به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، نشست خبری ششمین همایش سواد فضای مجازی با عنوان «سواد فضای مجازی و فرهنگ در عصر هوش مصنوعی» امروز در مرکز توسعهٔ فرهنگ و هنر در فضای مجازی برگزار شد.
سعید پورابوالقاسم رئیس مرکز در ابتدای این نشست گفت: الگوی ما در حوزه فناوری‌های نوین و عصر هوشمند بوده است. اتفاق خیلی خوبی رخ داد و مقالات زیادی هم به دست ما رسید. در این دوره مرتبه علمی همایش در سطح جهانی بالاتر رفت. دو دستاورد دیگر هم داشت. دبیرخانه دائمی سواد فضای مجازی شکل گرفت. فصلنامه سواد فضای مجازی فناوری‌های نوین هم به انتشار در نیاید تا بتوانیم به سواد فضای مجازی جامعه کمک کنیم.
او افزود: ما دوره‌های مختلفی را گذراندیم. در گذشته سواد دیجیتالی بود و امروز سواد مجازی است و مسلما در آینده به سواد هوش مصنوعی نیاز داریم و ما این را پیش‌بینی کردیم برای این دوره. همایش در روز ۱۷ دی برگزار می‌شود.
در ادامه مراسم سید محسن بنی‌هاشمی دبیر این دوره از همایش گفت: ششمین دوره این همایش برای ما اگرچه یک رویداد علمی است، ولی واقعیت این است که دستی و چشمی بر سبک زندگی داریم. ما ماموریت برگزاری یک همایش علمی خالص بدون خاصیت نداریم. گاهی همایش‌های اینچنینی در همان ساحت علم باقی می‌مانند ولی ما تلاش می‌کنیم خروجی را به سمت مصرف رسانه‌ای مردم هدایت کنیم.
او افزود: باور مرکز توسعه این است که گام‌هایی که برمی‌دارد بدون حضور پررنگ رسانه‌ها به جایی نمی‌رسد و ما تلاش کردیم امسال بیشتر در کنار رسانه‌ها باشیم. نشست‌هایی در خبرگزاری‌ها داشتیم و با فعالان فضای مجازی هم نشست‌هایی داشتیم. چون تولیدکنندگان محتوا در فضای مجازی عناصر مهمی هستند. از طرف دیگر ارگان‌ها و دستگاه‌های که با موضوع سواد رسانه‌ای، فضای مجازی و به طور خاص هوش مصنوعی سروکار دارند را شناسایی کردیم تا بتوانیم پیوند‌های محکمی داشته باشیم.
بنی‌هاشمی اضافه کرد: در سال جاری سعی کردیم از بالاترین ظرفیت اساتید دانشگاه استفاده کنیم. ۱۳۸ مقاله داوری شد که ۲۳ عنوان مربوط به اعضای هیئت علمی دانشگاه‌ها بود. اگرچه این رقم برای همایش ما کافیست ولی امیدواریم در دوره‌های دیگر تعداد این مقالات بیشتر شود. حاصل این مقالات در چند صحنه به مخاطبان عرضه می‌شود. در روز همایش از صبح ساعت ۸ کار همایش آغاز می‌شود و پنج پنل برگزار می‌شود. ما به دنبال تنوع بودیم که اکر کسی می‌خواست یک زمان محدود در همایش باشد توانایی این کار را داشته باشد. عموم سخنرانان ما از اساتید و پیشکسوتان این حوزه هستند و براساس توپی که دانشگاه‌ها به طرف ما می‌اندازند وارد بازی می‌شویم.
به زودی فصلنامه تخصصی این رویداد هم منتشر می‌شود که این مجله نیز برای ما بسیار باارزش است. اینکه وزارت علوم، وزارت ارشاد و مرکز و دانشجویان قه این رسیدند که در کشور نشریه‌ای برای مطالعه در حوزه سواد رسانه‌ای داریم قابل توجه است.
او ادامه داد: با گرفتن امتیاز ویژه به دلیل وزن علمی همایش این امکان را پیدا کردیم که مقالات را در یک دسته بالای علمی و دانشگاهی در سطح بین‌المللی قرار دهیم. به زودی فصلنامه تخصصی این رویداد هم منتشر می‌شود که این مجله نیز برای ما بسیار باارزش است. اینکه وزارت علوم، وزارت ارشاد و مرکز و دانشجویان قه این رسیدند که در کشور نشریه‌ای برای مطالعه در حوزه سواد رسانه‌ای داریم قابل توجه است.
دبیر جشنواره در ادامه عنوان کرد: دانشگاه بین‌المللی سوره دانشگاه اصلی این رویداد است که خیلی از پیش همایش‌ها و نشست‌ها در آنجا برگزار شد. حاصل این رویداد در کتاب همایش جمع‌آوری می‌شود که این اثر هم به جرگه آثار معتبر این حوزه اضافه می‌شود، همانطور که سال اینده این اتفاق رخ داد. البته امسال علاوه بر کتاب همایش و مجله تخصصی یک کتاب چکیده هم آماده می‌کنیم. برخی از مقالات ارسالی به دلایل مختلف فقط قابلیت استفاده چکیده‌ای داشتند و این محصول برای مخاطبان در نظر گرفته شده است. موارد ارسالی تنوع خوبی دارد که در حوزه‌های مختلف مطرح شدند.
بنی‌هاشمی در ادامه دررابطه با جزئیات همایش گفت: نزدیک به ۲۰ مقاله به شکل سخنرانی در این رویداد مطرح می‌شود. این سخنرانی‌ها در پنج پنل است که هر پنل دو دبیر دارد که همگی اساتید دانشگاه هستند. هنوز برای مقاله برگزیده تصمیمی گرفته نشده، چون دو یا سه مقاله قابلیت این ویژگی را دارند که هنوز اثری انتخاب نشده است. چند مقاله بحث‌های علمی ناب دارند که بعضا برای اولین بار مطرح می‌شود.
ما مخالف مصرف نیستیم، تعادل در مصرف و عقلانیت در کیفیت محتوا و توسعه سرزمینی از دغدغه‌های ماست. ما باید با عقلانیت در مورد ایران بیاندیشیم.
وی افزود: برای پنل‌ها امسال هیچ عنوانی در نظر نگرفتیم. سال قبل عنوان داشتیم ولی امسال نداریم. امسال این روش را جلو بردیم تا همه مخاطبان نیازمندی‌های خود را بیابند.
بنی‌هاشمی در پاسخ به این پرسش که هوش مصنوعی بیشتر فرصت است یا تهدید گفت: واقعیت این است که این سوال بسیار مهم است. همه ما درگیر فضای مجازی هستیم و می‌بینیم سلایق مخاطبان بسیار تغییر کرده است. موضوع سواد رسانه‌ای موضوعی است که با تحولات اجتماعی مطرح می‌شود. ما باید به مرور سواد استفاده از وسایل و فضا‌های مختلف را داشته باشیم. هوش مصنوعی می‌تواند فرصت خیلی خوبی باشد، اما همان‌هایی که هوش مصنوعی را ساختند امروز راجع به فیک نیوز‌ها و دیپ فیک‌ها و آلودگی اطلاعات درگیر هستند و قه این ترتیب یک فرصت تبدیل به تهدید شده است. امروز اطلاعاتی در تلفن‌های همراه ما به ثبت می‌رسد که واقعا زائد است، چه اهمیتی دارد که فلان سلبریتی لباس‌هایش را از چه برندی خریده است؟
پورابوالقاسم در ادامه مراسم گفت: ما با نهاد‌ها و سازمان‌هایی که می‌توانند در این حوزه کمک کنند جلساتی داشتیم. یکی از سازمان‌ها آموزش و پرورش است. ما کارگاه‌هایی در استان‌ها برگزار می‌کنیم و به این وسیله می‌توانیم همکارانی در این حوزه آموزش دهیم. به تبع همه دستگاه‌ها برای ما اولویت دارند و سند سواد فضای مجازی اگر به تصویب برسد، اتفاقات بهتر پیش‌بینی می‌شود. در این حوزه بسیار منعطف عمل کردیم و در همایش‌های گوناگون در سراسر کشور حضور داشتیم. اولویت ما بحث آموزش و ارتقا سواد فضای مجازی جامعه است.
وی در رابطه با خروجی دوره قبل گفت: این همایش در جامعه نخبگان برگزار می‌شود تا در مسیر سیاست‌گذاری این حوزه عمل کند. هر دوره، کتاب‌هایی از مقالات تهیه می‌شود که این کتاب پس از استفاده در جامعه نخبگانی به جامعه عمومی هم می‌رسد.
بنی‌هاشمی هم در ادامه گفت: ما در چند بعد به این مسئله که خروجی آثار فکر می‌کنیم. بُعد مهم، انتقال دو مرحله‌ای پیام است، یعنی ابتدا جامعه نخبگانی درگیر شود و بعد آحاد مردم در جریان قرار بگیرند. ولی تلاش اصلی ما این است که بتوانیم این را به مردم عادی انتقال دهیم. امروز یک دگرگونی زیست خانوادگی حاصل از ورود این دستگاه‌های مجازی به خانه‌ها وجود دارد. واقعیت این است که یک تکنولوژی، صنعت یا تحول تمدنی وارد زندگی بشر شده و باید این را بازتنظیم کنیم. هر کشور هم برای خود این کار را باتوجه به فرهنگ و آداب و رسومش انجام می‌دهد. پس بومی‌سازی در این میان عنصر مهمی است. آموزش و پرورش از ما خواستند که برای معلم‌ها نشست‌های ثابت برگزار کنیم و ما هم با استفاده از کمک ارگان‌هایی که با توده‌ها در ارتباط هستند، می‌توانیم سواد را ابتدا در خود و سپس در مخاطب ارتقا دهد.
وی گفت: رسانه سالم رسانه‌ای است که امتداد آن به سبک زندگی بخورد. یک تلویزیون سالم در راستای زندگی سالم من را فقط در فوتبال، سریال و یا برنامه کودک نگه نمی‌دارد. رسانه سالم باید در سبک زندگی مردم توسعه پیدا کند وگرنه می‌شود رسانه‌ای در حد شعار. به همین دلیل است که از آموزش و پرورش گرفته تا دانشگاه‌ها و حتی سرای محله‌ها نیز برای ما مهم است. حاصل این می‌شود ما با سواد رسانه‌ای به اندازه نیاز از فضای مجازی استفاده می‌کنیم و بعد سراغ رفتار می‌رویم، جایی که با خانواده و دوستان و جنبه‌های واقعی زندگی می‌پردازیم.
پورابوالقاسم در بخش بعدی گفت: مصرف محتوای آنلاین بعد از کرونا خیلی زیاد شد. بعد از مدت‌ها تحقیق دیدند که پوسیدگی مغزی در حال شکل‌گیری است. محتوای آنلاین هرچقدر هم پاک و سالم باشد باید هدفمند باشد. چون در فناوری‌های نوین این اتفاق شکل گرفته باید روی حوزه خانواده تمرکز داشته. باشیم تا دچار این نوع گرفتاری نشویم. در سال گذشته محتوا‌های بی‌هدف چهار برابر افزایش پیدا کردند که این رقم خطرناکی بود. این مسئله با کمک مقالات و همایش‌های اینچنینی قابل بررسی و جلوگیری است.
بنی‌هاشم در پایان سخنان گفت: کلمه جدید برگزیده آکادمی آکسفورد پوسیدگی مغز بود که ناشی از استفاده بیش‌از حد از رسانه‌های اجتماعی است. در حال حاضر انسان اکر دو متر از تلفن همراه خود فاصله بگیرد یا بیست دقیقه موبایل در دسترس او نباشد دچار استرس می‌شود که این بسیار نگران کننده است.