معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رئیس‌جمهور، با اشاره به ایجاد زیرساخت توسعه فناوری‌ها و هوش مصنوعی برای حرکت روبه‌جلوی صنایع نفت، گاز و پتروشیمی گفت: رشد اقتصاد مستلزم حرکت در مرزهای دانش و نوآوری است و دولت عزم خود را جزم کرده است تا زیرساخت‌های لازم برای رشد نوآورانه اقتصادی با حرکت شرکت‌های بزرگ در مرزهای دانش و رقابت در بازارهای جهانی را فراهم کند.
به گزارش خبرگزاری سینا، حسین افشین، با اشاره به انعقاد توافق‌نامه همکاری سه‌جانبه، در راستای ایجاد زیرساخت مجهز و پیشرفته هوش مصنوعی در جزیره کیش عنوان کرد: در امتداد همایش ایران پتروکم، توافق‌نامه‌ای با همکاری معاونت علمی، سازمان منطقه آزاد کیش و هلدینگ خلیج فارس منعقد شد که با احداث یک پارک فناوری و یک مرکز مجهز هوش مصنوعی در جزیره کیش، تحولی بزرگ را در توسعه زیرساخت‌های توسعه فناوری هوش مصنوعی در جنوب کشور رقم می‌زند.
وی ضمن اشاره به رشد چشمگیر تحقیق و توسعه در صنایع نفت، گاز و پتروشیمی با ایجاد این زیرساخت بیان کرد: ارتقای بهره‌وری و مدیریت منابع و خوراک موردنیاز، توسعه فناوری‌ها با استفاده از ظرفیت دانشی کشور، می‌تواند از دستاوردهای این مرکز برای صنعت نفت، گاز و پتروشیمی باشد. ایجاد و توسعه این زیرساخت‌ها می‌تواند به مدیریت منابع و بهینه‌سازی مصرف خوراک پتروشیمی‌ها، با توسعه فناوری و رشد نوآوری‌ها منجر شود.
مشارکت هلدینگ‌های پتروشیمی و شرکت‌های دانش‌بنیان در ایران پتروکم
رئیس بنیاد ملی نخبگان، همکاری و مشارکت هلدینگ پتروشیمی خلیج فارس، سازمان منطقه آزاد کیش، فعالان صنایع نفت، گاز و پتروشیمی جنوب کشور و شرکت‌های دانش‌بنیان برای ایجاد این زیرساخت را ارزشمند دانست و گفت: امیدوارم که بتوانیم با همت و عزم و اراده‌ای که صورت می‌گیرد، در پتروکم سال آینده شاهد افتتاح این مرکز باشیم. این توافق و راه‌اندازی این مراکز می‌تواند زمینه‌ساز تحولی شگرف در مرحله لبه فناوری باشد و شاهد استقبال پتروشیمی‌ها، شرکت‌های صنعت نفت و گاز کشورهای حوزه خلیج فارس از این مرکز خواهیم بود و این امر، شتاب‌دهنده حرکت صنایع نفت، گاز و پتروشیمی ما به سمت حرکت در لبه دانش و فناوری روز دنیا می‌شود.
عزم دولت برای تخصیص زیرساخت‌های فناوری
معاون علمی رئیس‌جمهور، به نقش‌آفرینی دولت برای تخصیص زیرساخت‌های لازم به حرکت در مرزهای دانش و فناوری و رقابت‌پذیری فناورانه صنایع بزرگ اشاره‌کرد و افزود: رشد نوآوری به دو عامل بنگاه و بازار بستگی دارد که هر دو بخش امروز در این همایش حضور یافته‌اند. دولت بیمه‌گر و حمایت‌کننده نیز یک مؤلفه کلیدی است. دولت عزم خود را جزم کرده است تا زیرساخت‌ها و امکانات لازم برای رشد نوآورانه اقتصادی با حرکت شرکت‌های بزرگ در مرزهای دانش و رقابت در بازارهای جهانی را فراهم کند.
افشین، ضمن قدردانی از دست‌اندرکارانی که حلقه وصل بین شرکت‌های دانش‌بنیان و تولیدکنندگان ساخت داخل و صنعت پتروشیمی هستند، عنوان کرد: این نمایشگاه می‌تواند پیوندی را برقرار کند تا شرکت‌های دانش‌بنیان بتوانند دسترسی بهتری به نیازها و ظرفیت‌های صنعت بزرگ پتروشیمی کشور داشته باشند.
رئیس بنیاد ملی نخبگان، از ضرورت‌های رشد پایدار اقتصادی و تجربه جهانی در این حوزه گفت و ادامه داد: وقتی‌که در قرن نوزدهم، تغییر پارادایم اقتصادی، زمینه‌ساز یک رشد پایدار شد، سه اصل به‌عنوان محور و پارادایم قرار گرفت که نخستین اصل آن، انباشت نوآوری و انتشار دانش بود؛ بدین معنا که پیش‌شرط رشد پایدار، پیشرفت فنی است و باید بتوانیم تجهیزات را به‌روز کنیم و بهره‌وری را افزایش دهیم. پیشرفت نوآورانه و فناورانه، موتور محرک و قلب رشد اقتصادی است.
اهمیت انتشار دانش در رشد اقتصادی
افشین، دومین محور برای رشد اقتصادی را «انتشار علم» دانست و گفت: اگر انتشار علم صورت نگیرد، نوآوری محقق نخواهد شد چراکه فرآیند تولید علم مدام تکرار می‌شود. موضوع انتشار علم به نهادی برای حمایت و صیانت از این موضوع نیاز دارد و بنابراین، نیازمند نهادسازی در حوزه تولید و انتشار علم هستیم که از مالکیت فکری، ایده‌ها و نوآوری‌ها حمایت کند، مشوق نوآوران باشد تا شاهد رشد اقتصادی پایدار باشیم.
اهمیت تخریب خلاق در رشد اقتصادی
وی با اشاره به ضرورت و اهمیت تخریب خلاق، به‌عنوان مهم‌ترین مؤلفه مورد نیاز برای رشد اقتصادی مطرح‌کرد: سومین لازمه رشد اقتصادی، تخریب خلاق یا Creative Disruption است، به‌طوری‌که باید زمینه‌ای فراهم شود که نوآوری جدید، جایگزین نوآوری قبلی شود. تحقق این امر دشواری‌های خودش را دارد و سال‌های قبل گفته می‌شد، صنایع سنتی و قدیمی‌تر مانعی برای ورود نوآوری شرکت‌های دانش‌بنیان به دل صنعت هستند، اما امروز شرکت‌های دانش‌بنیان قدیمی‌تر که مشوق‌ها، حمایت‌ها و تسهیلاتی دریافت کرده‌اند، اگر مجال تخریب نوآوری وجود نداشته باشد، به مانع ورود یک شرکت دانش‌بنیان جدید به عرصه اقتصاد تبدیل می‌شوند. راهکار این موضوع، ایجاد رقابت است و باید با ایجاد فضای رقابت بین شرکت‌ها، مسیر جایگزین شدن فناوری و نوآوری جدید هموار شود.
معاون علمی رئیس‌جمهور، رقابت را دارای چند لایه دانست و گفت: ممکن است رقابت بر سر ساختن محصولی باشد که در داخل کشور تولید نشود، این رقابت، از جنس رقابت با یک شرکت خارجی است. شرکت داخلی در این مرحله، تمام خلاقیت، نوآوری و فناوری را به کار می‌بندد تا بازار را از دست خارجی بازپس بگیرد، اما به محض این‌که قوانین و رویه‌ها، بازار داخلی را در اختیار شرکت داخلی قرار می‌دهد، فناوری و نوآوری هم دچار افت می‌شود زیرا بازاری انحصاری در اختیار شرکت قرار گرفته و او نیازی به خلاقیت و فناوری بیشتر نمی‌بیند. در این نقطه، باید محصول را به آستانه صادرات برسانیم تا رشد نوآوری برای رقابت در بازارهای جهانی رخ دهد.
نوآوری برای تصاحب بازار داخلی را نوآوری دفاعی و رشد نوآوری برای صادرات، تحت عنوان نوآوری انبساطی شناخته می‌شود. نوآوری که شرکت را برای حضور در یک بازار خارجی و رقابت با محصولات خارجی توانمند می‌کند.
نسبت صنعت و رقابت فناورانه
وی با بیان این‌که برای رشد نوآوری باید جایگاه صنعتمان را بشناسیم و همواره بدانیم در کجای این فرآیند نوآوری قرار داریم، ادامه داد: گاهی رقابت شدید است اما نوآوری در سطحی پایین است، به‌طور مثال، رقابت در صنعت متانول وابسته به نوآوری نیست و هرچقدر هم تعداد رقبا بیشتر شود، رقابت صرفاً بر سر قیمت اتفاق می‌افتد و رقابت از جنس نوآوری نیست.
رئیس بنیاد ملی نخبگان با بیان این‌که شرکت‌ها باید در لبه دانش و فناوری حرکت کنند تا رشد نوآوری در آن‌ها اتفاق بیفتد، ادامه داد: دنیا در لبه فناوری رقابت می‌کند و اگر رقابت فناورانه و نوآورانه صورت بگیرد، رشد اقتصادی اتفاق می‌افتد. برای رشد اقتصادی، نیاز داریم که در لبه‌های دانش و فناوری حرکت کنیم.
توسعه فناوری‌های ثانویه برای خلق ثروت
معاون علمی رئیس‌جمهور، با اشاره به ایجاد زمینه‌ها و بسترهای لازم برای رشد فناوری‌های ثانویه از دل یک فناوری فراگیر به منظور خلق ثروت و رشد اقتصادی عنوان کرد: وقتی یک فناوری فراگیر شکل می‌گیرد، خود آن فناوری، ثروت ایجاد نمی‌کند بلکه فناوری‌های ثانویه هستند که ثروت ایجاد می‌کنند. به‌طور مثال، فناوری الکتریسیته که زمینه‌ساز انقلاب صنعتی شد، به‌تنهایی ثروت ایجاد نکرد، بلکه ایجاد زمینه برای شکل‌گیری خطوط تولید، خلق محصولات فناورانه را به ارمغان آورد.
افشین، ادامه داد: امروز هم هوش مصنوعی یک فناوری فراگیر است که جلوه‌های آن، در ایجاد فناوری‌های ثانویه، خلق نوآوری‌های جدید و رشد خلاقیت شعله‌ور می‌شود. ابزارهای نوآورانه‌ای که از دل فناوری رشد می‌کنند، توسعه فناوری‌های دیگر را منجر می‌شوند و ثروت‌آفرین می‌شوند. اگر ابزارها و مراحل دوم این فناوری در صنعت پتروشیمی استفاده شوند می‌توانند ثروت‌آفرینی کنند.
وی با بیان این‌که فناوری‌ها و ابزارهای ثانویه هوش مصنوعی در صنایع نفت، گاز و پتروشیمی مورد استفاده قرار بگیرند، ثروت‌آفرین خواهند شد، افزود: این امر به افزایش بهره‌وری منجر می‌شود و وقتی که فرآیندهایی که با هزینه و زمان بسیار کمتر با خروجی بهتر انجام می‌شود، شاهد خلق ثروت، رشد صنعت و توسعه اقتصاد به کمک فناوری هوش مصنوعی خواهیم بود.
معاون علمی رییس‌جمهور، با تأکید بر این‌که اگر سیاست‌های رقابتی صحیح اتخاذ و اجرا نشود، همین فناوری‌ها از جمله هوش مصنوعی، مانعی برای رشد خواهند بود، گفت: همه انقلاب‌های علمی، فناوری و صنعتی، اگر از پشتوانه سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی صحیح از جمله سیاست‌های رقابتی بهره نبرند، می‌توانند به ضد خود تبدیل شده و نتیجه معکوس داشته باشند.
رییس بنیاد ملی نخبگان در پایان بیان کرد: بحثم را با صحبتی نقل به مضمون از لوئی پاستور به پایان می‌رسانم که گفت: نخست از خود این را بپرسید که من برای ارتقای خودم چه کاری انجام داده‌ام، سپس در ادامه از خودتان بپرسید، من برای کشورم چه کرده‌ام؟ این پرسش را به قدری ادامه دهید و تکرار کنید تا به این پاسخ برسید که شاید سهم کوچکی در پیشرفت و اعتلای بشریت داشته‌ام. اما مهم‌تر از این‌که تا چه اندازه تلاش‌هایمان اثرگذار بوده است یا خیر، در نهایت باید به این پاسخ برسیم که من آنچه در توان داشتم انجام داده‌ام.
دومین همایش و نمایشگاه بین‌المللی ایران پتروکم با حضور بیش از 4000 نماینده مشارکت کننده در این صنعت، ۱۴۰ غرفه شامل شرکت‌های پتروشیمی، نهادهای مالی و سرمایه‌گذار، بخش‌های تنظیم‌گر، شرکت‌های دانش‌بنیان، فناور و سایر فعالان زیست‌بوم صنعت پتروشیمی، از ۲۲ دی ماه سال جاری به میزبانی هلدینگ خلیج فارس آغاز شده است و تا 24 دی ماه، از ساعت 17 الی 22 در محل دائمی نمایشگاه‌های بین المللی جزیره کیش، میزبان علاقمندان است.
منبع: مرکز ارتباطات و اطلاع‌رسانی معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست‌جمهوری