تنش‌های میان ایران و ایالات متحده، احتمالاً یکی از نخستین چالش‌های عمده سیاست خارجی دولت دوم ترامپ خواهد بود.
به گزارش مشرق، کانال تلگرامی ایران نوانس در مطلبی نوشت:تنش‌های میان ایران و ایالات متحده، احتمالاً یکی از نخستین چالش‌های عمده سیاست خارجی دولت دوم ترامپ خواهد بود. در حالی که بی‌اعتمادی شدید میان واشنگتن و تهران وجود دارد، اما دیپلماسی هنوز ممکن است. ترامپ باید در این دوره زمانی محدود، از فرصتی که برای مهار برنامه هسته‌ای ایران به شیوه‌ای مسالمت‌آمیز وجود دارد، استفاده کرده و تنش‌ها با تهران را کاهش دهد.
درس‌های دولت اول ترامپ برای دوره دوم
دولت اول ترامپ در مسائل مربوط به ایران، درس‌های زیادی برای دوره دوم به همراه دارد. ترامپ با خروج از برجام و اجرای سیاست «فشار حداکثری» هدف داشت تا ایران را به انزوا بکشد و برنامه هسته‌ای آن را متوقف کند. این سیاست که تا حد زیادی توسط دولت بایدن نیز ادامه یافت، در نهایت نتواست برنامه هسته‌ای ایران را متوقف کند و تأثیری بر رفتار داخلی یا خارجی تهران نداشت.
با بازگشت ترامپ به کاخ سفید در ژانویه، سیگنال‌های متناقضی از سوی او و مشاورانش مشاهده می‌شود. از یک طرف گزارش‌ها حکایت از آن دارند که ترامپ قصد دارد سیاست «فشار حداکثری» خود را علیه ایران از سر بگیرد، اما از سوی دیگر، نشانه‌هایی نیز وجود دارد که نشان می‌دهند او به دنبال مذاکره و معامله با تهران است.
آمادگی برای مذاکره و هشدار درباره براندازی
ترامپ تاکنون درباره تلاش‌های آمریکا برای براندازی در ایران هشدار داده است و تنها چند روز پس از انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا، ایلان ماسک، یکی از نزدیکان او، با سفیر ایران در سازمان ملل دیدار کرده تا درباره کاهش تنش‌ها بین تهران و واشنگتن گفت‌وگو کند. مسعد بولس، مشاور ترامپ در امور خاورمیانه، نیز اخیراً اظهار کرده که ترامپ آماده «مذاکرات جدی» با ایران است.
واکنش محتاطانه ایران
در این میان، تهران نیز با لحن آشتی‌جویانه‌تر، اما محتاطانه، به موضوع مذاکرات روی آورده است. عباس عراقچی، معاون وزیر خارجه ایران، در نوامبر گذشته گفته بود که تهران آمادگی از سرگیری مذاکرات هسته‌ای خود را دارد، اما هشدار داد که این فرصت محدود است و نباید آن را از دست داد.
موانع پیش روی مذاکرات
با این حال، این پنجره برای مذاکرات ممکن است مدت زیادی باز نماند. دو مانع عمده برای مذاکرات از سوی ایالات متحده وجود دارد:
- سیاست‌های بی‌عملی آمریکا: دهه‌ها سیاست بی‌عملی و سوء‌تفاهم در واشنگتن، موجب شده که سیاستگذاران آمریکایی ایران را تهدیدی بزرگ‌تر از آنچه که واقعاً هست، قلمداد کنند. این تهدیدات اغلب در واشنگتن بزرگ‌نمایی شده‌اند و باعث شده که آمریکا به سمت رویارویی با ایران حرکت کند.
- مخالفت‌های اسرائیل و تنش‌های منطقه‌ای: مانع دیگری که بر سر راه مذاکرات قرار دارد، مخالفت‌های اسرائیل و تشدید تنش‌ها در خاورمیانه است.
اقدام نظامی: پیامدهای منفی
اقدام نظامی علیه ایران نتیجه معکوس خواهد داشت. حملات پیشگیرانه به تاسیسات هسته‌ای ایران، که احتمالاً نتوانند به طور کامل برنامه هسته‌ای این کشور را از بین ببرند، ممکن است باعث ترغیب تهران به حرکت سریع‌تر به سمت تولید بمب هسته‌ای شود. علاوه بر این، پدافند هوایی و توانایی‌های موشکی ایران، هزینه‌های سنگینی برای ارتش ایالات متحده به همراه خواهد داشت. نیروهای آمریکایی مستقر در نقاط مختلف خاورمیانه نیز هدف‌های آسانی برای حملات تلافی‌جویانه ایران و یا گروه‌های متحد آن خواهند بود.
راه‌حل دیپلماتیک: گزینه‌ای مطلوب
در نهایت، وقتی به ایران می‌رسیم، بهترین گزینه برای ترامپ همچنان دیپلماسی است. او باید برای کاهش تنش‌ها با تهران اقدام کند، زیرا این گام می‌تواند اولین قدم برای کاهش نفوذ ایالات متحده در خاورمیانه باشد و کمک کند تا واشنگتن از درگیری‌های بی‌پایان در منطقه فاصله بگیرد.
∎