همزمان با نگرانی‌ها درباره احتمال حذف مشاغل در آینده، گزارش مجمع جهانی اقتصاد رشد خالص ایجاد شغل توسط هوش مصنوعی تا سال ۲۰۳۰ را پیش بینی کرد.

روز چهارشنبه، مجمع جهانی اقتصاد (WEF) گزارش «آینده مشاغل ۲۰۲۵» خود را منتشر کرد. سی‌ ان‌ ان هم بلافاصله به این نکته اشاره کرد که ۴۰ درصد از شرکت‌ها به دلیل خودکار سازی توسط هوش مصنوعی، برنامه‌هایی برای کاهش نیروی کار دارند. البته تحلیل گسترده‌تر این گزارش بسیار پیچیده‌تر از تصویری است که عنوان سی ‌ان‌ ان نشان می‌دهد.

هوش مصنوعی به حذف مشاغل در آینده کمک می‌کند؟

گزارش می‌گوید که هوش مصنوعی می‌تواند ۱۷۰ میلیون شغل جدید در سطح جهانی ایجاد کند. در همین حال، ۹۲ میلیون موقعیت شغلی را حذف می‌کند که نتیجه آن افزایش خالص ۷۸ میلیون شغل تا سال ۲۰۳۰ خواهد بود. از طرفی هم ایلان ماسک قبلا هشدار داده بود AI مردم را بیکار خواهد کرد.

مجمع جهانی اقتصاد در این گزارش نوشت:

این نظرسنجی داده‌هایی از ۱,۰۰۰ شرکت که در مجموع ۱۴ میلیون کارگر در سراسر جهان برای آن‌ها کار می‌کنند، جمع ‌آوری کرده است. مجمع جهانی اقتصاد (WEF) هر دو سال یک بار تحلیل‌های شغلی خود را انجام می‌دهد تا به سیاست ‌گذاران، رهبران کسب‌ و کارها و کارگران در تصمیم‌ گیری درباره روندهای استخدام کمک کند.

گزارش جدید به مهارت‌های خاصی اشاره می‌کند که تا سال ۲۰۳۰ در استخدام غالب خواهند بود. شرکت‌ها تخصص در هوش مصنوعی و داده‌های کلان، شبکه‌ها و امنیت سایبری و همچنین دانش فناوری را به عنوان سه مجموعه مهارتی برتر رتبه ‌بندی کرده‌اند که بیشترین تقاضا را دارند.

مجمع جهانی اقتصاد هوش مصنوعی را به عنوان بزرگ‌ترین عامل بالقوه ایجاد شغل در میان فناوری‌های جدید معرفی کرده است. به طوری که ۸۶ درصد از شرکت‌ها انتظار دارند هوش مصنوعی تا سال ۲۰۳۰ عملیات آن‌ها را متحول کند.

دسته‌ بندی‌های شغلی در حال کاهش

گزارش مجمع جهانی اقتصاد همچنین دسته‌ بندی‌های شغلی مشخصی را که با کاهش رو به‌ رو هستند شناسایی کرده است. کارمندان خدمات پستی، منشی‌های اجرایی و کارکنان بخش حقوق و دستمزد در صدر فهرست مشاغل در حال کاهش قرار دارند. این تغییرات تحت تاثیر عواملی از جمله (اما نه محدود به) پذیرش هوش مصنوعی هستند.

و برای اولین بار، طراحان گرافیک و مشاوران حقوقی در میان سریع‌ترین موقعیت‌های شغلی در حال کاهش ظاهر شده‌اند. مجمع جهانی اقتصاد این موضوع را به طور موقت با قابلیت‌های در حال گسترش هوش مصنوعی مولد در کارهای خلاقانه و اداری مرتبط می‌داند.

با وجود برنامه‌های کاهش نیروی کار، مجمع جهانی اقتصاد انتظار دارد که همکاری انسان و ماشین بیش از جایگزینی کامل نیروی انسانی، محیط کار را تعریف کند. این گزارش نشان می‌دهد که ۷۷ درصد از شرکت‌های مورد بررسی قصد دارند برنامه‌های بازآموزی را برای کمک به کارکنان فعلی جهت همکاری با سیستم‌های هوش مصنوعی در بازه زمانی ۲۰۲۵ تا ۲۰۳۰ راه‌ اندازی کنند.

حدود ۷۰ درصد از شرکت‌ها در نظر دارند متخصصانی را استخدام کنند که بتوانند ابزارهای هوش مصنوعی طراحی کنند. از آن طرف، ۶۲ درصد به دنبال کارکنانی هستند که مهارت همکاری با این سیستم‌ها را داشته باشند.

این یافته‌ها را در حالی منتشر کرده‌اند که مجمع جهانی اقتصاد برای نشست سالانه خود در داووس که قرار است اواخر این ماه برگزار ‌شود، خودش را آماده می‌سازد. جایی که رهبران جهانی و مدیران اجرایی درباره تاثیر هوش مصنوعی بر نیروی کار جهانی و احتمال حذف مشاغل در آینده بحث خواهند کرد.

چشم‌ انداز بلند مدت حذف مشاغل در آینده و ارتباط با هوش مصنوعی

صرف ‌نظر از نظرسنجی‌ها، هنوز زود است که با اطمینان بگوییم هوش مصنوعی تاثیر مثبت یا منفی خالص بر اشتغال خواهد گذاشت. هرچند که می‌توان با اطمینان گفت این فناوری تغییری در نحوه انجام کارهای کارمندان دانش ‌محور ایجاد خواهد کرد. اگرچه این تغییر ممکن است به مرور زمان به ظرافت ایجاد شود، برخی معتقدند که می‌تواند بسیار عمیق‌تر از آنچه انتظار می‌رود هم باشد.

در سال ۲۰۲۳ سم آلتمان، مدیرعامل OpenAI، در مصاحبه‌ای با رسانه‌ها اشاره کرد که هوش مصنوعی می‌تواند جایگزین کار «کارگر انسانی متوسط» شود. او بیان کرد که بسیاری از مشاغل ممکن است در آینده خودکار شوند. شرکت آلتمان در حال حاضر به دنبال ایجاد هوش مصنوعی عمومی (AGI) به عنوان یک کارگر چندمنظوره است. در ادامه همچنین عملی سازی «فوق‌ هوش» را دنبال می‌کند که به طور بالقوه از توانایی‌های فکری انسان بسیار فراتر می‌رود.

مقابله با چالش‌های اشتغال ناشی از فناوری‌های جدید خودکارسازی

برای مقابله با چالش‌های اشتغال ناشی از توسعه این فناوری‌های جدید، سم آلتمان از ایده‌هایی مانند درآمد پایه همگانی (UBI) حمایت کرده است. طرحی که می‌تواند سطح پایه از درآمد را برای هر شهروند فراهم آورد تا به عنوان مکمل یا جایگزین درآمدهای شغلی عمل کند. او آزمایش‌های گسترده‌ای را برای بررسی تاثیر درآمد پایه تامین مالی اجرا کرده.

اگرچه پیش ‌بینی‌های آلتمان همچنان فرضی هستند، این موضوع مانع از ایجاد نگرانی عمومی در مورد تاثیر احتمالی هوش مصنوعی بر حذف مشاغل در آینده نزدیک نشده است. نگرانی درباره حذف مشاغل در آینده هنوز یک مسئله حل ‌نشده باقی مانده است که همچنان به پوشش آن ادامه خواهیم داد.