در آستانه میلاد با سعادت حضرت مولی الموحدین امام علی (ع)، نشست ادبی «مولود کعبه» با حضور جمعی از اهالی اندیشه و فرهنگ کشور‌های ایران، هند، پاکستان، افغانستان و نیجریه با اجرای سید مسعود علوی تبار و با میزبانی گروه بین المللی هندیران برگزار شد.

در ابتدای این مراسم معصومه محیا محمود در بخشی از سخنان خود با عنوان «عشق حیدر در هندوستان» بیان کرد: شاعر شهیری، چون امیرخسرو دهلوی منقبتی (مدیحه) مفصل در وصف امام علی (ع) سروده است و در آن ویژگی‌های امام علی (ع) را یک به یک برمی‌شمرده از عرفی، بیدل و میرزا غالب گرفته تا شاعرانی که به زبان‌های اردو، پنجابی و ... شعر سروده‌اند همگی از صدق باطن زبان به مدح مولا علی (ع) گشوده‌اند.

استاد دانشگاه و پژوهشگر ادبیات تطبیقی فارسی و اردو از لاهور پاکستان، ادامه داد: اقبال لاهوری متفکر و شاعر شهیر معاصر، که در اشعارش خود را برهمن زاده می‌خواند هم به زبان فارسی و هم به زبان اردو در مدح امیرالمؤمنین (ع) اشعار نغزی سروده است.

شاعران امروز شبه قاره نیز همین سنت منقبت سرایی و مدیحه سرایی در شان مولا علی (ع) را با افتخار ادامه داده‌اند.

محیا محمود در ادامه به مدح مولا در قوالی شبه قاره پرداخت و گفت: ابراز ارادت به خاندان عصمت و طهارت به ویژه به مولا علی (ع) در آثار هنرمندان و شاعران هندوستان، مورد توجه خاص قوّالان مشهوری، چون نصرت فتحعلی خان و عابده پروین قرار گرفته است که در مجالس قوال و سماع اشعاری والهانه تقدیم به ساحت امیرمومنان (ع) کرده‌اند و به واسطه ابیات مشهوری از آن اشعار ماندگار و موسیقی سرمست و قلندرانه قوالی خوانی امروزه اشعار مدح علی (ع) ورد زبان هر مسلمان و حتی هندو مسلکان شبه قاره است.

به گفته او کوچک و بزرگ در پاکستان و هندوستان این ابیات فارسی را با لهجه شبه قاره‌ای ازبر می‌خوانند:

سر گروه تمام رندانم/ رهبر عاشقان مستانم

حیدری‌ام، قلندر و مستم/ بنده مرتضی علی هستم

این پژوهشگر ادبیات غزلی از اخلاق احمد (آهن) استاد زبان فارسی دانشگاه دهلی نو با مطلع «به عرش گوش نهادم، شبی بحمدالله/ ز قدسیان بشنیدم علی ولی الله» را قرائت کرد و در ادامه افزود: در کتاب «برج شرف» که به کوشش تقی عابدی تدوین شده و شامل مجموعه‌ای از سروده‌های شاعران شبه‌قاره در مدح امیر مومنان و امام حسین (علیه السلام) است، گوشه‌ای از ژرفای ارادت و اعتقاد مردمان آن دیار را می‌توان عمیقا حس کرد.

وی در پایان تصریح کرد: همانگونه که ثناگویان و سرسپاران مولای متقیان در سراسر دنیا از هر کیش و مسلکی برای بیان ارادت به ساحت اقدسش از عمق جان گلواژه‌های شعر سروده‌اند، شاعران هندو مذهب نیز امیر مومنان (علیه السلام) را امیر خرابات عشق و توحید می‌دانند و زندگی برهمنان را سرشار از عطر کلام حضرتش می‌دانند. شاعری فارسی سرا و هندو مذهب در مدح مولا می‌سراید:

به من رساند نسیم سحر سلام علی/ برهمن‌ام که شدم، چون عجم غلام علی

و شاعره‌ای هندو مذهب چنان با اعتقاد از محضر مولایمان طلب حاجت می‌کند که من مسلمان خجل از عاجزی‌ام در برابر مولا می‌شوم، ترجمه فارسی بیت نخست شعر این شاعره هندو به قرار ذیل است:

(آنچه را خدا در تقدیر ما نوشته، به هر طریق به ما می‌رسد، تو‌ای مولای من آنچه از خیر که برایم نوشته نشده آن را به من عطا کن!)

شجاعت تنها با نام مبارک علی (ع) معنا پیدا کرده است

دیگر سخنران این نشست صادق علی موسی بود که در بخشی از سخنان خود بیان کرد: حضرت علی (ع) در نزد مسلمانان آفریقا همانند سرچشمه آبی زلال و زاینده است که جویبار‌های شجاعت، علم و دانش، سخنوری، حکمت، دین و ایمان، صلابت و جوانمردی از آن سرچشمه می‌گیرند. حضرت امیرالمؤمنین علی (ع) در ابعاد مختلف شخصیتی و وجودی نزد مسلمانان آفریقا، به عنوان بهترین الگو شناخته می‌شود، و از ایشان بیشتر با عناوین القابی مثل قهرمان، فاتح خیبر و ... یاد می‌کنند. آنان معتقد هستند شجاعت و دلاوری تنها با نام مبارک علی (ع) معنا و مفهوم حقیقی خود را پیدا کرده است.

پژوهشگر فلسفه از کشور نیجریه ادامه داد: نام شریف امام علی (ع) در نزد مسلمانان آفریقا به صورت‌ها و الفاظ گوناگونی تلفظ می‌شود، همچون علی، علیو، عالی، علیم، الو و غیره، که علت این. تلفظ‌های متفاوت بستگی به قبیله و لهجه‌های رایج در بین این قبایل دارد. ولی همه این تلفظ‌ها و اسامی تنها به یک معنی و مقصد اشارت دارند، و آن تنها نام شریف حضرت علی (ع) است

در این برنامه که با بداهه نویسی خوشنویسانی، چون محسن شعبانی و مسعود ربانی همراه بود شاعرانی، چون علیرضا قزوه، ایرج قنبری، امیر عاملی، سید مسعود علوی تبار، رسول شریفی، سید محمد رضا سلسکوت، سید تصور مهدی، محمد علی یوسفی، سید مهدی بنی هاشمی، سید حکیم بینش، نغمه مستشار نظامی، معصومه محیا محمود، میترا ملک محمدی، نگین نقیبی، سارا عبداللهی فر، آسیه مراد پور، زینب رحمانی، و فاطمه ناظری حضور داشتند.

برخی از اشعار ارائه شده در این نشست را با هم مرور می‌کنیم:

سید مسعود علوی تبار

او جلوه‌ی تابناک رب ازلی است/ آیینه ذات هستی لم یزلی است

از نور ولای ولی اله دانم/ دل محو ولایت خداوند علی است

احمد رفیعی وردنجانی

علی مولا علی مولا علی مولا علی مولا/ چه حسن مطلعی این شعردارد باعلی مولا

امیرالمومنین حیدر، امام المتقین حیدر/ به اشک شوق گویدحضرتِ طا‌ها علی مولا

عزیز مهربان حیدر، فقط آرام جان حیدر/ به هر تسبیح گوید حضرت زهرا علی مولا

سری مستِ علی دارم دلی دست علی دارم/ زنم فریاد هر دم ذکر یاهو را علی مولا

چه شوری بهتر از یادش، که عالم هست آبادش/ چه ذکری هست در دنیا چنین زیبا علی مولا

چه می‌بندی لب از ذکر علی، وقتی که بینی/ زمین وآسمان را در ترنم با علی مولا

تمام ذره‌های خاک می‌گویند؛ یا حیدر/ به لب گوید چنین، هرقطره‌ی دریا علی مولا

نگوید از چه جُرداق مسیحی از علی وقتی/ که می‌بیند جهان را می‌کند احیا علی مولا

علیٌ حبه جُنه، قسیم النار و الجَنه/ پناه ماست در دنیا و در عقبا علی مولا

ابد حیدر، ازل حیدر، فقط حی العلل حیدر/ نجات ماست تنها ذکر نامش، یا علی مولا

علی قرآن، علی میزان، علی ایمان، علی احسان/ عدالت، بندگی، آزادگی، تقوا، علی مولا

نه آنی ماند و نه اینی، نه هر نام دروغینی/ نجو آداب و آیینی بگو تنها علی مولا

اَبانا، عشقنا، محبوبنا، معشوقنا حیدر/ برات ما، حیات ما، نجات ما علی مولا

پدر دارد هوای تک تک فرزندهایش را/ و می‌گوییم زیر پرچمِ بابا؛ علی مولا

غزل حسن ختامی مثل حسن مطلعش دارد/ علی مولا علی مولا علی مولا علی مولا

سید محمد رضا سلسکوت (لداخ، هندوستان)

بدون حب حیدر دین خرابست/ همه آیات قرآن، چون سرابست

اگر عطر علی در دین نباشد/ همه ایمان ما نقش برآب است

سیده کبری حسینی بلخی

قطره هستم من و دریا پدرم/ من گلم، بستر صحرا پدرم

باد و باران به سرش حمله برند/ قلۀ محکم بابا پدرم

کمرش خم شده از بار گران/ مثل کوهی که شده تا پدرم

باکی از یورش غمهایش نیست/ یک جهان آدم و تنها پدرم

به زمین می‌خورم و دلچسب است/ که بلندم کند از جا پدرم

گفت مادر که نبودی تو و حیف/ بوده رعنا قد و برنا پدرم

سرزده کاش بیاید یکبار/ به شب خسته رویا پدرم

کاش می‌شد ببرم سمت حرم/ مادرم را دل خوش، با پدرم

یاد دارم که دلش عاشق بود/ عاشق حضرت مولا، پدرم

بر همه خلق مبارک بادا/ روز میلاد علی، با پدرم

نگین نقیبی

بی نوایم، نِگَهَم خیره به دستان علی ست/ بی پناهم، سرِمن بی سر و سامان علی ست

شده بیمار دلم از غمِ دوریِ نجف/ دل من منتظر نسخه‌ی درمان علی ست

شب قدر است ملائک همه تسبیح کنان/ شکرگویم که لبم مست و غزل‌خوانِ علی ست

بی گمان لطف خدا بوده که شاعر شده‌ام/ طبعِ شعرم ز ازل ریزه خور خوان علی ست

روز محشر که خلایق همه گریان هستند/ چشم من منتظر پرتو احسان علی ست

فرزانه قربانی

مثل مفاتیح الجنان سرشار آه است/ حال دلی که با کمیلش رو به راه است

شهر یتیم کوفه دیده، نیمه شب ها/ رد قدم‌های علی لبریز ماه است

مردی که آغوش عبای وصله دارش/ سقفی برای کودکان بی پناه است

هم بازی طفلان شده آن کس که خیبر/ بر روی کوه شانه اش مانند کاه است

هر جا علی سجاده اش را پهن کرده/ آنجا برای سائل او قبله گاه است

از چشم‌های دردمند او چکیده/ دریای طوفانی که در اعماق چاه است

منبع: ایرنا