جوان آنلاین: هشت ماه پس از آغاز کاوشهای خیابان باباطاهر همدان، به جای انتشار اخبار پیشرفت فیزیکی سایت موزه، فروریختن دیواره آن خبرساز شد. اواسط اردیبهشت امسال بود که حین پیادهراهسازی در ابتدای خیابان باباطاهر در میدان مرکزی شهر همدان، قسمتی از یک اثر تاریخی دوره اسلامی در این محدوده نمایان شد و به منظور انجام کاوش باستانشناسی، اجرای طرح عمرانی متوقف شد.
وضعیت اضطراری در این محل سبب شد مجوز کاوش باستانشناسی در خیابان باباطاهر، زودتر از موعد قانونی و در تاریخ ۲۲اردیبهشتماه از سوی پژوهشگاه میراثفرهنگی کشور صادر شود. همان روز مصطفی دهپهلوان، رئیس وقت پژوهشگاه میراثفرهنگی، گردشگری و صنایعدستی درباره کشف جدید بنای تاریخی در همدان گفت: بسیاری از اتفاقات و اکتشافات در شهرها اجتنابناپذیر است زیرا بیشتر شهرهای امروزی از تهران تا کاشان، از ری و شوش تا همدان روی شهرهای کهن قرار گرفته، بنا شده و توسعه یافته است. محمد شعبانی، سرپرست کاوشهای خیابان باباطاهر همدان نیز ۲۶خرداد سالجاری درباره نتایج کاوش در این خیابان به خبرنگار مهر، گفت: چند واحد معماری از قرون متأخر اسلامی به دست آمده که دارای فضاهای متعددی از جمله فضاهایی با کاربری آشپزخانه و شواهدی مانند اجاق و تنور است.
کشف شواهدی از دورههای ماد، هخامنشی، سلوکی و اشکانی
سرپرست کاوشهای خیابان باباطاهر گفت: با توجه به اینکه در میدان مرکزی شهر و همچنین در میانه خیابان باباطاهر به چنین شواهد تاریخی برخوردیم، احتمال میدهیم شواهدی از بافت تاریخی شهر همدان به خصوص در دورههای ماد، هخامنشی، سلوکی و اشکانی شهر را در این محدوده داشته باشیم.
۲۷خرداد امسال، محسن معصومعلیزاده، مدیرکل میراثفرهنگی استان همدان حین بازدید از کاوش باستانشناسی در خیابان باباطاهر، گفت: پس از اتمام کاوشها تا ماه آینده امکان نصب کففرش شیشهای و نورپردازی در این خیابان وجود دارد تا عابرین پیاده بتوانند در زمان عبور از این سازه باستانی بازدید کنند. وی با اشاره به همکاری چشمگیر شهرداری همدان، با میراثفرهنگی از روزهای اول کشف آثار تاریخی در این مکان افزود: بر اساس دستورات صادر شده از وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایعدستی این طرح با سرعت بیشتری ادامه پیدا میکند، تا هر چه سریعتر بتوانیم به جمعبندی برسیم و جلسهای با شهردار برای هماهنگی و همراهی بیشتر در دستور کار قرار دارد.
سرپرست کاوشهای باستانشناسی خیابان باباطاهر همدان، ۱۳مردادماه نیز گفت: در خصوص تعیین و تکلیف وضعیت آثار مکشوفه در خیابان باباطاهر و تبدیل آن به سایت موزه، ظاهراً جلسهای میان میراثفرهنگی و شهرداری برگزار شده و مراحل مقدماتی تهیه طرحهای مختلف برای انتخاب یکی از آنها انجام شده و امید است در اسرع وقت این فرایند و شروع عملیات اجرایی آن آغاز شود.
شعبانی با بیان اینکه آثار کشف شده در معرض تخریب هستند و باید هرچه سریعتر روند طراحی و اجرای سایت موزه تعیین تکلیف شود، افزود: امیدوارم فرایند اجرای سایت تا قبل از شروع فصل بارش آغاز شود وگرنه احتمال آسیب به این مجموعه و نگاه منفی یونسکو به همدان و اثر ثبت شده وجود دارد. ۲۸ مردادماه نیز سجاد علیبیگی، رئیس پژوهشکده باستانشناسی کشور در بازدید از کاوشهای خیابان باباطاهر بیان کرد: ادامه کاوشها در گرو توافق میراثفرهنگی استان و شهرداری است و این محوطه میتواند به عنوان یک مکان مهم برای باستانشناسی شهری مورد توجه قرار گیرد، شبیه آنچه در اصفهان، یزد و آذربایجان غربی دنبال میکنیم و امیدواریم اینجا نیز برای مردم شهر همدان و گردشگران جاذبهای منحصربه فرد باشد.
۱۴شهریورماه امسال، حمیدرضا حیدری، معاون میراثفرهنگی استان همدان گفت: طرح سایت موزه پیشرفت ۸۰درصدی دارد و درصددیم پس از تصویب نهایی، طرح اجرا شود و تلاش میکنیم تا قبل از فصل سرما انجام شود. وی ادامه داد: طبق آخرین جلسهای که با شهرداری داشتیم قرار شد این محل به سایت موزه تبدیل شود، همچنین مقرر شد کاوش، حفاظت، مرمت و طراحی سایت موزه بر عهده میراثفرهنگی و اجرای سایت موزه بر عهده شهرداری باشد. پس از گذشت هشتماه از کشف آثار تاریخی در خیابان باباطاهر و باوجود اظهارات مسئولان مربوطه و تأکید فعالان میراثفرهنگی و رسانهای مبنی بر تسریع فرایند ساخت سایت موزه و حفاظت و نگهداری از آثار کشف شده، به جای خبر پیشرفت ساخت، روز ۱۱دیماه فروریختن دیواره آن خبرساز شد و مشاهده میدانی خبرنگار مهر در همان تاریخ، حاکی از آن بود که دیواره حائل که از سوی شهرداری کشیده شده بود، بر اثر ترکیدگی لوله و نشت آب فرو ریخته است. همان روز معاون میراثفرهنگی همدان به خبرنگار مهر، گفت: خوشبختانه هیچ آسیبی به آثار سایت موزه نرسیده است و سرپرست کاوشهای باستانشناسی خیابان باباطاهر تمام تمهیدات حفاظتی را برای این منطقه در نظر گرفته بود که مانع از تخریب آثار شد.
حیدری افزود: طبق توافقات اولیه مقرر شد طرح سایت موزه از سوی میراثفرهنگی و عملیات اجرایی و ساخت موزه از سوی شهرداری انجام شود و باوجود اینکه میراثفرهنگی حدود ۲۰روز قبل طرح را تحویل داده، اما شهرداری عملیات اجرایی را هنوز آغاز نکرده است.
از گوشهنشینی تاریخ تا جولان بیتفاوتی
حال این سؤالات مطرح است که مگر مسئولان در مصاحبههای خود نگفته بودند عملیات اجرایی سایت موزه خیابان باباطاهر تا قبل از شروع فصل بارندگی آغاز میشود پس چرا این اتفاق نیفتاد؟ مسئولان با اقلیم همدان آشنایی ندارند یا به ارزش آثار تاریخی آنطور که باید واقف نیستند یا اینکه حفظ کردن یا نکردن تاریخ این دیار برایشان اهمیتی ندارد؟ در شرایطی که پیوست مرکز تاریخی همدان به پرونده ثبتجهانی هگمتانه باید دغدغه این روزهای مدیران باشد، بیتفاوتی به نگهداری آثار تاریخی شاهکاری است که میتوان ساعتها دربارهاش سخن گفت. انتظار میرود اگر واقعاً در پایتخت تاریخ و تمدن ایران، اعتقادی به حفظ تاریخ و تمدن است حالا که طرح سایت موزه خیابان باباطاهر آماده است شهرداری هرچه سریعتر عملیات اجرایی آن را آغاز کند.