکه آلودگی از طریق حمل و نقل کاهش پیدا کند می‌توان اقداماتی را به انجام رساند.
اقدامات پیشنهادی:
*در صورت امکان پیاده‌روی، دوچرخه‌سواری یا استفاده از حمل‌ونقل عمومی را جایگزین کنیم.
*استفاده بیشتری از حمل و نقل عمومی مانند مترو و اتوبوس داشته باشیم.
*از اپلیکیشن‌های خودرو اشتراکی (اسنپ، تپسی و...) استفاده کنیم.
*در خودرو‌های الکتریکی یا هیبریدی سرمایه‌گذاری کنیم.
* تعداد سفر‌های غیرضروری را کاهش دهیم و کار‌های روزمره را با هم تلفیق کنیم تا کمتر از خانه خارج شویم.
مصرف انرژی در خانه
افراد در خانه انرژی را برای گرمایش، سرمایش و... استفاده می‌کنند. مثلاً اگر بخاری گازی در منزل دارید، سوزاندن گاز طبیعی باعث تولید دی‌اکسید کربن و آلاینده‌های دیگر می‌شود. خانه‌هایی با عایق‌کاری ناکافی باعث اتلاف حرارت در زمستان و خنکای هوا در تابستان و در نتیجه باعث افزایش مصرف و آلودگی بیشتر هوا می‌شود. در بسیاری از مناطق، برق از نیروگاه‌های نفتی، مازوتی یا گاز طبیعی تأمین می‌شود که CO۲ و PM۲. ۵ منتشر می‌کنند. روشن گذاشتن بی‌دلیل چراغ‌ها یا دستگاه‌ها می‌تواند سالانه تا ۱۰ درصد از انرژی خانگی را هدر دهد. علاوه بر این استفاده از اجاق‌های چوبی سنتی برای گرمایش یا پخت‌وپز، دود و ذرات معلق مضری آزاد می‌کند.
اقدامات پیشنهادی:
* عایق‌کاری کامل در‌ها و پنجره‌ها و استفاده از روش‌های نوین برای پیشگیری از هدر رفت دما در ساختمان
* استفاده از لباس‌های مناسب فصل برای کاهش نیاز به وسایل گرمایشی و سرمایشی
* تنظیم هوا در حد معقول (برای گرمایش ۱۸- ۲۰ درجه و سرمایش ۲۴- ۲۶ درجه سانتی‌گراد)
* استفاده از پرده‌ها برای پنجره‌ها یا سایه‌بان برای کولر برای حفظ دمای مناسب خانه
* استفاده از لوازم برقی کم‌مصرف و لامپ‌های LED
* نصب پنل‌های خورشیدی یا اشتراک انرژی‌های تجدیدپذیر
* استفاده از ترموستات‌های هوشمند برای تنظیم بهینه گرمایش و سرمایش
مدیریت زباله و انتخاب‌های مصرفی
زباله‌های شخصی از طریق تجزیه در محل‌های دفن زباله و سوزاندن در هوای آزاد به شدت به آلودگی هوا دامن می‌زنند. مدیریت ضعیف زباله همچنین باعث افزایش تقاضا برای محصولات جدید می‌شود و انتشار ناشی از تولید را افزایش می‌دهد. یک کیسه پلاستیکی به ۵۰۰ سال زمان برای تجزیه نیاز دارد و در این مدت گاز‌های مضری آزاد می‌کند.
اقدامات پیشنهادی:
* ازپلاستیک‌های یک‌بارمصرف اجتناب و از وسایل چندبارمصرف (بطری آب یا کیسه خرید) استفاده کنید.
* تفکیک زباله خشک مانند کاغذ، فلز، شیشه و پلاستیک‌ها از زباله‌های‌تر
* خرید هوشمندانه و کاهش خرید محصولات دارای بسته‌بندی غیرضروری
* پرهیز از زباله‌سوزی غیرمجاز که منجر به آلودگی هوا می‌شود.
* همکاری با کمپین‌های محلی مدیریت زباله و ترویج فرهنگ صحیح بین افراد
* مصرف بیش از حد را کاهش دهید و محصولات با دوام و ماندگار بخرید.
الگوی تغذیه و مصرف مواد غذایی:
بخش کشاورزی به دلیل تقاضای مصرف‌کنندگان، حدود ۲۴ درصد از انتشار گاز‌های گلخانه‌ای جهانی را تولید می‌کند. تولید یک کیلوگرم گوشت گاو حدود ۱۵هزار و۴۰۰ لیتر آب نیاز دارد و انتشار گاز‌های گلخانه‌ای آن بسیار بیشتر از تولید مواد غذایی گیاهی است. همچنین مقدار زیادی از زباله‌های غذایی هنگام تجزیه گاز متان تولید می‌کنند که در افزایش گرمای جهانی نقش دارد. خرید آب معدنی و نوشیدنی‌ها نیز در بطر‌های پلاستیکی منجر به تولید حجم بالایی از زباله‌های پلاستیکی می‌شود.
اقدامات پیشنهادی:
* مصرف کمتر گوشت گاو و گوسفند
* مصرف مواد غذایی بدون بسته‌بندی مانند استفاده از محصولات عمده از بازار‌های محلی
* افزایش مصرف سبزیجات، میوه‌ها و غلات کامل به جای محصولات حیوانی
* خرید غذا‌های محلی و فصلی برای کاهش انتشار ناشی از حمل‌ونقل
* نگهداری صحیح مواد غذایی برای کاهش هدررفت غذا
مسافرت و گردشگری:
مسافرت به ویژه در عصر مدرن نقش عمده‌ای در تولید آلاینده‌ها و گاز‌های گلخانه‌ای دارد. از حمل مسافر تا فعالیت‌های مرتبط با گردشگری، این صنعت تأثیر زیادی بر کیفیت هوا و گرمایش زمین دارد. بخش گردشگری به‌ویژه سفر‌های هوایی در سال‌های اخیر به شدت افزایش یافته است. هواپیما‌ها مقادیر زیادی CO۲ و NOX و بخار آب منتشر می‌کنند. یک پرواز رفت و برگشت طولانی می‌تواند به اندازه مصرف سالانه برق یک خانواده دی اکسید کربن تولید کند. استفاده از خودرو‌های شخصی برای سفر نیز باعث انتشار مقادیر زیادی CO۲ و NOX می‌شود. همچنین استفاده ناپایدار از محصولات پلاستیکی گردشگران و رها کردن آنها در طبیعت و اسراف منابع طبیعی هم باعث آلودگی طبیعت و هم هدر رفت این منابع می‌شود.
مثال: یک پرواز فراملی در اقیانوس اطلس تقریباً معادل کل انتشار کربن یک خودرو در طول یک سال است.
اقدامات پیشنهادی:
* برای مسافت‌های کوتاه‌تر از قطار یا اتوبوس استفاده کنید.
* استفاده از خودرو‌های الکتریکی یا دوچرخه برای مقاصد گردشگری
* اجتناب از فعالیت‌هایی که به محیط زیست آسیب می‌رسانند یا منابع را هدر می‌دهند.
* سفر‌های خود را با ترکیب اهداف کاهش دهید.
* اقامتگاه‌های دوستدار محیط زیست را انتخاب کنید.
* سفر‌های داخلی را جایگزین سفر‌های بین‌المللی کنید.
در حالی که تغییرات سیستمی از سوی دولت‌ها و شرکت‌ها ضروری است، نقش افراد نیز حیاتی است. تلاش‌های کوچک و مستمر می‌تواند باعث تغییرات گسترده شود. آینده‌ای پاک‌تر به انتخاب‌های روزمره ما بستگی دارد و زمان شروع آن همین امروز است.