این جشنواره همیشه زاویه نگاه متفاوتی به مسائل سیاسی و اجتماعی روز دارد و موضوعاتی که به آن می‌پردازد، تنها منحصر به گفتمان انقلاب اسلامی یا آرمان فلسطین نمی‌شود بلکه، مسائلی که جزو دغدغه‌های مردم بوده را نیز هدف قرار می‌دهد؛ چراکه نام این جشنواره هم با مردم گره خورده است.به عنوان مثال دریکی از مستندها ازجمله «سنگر هفت‌تپه» ماجرای مطالبه حقوق کارگران نیشکر هفت‌تپه تا رسیدن به نتیجه مطرح می‌شود و در یک مستند دیگر «در تدارک طوفان» ماجرای آشنایی محور مقاومت با حاج‌قاسم سلیمانی و نقش و تأثیر او در ارتقای گروه‌های فلسطینی به نمایش گذاشته می‌شود. در جایی دیگر نیز مقاومت و ایستادگی یک شیرزن بلوچستانی مقابل تجاوز انگلیسی‌ها به خاک کشور بهانه قرار می‌گیرد. علاوه‌بر این، عمار همواره نگاه ویژه‌ای به محور مقاومت و آرمان فلسطین داشته و امسال نیز باتوجه به جنگ‌های متوالی در غزه و بی‌خانمانی کودکان و مردم، این نگاه ویژه‌تر شده است. باتوجه به برگزاری این جشنواره در گزارشی با احسان شادمانی، علی زهیری، رضا رخشانی‌صابر و علیرضا باغشنی، کارگردانان جشنواره گفت‌وگو کردیم که در ادامه از نظر می‌گذرانید.
جشنواره عمار؛ انگیزه بخش فیلمسازان انقلابی
احسان شادمانی، کارگردان مستندهای«آن هفت روز»،«درتدارک طوفان»و«نورالقدس» بوده است که بیشترین دغدغه فیلمسازی‌اش مربوط به روایت زندگی مردم فلسطین، غزه وجنگی بوده که موجب بی‌خانمانی و بی‌پناهی ساکنان این منطقه شده است. شادمانی که امسال با شش اثر در پانزدهمین جشنواره عمار حضور دارد، درباره این حضور به جام‌جم گفت: طبیعی این است که هر فیلمسازی با یک تا دو اثر در جشنواره‌ها شرکت کند و به عنوان مثال در جشنواره فیلم حقیقت امسال با دو فیلم «نبرد نجف» و «نحیط» حاضر شدم اما جشنواره عمار غیر از این‌که به حوزه‌های مختلف می‌پردازد؛ فرصتی برای تمام بچه‌هایی است که خودشان را متعلق به جریان فیلمسازی در حوزه انقلاب اسلامی و مقاومت می‌دانند، تا کنار هم جمع و دیده شوند.
روایت زندگی یک زوج فلسطینی
او با بیان این‌که بیشتر مستندهایی که ما در آن شرکت کردیم در حوزه فلسطین و رژیم صهیونیستی است، افزود: فیلم‌هایی مانند آن هفت روز، در تدارک طوفان ونورالقدس،درهمین حوزه است و دراین سه فیلم کارگردانی رابه عهده دارم.آن هفت روز در غزه تولید شده وروایتگر زندگی یک زوج فلسطینی است که فیلم اززبان دخترفلسطینی،هفت روز منتهی به مراسم عروسی‌اش روایت می‌شود.
آشنایی گروه‌های مقاومت با شهید سلیمانی
شادمانی ادامه داد: فیلم دیگر در تدارک طوفان به تاریخچه آشنایی گروه‌های مقاومت فلسطینی با حاج‌قاسم سلیمانی می‌پردازد و نقش ایشان را در ارتقای فلسطینیان و محورهای مقاومت بررسی می‌کند و برای اولین بار با بعضی از فرماندهان میدانی حماس در این مستند گفت‌وگو کردیم یا این‌که روزنامه‌نگار فلسطینی منیر شفیق با مجموعه گفت‌وگو داشته است.
نقاشی سه لتی نابودی اسرائیل
این کارگردان مستند افزود: نورالقدس با محوریت یک نقاشی سه لتی با موضوع نابودی اسرائیل وآزادسازی قدس است که عبدالحمید قدیریان آن را ترسیم می‌کند واین فرآیند را تبدیل به مستند کردیم. ما با آقای قدیریان به خانه‌شان و جاهای مختلف می‌رویم، یک‌سری رخدادها را در کنار کار ثبت کردیم و انگار مخاطبان از ابتدا تا انتها شاهد تکمیل یک نقاشی هستند و در عین حال با زندگی این نقاش آشنا می‌شوند.
بررسی پرونده سلبریتی‌ها در «تروکاژ»
شادمانی با بیان این‌که ما مستند «تروکاژ۲» را نیز درجشنواره عمار داریم،عنوان کرد:این مستند برای اولین بار قرار است رونمایی شود و قسمت اول آن در همین جشنواره جایزه فانوس دریافت کرده بود.«تروکاژ»به طور کلی پرونده سلبریتی‌ها را بررسی می‌کند و قسمت دوم این مستندبه بحث سلبریتی‌های سینما بعد از وقایع۱۴۰۱و این‌که برخی بعد خروج از کشور چطور از مردم سوء‌استفاده کردند، می‌پردازد.این مستندساز اضافه کرد: مستند دیگر که تهیه‌کنندگی آن را به عهده دارم «تهران کاراکاس» به کارگردانی محمد هادی نعمتی است. این مستند به ارتباط ایران و ونزوئلا بعد از بحران نفتی به‌وجود آمده در کاراکاس و کمک ایران برای خروج از بحران، می‌پردازد و در پایان هم خدمات شهید رئیسی را نشان می‌دهد. در حوزه موزیک ویدئوی جشنواره هم اثری داریم.
خلأ فیلمسازی درباره محور مقاومت
این فیلمساز در پاسخ به این پرسش که دلیل پرداختن به مستندهایی با محوریت مقاومت و فلسطین چیست، گفت: در این حوزه ما با خلأیی روبهرو هستیم که از قدیم هم وجود داشته و فیلمسازان کمی در این حوزه کار قابل توجه و سطح اول انجام دادند. اگر۱۰سال پیش می‌گفتیم اثری درباره فلسطین ساخته شده که درجشنواره حقیقت خیلی به آن توجه شده یا در استرالیا جایزه گرفته، همه اعتراض می‌کردند که کار درستی نیست،چون فلسطین بحث روز نیست اما ترجیح دادیم خود را در نگاه مخاطبان جای دهیم و از زاویه سومی جدا از مباحث سیاسی صرف به آن بپردازیم. ما پیش از این، مستندی به نام «داستان ساحل شرقی» ساختیم که به خرده داستان‌های داخل غزه می‌پردازد. به عنوان مثال، کیک‌‌پز خانمی در آنجاست که دستور غذاهای فلسطینی را جمع می‌کرد و می‌گفت حداقل نزدیک ۷۰۰ سال است که با این دستور پخت‌ها در اینجا زندگی می‌کنیم. بنابراین، تلاشم این بوده که از زاویه انسانی و اجتماعی و فارغ از قالب‌های مرسوم به مسأله فلسطین بپردازیم.این فیلمساز درباره بازخورد فیلم‌هایی که درطول این سال‌ها با محوریت فلسطین و غزه تولید کرده است، گفت: کارهای ما بیش از آن‌که سفارش یک مجموعه باشد، جزو دغدغه‌های خودمان بوده و هیچ‌گاه فکر نمی‌کردم که تا این اندازه با بازخورد مثبتی روبهرو شویم. به عنوان مثال، امسال فیلم «نحیط» را درباره پرستار اهل غزه و اتفاقات زندگی‌اش داشتیم. نحیط هم به معنای سوز دلی است که به اشک تبدیل نمی‌شود (بغض). این اثر روی مخاطبان جشنواره حقیقت نیز از هر طیفی از جمله مرد و زن تأثیر گذاشت و موجب گریه یکی از خانم‌هایی شد که به چهره‌اش نمی‌آمد فرد مذهبی باشد.
مطالبه یک حق در «سنگر هفت‌تپه»
علی زهیری، کارگردان مستندهای «سنگر هفت تپه» و «ریسمان عدالت» که امسال با این دو فیلم در جشنواره فیلم عمار شرکت کرده است، درباره داستان سنگر هفت‌تپه به جام‌جم گفت: سنگر هفت‌تپه مربوط به ماجرای واگذاری شرکت نیشکر هفت‌تپه به بخش خصوصی است که تصمیم غلطی بود و هزینه‌های زیادی برای نظام داشت. در آن فرآیند کارگران وقتی دیدند شرکت رو به نابودی می‌رود و بخش خصوصی هیچ اراده‌ای برای پیشرفت، نوسازی و احیا ندارد، دست به کار شدند و مسأله‌شان آزاد کردن کارخانه هفت‌تپه ازبخش خصوصی وواگذاری آن به مجموعه‌ای اهلیت‌دار شد.زهیری ادامه داد:درسنگرهفت تپه ازلحظه‌ای که برای کارگران ورود بخش خصوصی مسأله می‌شود تا لحظه‌ای که خلع ید اتفاق می‌افتد،روایت کردیم.درواقع یک مدل اعتراض و مطالبه‌گری که منجر به نتیجه می‌شود را در مستند آوردیم.
صدای کارگر را بشنویم
او با بیان این‌که توانستیم با این مستند مجلس، طلاب وشهید رئیسی را پای کار بیاوریم، خاطرنشان کرد: به‌هر‌حال این مدل زیبایی بود وشهید رئیسی به این‌که حرف کارگر راباید بشنویم،با تمام قلبش اعتقاد داشت.حرف مستند این است که می‌توانیم طبق اصول پیش برویم وصدای کارگررابشنویم.معمولا گزارش‌های مسئولان به مقامات بالاتر،خلاف واقع بودواوضاع به این شکل بودکه اکثرشان به شهید رئیسی می‌گفتند این گزارش‌ها درست نیست وتوانستند اثبات کنند و حاکمیت را برای رسیدگی به این مسأله پای کار بیاورند.
کنشگری یک طلبه در «ریسمان عدالت»
زهیری درباره دیگر اثر جشنواره عمار، ریسمان عدالت گفت: این مستند کنشگری یک جوان طلبه خوزستانی (شیخ‌محسن ریسمان‌سنج) را روایت می‌کند. من این طلبه را از نزدیک می‌شناسم و نوع دغدغه‌ها و پیگیری‌های او در میان طلاب خیلی کم است. منشور روحانیت امام خمینی(ره) مسیر این طلبه محسوب می‌شد و دیدم این طلبه جوان، خیلی در حوزه مطالبه‌گری موفق بود و گروه‌های متعددی در خوزستان تشکیل داد.
طلبه‌های مطالبه‌گر
این کارگردان مستند با بیان این‌که نیاز داشتیم چنین مدل و کاری در حوزه مطالبه‌گری تکثیر شود، افزود: تشخیص دادم این روش‌ها را در قالب یک مستند روایت کنم. شیخ‌محسن ریسمان‌سنج، معاون مطالبه‌گری ستاد امر به معروف و نهی از منکر خوزستان بود و از لحظه‌ای که برای این سمت انتخاب شد، ستاد امر به معروف محدود به مسأله حجاب نشد، بلکه متعلق به کسانی شد که ظلمی نسبت به آنها در استان اتفاق افتاده است. در خوزستان این اتفاق افتاد و جایی که آدرس آن را هیچ‌کس در گذشته نداشت، در برهه‌ای که این شیخ مسئول بود به جایی برای مطالبه مسائل تبدیل شد و ایشان برای هر کاری یک کارگروه تشکیل داده بود و دغدغه مراجعان را به تناسب موضوع به این کارگروه‌ها واگذار و نتیجه آنها را هم پیگیری می‌کرد. او یادآوری کرد: علت ساختن مستند ریسمان عدالت برای تکثیر شیخ‌محسن‌هاست و طلبه واقعی کسانی از جنس ایشان هستند. مردم باید با کمک چنین طلبه‌هایی طعم عدالت را بچشند تا نظرشان نسبت به روحانیت تغییر کند.
ایستادگی یک شیرزن مقابل انگلیسی‌ها در «می‌مات»
محمدعلی رخشانی‌صابر با فیلم «می‌مات» در جشنواره عمار حضور دارد و این فیلم سال گذشته نیز در جشنواره فیلم حقیقت در بخش آوینی و ملی حضور پیدا کرده بود. این فیلمساز درباره می‌مات به جام‌جم گفت: این فیلم داستان زندگی گل‌بی‌بی، شیرزن بلوچ در منطقه خاش است که در سال ۱۹۱۶ میلادی در دوره قاجار، پس از هجوم ارتش انگلیس به بلوچستان و منطقه سرحد توانست با همکاری سران بلوچ، انگلیسی‌ها را شکست دهد. در این مستند شاهدیم که انگلیسی‌ها قصد دارند با ژنرال دایر، ایران را جزو مستعمرات خود کنند و تا بخش‌هایی از افغانستان می‌آیند، اما شخصی مانند گل‌بی‌بی اجازه پیشروی بیشتر به انگلیسی‌ها را نمی‌دهد.
این کارگردان بابیان این‌که دراین مستند ازانیمیشن وهوش مصنوعی به‌دلیل مراجعه به تاریخ استفاده شده،افزود: شاید علت شرکت‌داده‌شدن می‌مات در مسابقه جشنواره عمار به خاطر محور قرار‌گرفتن موضوع وطن، میهن وخاک و ایستادگی درمقابل ظلم و استعمار در این فیلم باشد.درواقع این اقوام ایرانی ازجمله کرد و بلوچ بودند که موجب ایستادگی ایران شدند.رخشانی صابر درباره مطرح‌شدن یک زن به عنوان قهرمان درمستند عنوان کرد: البته قبلا مستندی ساخته بودم که قهرمانش یک مردبودکه مقابل پرتقالی‌ها ایستادگی کرده بود. این‌که یک زن قهرمان مستند باشد، خیلی کم در مستندها اتفاق افتاده است. جالب بود که ما در تحقیقات میدانی با گل‌بی‌بی روبهرو شدیم و اوشخصی بود که علاوه بر حاذق‌بودن در طبابت، بسیار کاریزماتیک و شجاع بود و توانسته عملیات جنگی را مدیریت کند و توانسته انگلیسی‌ها را در دره نالک شکست دهد.
آدم‌ها هم میراث فرهنگی هستند
او با بیان این‌که ما از این شیرزنان در تاریخ‌مان، در زمان هخامنشیان و ساسانیان که دریاسالار بودند نیز داشتیم، افزود: من در عمان و در مقبره‌ای بودم که کاشی‌های ایرانی روی آن نقش بسته بود و به آن مقبره بی‌بی مریم می‌گفتند. خود عمانی‌ها نمی‌دانستند ماجرای این مقبره چیست و بعد از تحقیق متوجه شدم او یک دریاسالار ایرانی بوده که در آنجا آمده و جنگیده و فوت شده است. رخشانی صابر با یادآوری این موضوع که میراث فرهنگی فقط در و دیوار نیست، خاطرنشان کرد: آدم‌ها هم می‌توانند میراث فرهنگی و معنوی باشند و ناشناخته هستند. ما واقعا شانس آوردیم که چنین سوژه‌ای را برای تبدیل به فیلم مستند پیدا کردیم و امیدوارم سینمایی این مستند هم ساخته شود، چون واقعا ظرفیت تبدیل به یک فیلم سینمایی را دارد.
اهمیت مردمی‌بودن عمار برای فیلمسازان
علیرضا باغشنی که امسال با سه اثر «پشت کوه‌های علی زنگی»،«نفس» و«سه روز قبل از پرواز» در جشنواره فیلم عمار شرکت کرده درباره حضور در جشنواره عمار گفت: بیش از ۱۰سال است که در جشنواره عمار شرکت می‌کنم و به هرحال اینجا محملی برای فیلمسازانی است که به انقلاب اسلامی اعتقاد دارند و همسو با ماست.اکثر فیلم‌هایی که ساختم تلاش کردم کاربردی، مسأله‌محور و در حوزه انقلاب اسلامی و جهان اسلام باشند. جشنواره عمار جزو معدود جشنواره‌هایی است که به شکل اختصاصی روی این مباحث تأکید دارد. برای عمار حضور صرف فیلم چندان اهمیت ندارد، بلکه محتوا و فرم فیلم‌ها و آنچه را که مقابل دیدگان مخاطبان می‌گذارند، اهمیت دارد. این ویژگی‌ها مطلوب ماست وبه همین‌دلیل،همیشه می‌کوشیم درعمار شرکت کنیم تا هم ما و هم مردم بتوانند بهره‌وری بیشتری داشته باشند.باغشنی با بیان این‌که مردمی‌بودن عمار برای ما فیلمسازان نیز اهمیت دارد، افزود: در سال‌های گذشته جشنواره حقیقت فقط در تهران و پردیس چارسو برگزار می‌شد، اما تنها امسال است که این جشنواره در استان‌های مختلف اجرا می‌شود. این در حالی است که جشنواره عمارهرسال ازمیان مردم درمدارس ومساجد برمی‌خیزدودر میان آنها برگزار می‌شود.
روایت پزشک مشهور برخاسته از مناطق محروم
او درباره مستند پشت کوه‌های علی‌زنگی تشریح کرد: این فیلم پرتره حسن بسکابادی است و جزو برترین متخصصان نوزادان در ایران است. ما به خاطر جایگاه علمی‌اش که البته انکارنشدنی است، سراغ او نرفتیم، بلکه به‌دلیل رشد در محیط محروم روستا تا مرحله دکترا و پیشرفت سراغش رفتیم. او در یک محرومیت بسیار شدید زندگی کرده و روزگار گذرانده و خانواده ایشان همه بی‌سواد بودند؛ ایشان جزو رعیت خان بوده و چوپانی کرده است. ایشان مرجع عملی بسیاری از متخصصان نوزادان به شمار می‌آید و هنوز روحیه روستایی و سادگی خودش را حفظ کرده و بسیار علاقه‌مند به اسلام، انقلاب، علم و آموزش است. اگر این مستند در مدارس محروم کشور پخش شود و دانش‌آموزان محروم آن را ببینند، بهانه‌ای برای پیشرفت‌نکردن در تحصیل و شغل‌شان ندارند، چراکه دکتر بسکابادی بیش از ۱۰ برابر محروم‌ترین نقاط ایران فعالیت کرده و به مدارج بالای علمی رسیده است.
حیاط بخشی به نوزادان در «نفس»
او درباره مستند نفس که سال گذشته درجشنواره حقیقت حضورداشت وموفق به دریافت جایزه ایران جوان شد،گفت:این مستند درباره سقط‌جنین است و ما به‌دلیل روزانه۳۰۰۰ سقط‌جنین در کشورمان مشکل جمعیت داریم. بسیاری از خانواده‌های سالم تنها به‌دلیل یک نگرش اشتباه می‌خواهند بچه‌های خود را سقط کنند و آمار سقط‌جنین بیشتر از آمار کرونا در اوج است. این بچه‌ها در از بین رفتن خود هیچ نقشی ندارند و این موجب شد در قضیه سقط‌جنین کاری انجام دهیم و متوجه شدیم در شهر نیشابور یک خانم ماما در مجموعه نفس حضور داشت و اولین ممانعت‌ها را برای پیشگیری از سقط‌جنین ایشان انجام داد و به‌تدریج در کشور گسترش یافت. این خانم بیش از ۳۰۰ نوزاد را ازسقط‌جنین نجات داده بود ودرواقع خانواده‌ها را متقاعد می‌کرد که فرزندشان را نگه دارند. بسیاری از این خانواده‌ها به‌دلایل غیراقتصادی به‌عنوان مثال، به‌دلیل مطابق نبودن جنسیت فرزندشان با آنچه می‌خواستند، قصد سقط‌جنین داشتند که با چند جلسه مشاوره و صحبت این مشکل برطرف می‌شد. بسیاری ازخانواده‌ها به بچه‌ها علاقه‌مند می‌شوند و خوشحالند که چنین کاری را انجام ندادند.باغشنی با بیان این‌که این مستند تأثیر بسیارخوبی درکشور ایجاد کرد،افزود: این مستند به‌تدریج گسترش یافت و تبدیل به یک پویش شد.
روایت سه روز پیش از شهادت شهید رئیسی
این مستندساز درباره سه روز قبل از پرواز نیز تشریح کرد: این مستند روایتگر سه روز پیش از شهادت شهید رئیسی است. آخرین سفر استانی ایشان به روستای خرماکلای قائمشهر مازندران بود و ما احساس کردیم شاید گفته‌های مردم درباره ایشان سه روز قبل از شهادت جالب باشد. بنابراین، رفتیم و در آن روستا حاضر شدیم که از آن گفته‌ها مستند سه روز قبل از پرواز ساخته شد. روزی که ما تصویربرداری را شروع کردیم، مراسم خاکسپاری آقای رئیسی در حرم امام رضا(ع) در حال برگزاری بود و مردم آنجا حس عجیبی داشتند و ناراحت بودند. هنوز بنرهایی که برای خوشامدگویی به آقای رئیسی زده بودند، در این روستا نصب بود و تلاش کردیم روحیه مردم‌دوستی رئیس‌جمهور شهید را در مستند نشان دهیم.
ماجرای تمرد شهید شیرودی از فرمان بنی‌صدر
مستند دیگر جشنواره عمار «هدف اکبر» به کارگردانی حسین نژاد‌موسی درباره ماجرای تمرد شهید علی‌اکبر شیرودی و همرزمانش از فرمان بنی‌صدر (فرمانده کل‌قوا) برای تخلیه پادگان ابوذر به‌دلیل هجوم لشکر بعث عراق در ۳۱ شهریور ۱۳۵۹ است. نژاد‌موسی که پیش از این مستند «گلشهر» را درباره مبارزه رزمنده فاطمیون، سید‌اسدا... سعادتی با ویروس کرونا ساخته بود، درباره هدف اکبر که در جشنواره عمار حاضر شده، تشریح کرد: سازمان سینمایی سوره همزمان تصمیم به ساخت فیلم سینمایی درباره شهیدعلی‌اکبر شیرودی گرفت و پیشنهاد ساخت یک مستند نیز ارائه شد که من برای کارگردانی مستندی درباره این شهید انتخاب شدم. این تصمیم به‌دلایل متعددی اتخاذ شد؛ نخستین دلیل برای ساخت مستند، محدودیت‌های فیلم‌های داستانی است. این فیلم‌ها معمولا تنها به چند روز ابتدایی جنگ و نقاط عطف زندگی شهید می‌پردازد اما در مستند خود قصد داشتیم تمام زندگی شهید شیرودی را از ابتدا در شیرود مازندران محل تولدش تا تحصیلات قبل از انقلاب و ورود به هوانیروز ارتش، همچنین دوران پس از انقلاب تا شهادت او در اردیبهشت ۱۳۶۰ تصویر کنیم. این مستند نگاهی جامع و کامل به زندگی شهید دارد و به ما این امکان را می‌دهد که ابعاد مختلف زندگی و شخصیت او را تصویر کنیم.
کمبود توجه به قهرمانان وطن
او با بیان این‌که دومین دلیل این تصمیم، محدودیت‌های فیلم داستانی به سبب اقتضائات درام است، افزود: در حالی‌که رسالت فیلم‌های مستند این است که تمام حقیقت را به‌گونه‌ای که هست روایت کنند، دست مستندساز برای پرداختن به واقعیت‌ها بازتر است. این آزادی عمل به ما این امکان را می‌دهد که ابعاد مختلف زندگی شهید شیرودی را تصویر کنیم و به تماشاگران این امکان را بدهیم که با او و زندگی‌اش ارتباط برقرار کنند. ابتدا قرار بود کار، وابستگی فرمی با فیلم «آسمان غرب» داشته باشد اما در مرحله پژوهش تصمیم گرفتیم یک مستند مستقل از فیلم سینمایی تولید کنیم. این تصمیم به ما این امکان را داد که به عمق بیشتری از زندگی شهید شیرودی بپردازیم. نژاد‌موسی افزود: یکی دیگر از دلایل تولید این مستند، کمبود توجه به قهرمانان و سوژه‌های ارتش جمهوری اسلامی ایران در فضای رسانه‌ای کشور است. در سپهر رسانه‌ای وقتی از دفاع‌مقدس و قهرمانان آن صحبت می‌کنیم، به‌طور عمده به سرداران سپاه پاسداران و نیروهای مردمی (بسیج) پرداخته می‌شود.این نگاه به اصلاح نیاز دارد. ارتشیان در آن زمان به‌عنوان استخدامی‌های پیش از انقلاب شناخته می‌شدند و نظر مثبتی نسبت به آنها وجود نداشت و اجحاف به این افراد باید مورد توجه قرار گیرد. نکته‌ای که جای تأمل دارد، این است که چرا مردم از وجود نیروهای مکتبی و مؤمن درون ارتش بی‌خبرند. ما این رسالت را برای خود قرار دادیم که یکی از این قهرمانان را به مردم بهتر و درست‌تر معرفی کنیم.
معرفی یک قهرمان دفاع‌مقدس در گستره‌ای ملی
ما باید به‌نحوی جذاب به سوژه بپردازیم که برای مخاطب، بعد از دیدن مستندهای آرشیوی، این مستند خسته‌کننده نباشد. او با اشاره به این‌که چالش ما این بود که یک قهرمان دفاع‌مقدس را در گستره‌ای ملی معرفی کنیم، ادامه داد: باید با این نگاه فیلم بسازیم که می‌خواهیم یکی از قهرمانان ملی را معرفی کنیم وتمام اقشار جامعه بتوانند باسوژه ارتباط بگیرندوبا آن همذات‌پنداری کنند. نژاد‌موسی با یادآوری این‌که پیدا‌کردن آرشیو و اطلاعات نیز چالشی بزرگ است، افزود: در دوران دفاع‌مقدس به‌دلیل محدودیت‌های زیادی که براساس دستورالعمل‌های ارتش وجود داشت، جمع‌آوری اسناد و آرشیو دشوار بود. این داده‌ها حتی اگر در فیلم استفاده نشود، برای پژوهشگران ارزشمند است.یکی از منابع ارزشمند ما مصاحبه باهمرزمان شهید شیرودی و کادرهوانیروز دردهه۷۰بود که در آرشیو بنیاد روایت فتح موجود است و به ما کمک زیادی کرد. نژاد‌موسی با اشاره به این‌که این نگاه اشتباه است که صرفا به شهدا بپردازیم، افزود: شهید شیرودی،بزرگ هوانیروزوشخصیتی جهانی است که فقط هشت ماه ابتدایی جنگ را دیده اما شهدا و قهرمانانی هستند که تمام طول جنگ را دیده‌اند و زنده‌اند و نسبت به آنها غافلیم وهرروز ازتعداد این عزیزان کاسته می‌شود. امیدوارم این مسیر اصلاح شود و به شکل بهتری ادامه یابد. در نهایت، مستند هدف اکبر، نه‌تنها یک فیلم درباره شهید شیرودی، بلکه تلاشی است برای معرفی قهرمانان ناشناخته دفاع‌مقدس و ارتش جمهوری اسلامی ایران. ما باید به این قهرمانان توجه و داستان‌های آنها را روایت کنیم.
جشنواره عمار؛ انگیزه بخش فیلمسازان انقلابی
احسان شادمانی، کارگردان مستندهای«آن هفت روز»،«درتدارک طوفان»و«نورالقدس» بوده است که بیشترین دغدغه فیلمسازی‌اش مربوط به روایت زندگی مردم فلسطین، غزه وجنگی بوده که موجب بی‌خانمانی و بی‌پناهی ساکنان این منطقه شده است. شادمانی که امسال با شش اثر در پانزدهمین جشنواره عمار حضور دارد، درباره این حضور به جام‌جم گفت: طبیعی این است که هر فیلمسازی با یک تا دو اثر در جشنواره‌ها شرکت کند و به عنوان مثال در جشنواره فیلم حقیقت امسال با دو فیلم «نبرد نجف» و «نحیط» حاضر شدم اما جشنواره عمار غیر از این‌که به حوزه‌های مختلف می‌پردازد؛ فرصتی برای تمام بچه‌هایی است که خودشان را متعلق به جریان فیلمسازی در حوزه انقلاب اسلامی و مقاومت می‌دانند، تا کنار هم جمع و دیده شوند.
روایت زندگی یک زوج فلسطینی
او با بیان این‌که بیشتر مستندهایی که ما در آن شرکت کردیم در حوزه فلسطین و رژیم صهیونیستی است، افزود: فیلم‌هایی مانند آن هفت روز، در تدارک طوفان ونورالقدس،درهمین حوزه است و دراین سه فیلم کارگردانی رابه عهده دارم.آن هفت روز در غزه تولید شده وروایتگر زندگی یک زوج فلسطینی است که فیلم اززبان دخترفلسطینی،هفت روز منتهی به مراسم عروسی‌اش روایت می‌شود.
آشنایی گروه‌های مقاومت با شهید سلیمانی
شادمانی ادامه داد: فیلم دیگر در تدارک طوفان به تاریخچه آشنایی گروه‌های مقاومت فلسطینی با حاج‌قاسم سلیمانی می‌پردازد و نقش ایشان را در ارتقای فلسطینیان و محورهای مقاومت بررسی می‌کند و برای اولین بار با بعضی از فرماندهان میدانی حماس در این مستند گفت‌وگو کردیم یا این‌که روزنامه‌نگار فلسطینی منیر شفیق با مجموعه گفت‌وگو داشته است.
نقاشی سه لتی نابودی اسرائیل
این کارگردان مستند افزود: نورالقدس با محوریت یک نقاشی سه لتی با موضوع نابودی اسرائیل وآزادسازی قدس است که عبدالحمید قدیریان آن را ترسیم می‌کند واین فرآیند را تبدیل به مستند کردیم. ما با آقای قدیریان به خانه‌شان و جاهای مختلف می‌رویم، یک‌سری رخدادها را در کنار کار ثبت کردیم و انگار مخاطبان از ابتدا تا انتها شاهد تکمیل یک نقاشی هستند و در عین حال با زندگی این نقاش آشنا می‌شوند.
بررسی پرونده سلبریتی‌ها در «تروکاژ»
شادمانی با بیان این‌که ما مستند «تروکاژ۲» را نیز درجشنواره عمار داریم،عنوان کرد:این مستند برای اولین بار قرار است رونمایی شود و قسمت اول آن در همین جشنواره جایزه فانوس دریافت کرده بود.«تروکاژ»به طور کلی پرونده سلبریتی‌ها را بررسی می‌کند و قسمت دوم این مستندبه بحث سلبریتی‌های سینما بعد از وقایع۱۴۰۱و این‌که برخی بعد خروج از کشور چطور از مردم سوء‌استفاده کردند، می‌پردازد.این مستندساز اضافه کرد: مستند دیگر که تهیه‌کنندگی آن را به عهده دارم «تهران کاراکاس» به کارگردانی محمد هادی نعمتی است. این مستند به ارتباط ایران و ونزوئلا بعد از بحران نفتی به‌وجود آمده در کاراکاس و کمک ایران برای خروج از بحران، می‌پردازد و در پایان هم خدمات شهید رئیسی را نشان می‌دهد. در حوزه موزیک ویدئوی جشنواره هم اثری داریم.
خلأ فیلمسازی درباره محور مقاومت
این فیلمساز در پاسخ به این پرسش که دلیل پرداختن به مستندهایی با محوریت مقاومت و فلسطین چیست، گفت: در این حوزه ما با خلأیی روبهرو هستیم که از قدیم هم وجود داشته و فیلمسازان کمی در این حوزه کار قابل توجه و سطح اول انجام دادند. اگر۱۰سال پیش می‌گفتیم اثری درباره فلسطین ساخته شده که درجشنواره حقیقت خیلی به آن توجه شده یا در استرالیا جایزه گرفته، همه اعتراض می‌کردند که کار درستی نیست،چون فلسطین بحث روز نیست اما ترجیح دادیم خود را در نگاه مخاطبان جای دهیم و از زاویه سومی جدا از مباحث سیاسی صرف به آن بپردازیم. ما پیش از این، مستندی به نام «داستان ساحل شرقی» ساختیم که به خرده داستان‌های داخل غزه می‌پردازد. به عنوان مثال، کیک‌‌پز خانمی در آنجاست که دستور غذاهای فلسطینی را جمع می‌کرد و می‌گفت حداقل نزدیک ۷۰۰ سال است که با این دستور پخت‌ها در اینجا زندگی می‌کنیم. بنابراین، تلاشم این بوده که از زاویه انسانی و اجتماعی و فارغ از قالب‌های مرسوم به مسأله فلسطین بپردازیم.این فیلمساز درباره بازخورد فیلم‌هایی که درطول این سال‌ها با محوریت فلسطین و غزه تولید کرده است، گفت: کارهای ما بیش از آن‌که سفارش یک مجموعه باشد، جزو دغدغه‌های خودمان بوده و هیچ‌گاه فکر نمی‌کردم که تا این اندازه با بازخورد مثبتی روبهرو شویم. به عنوان مثال، امسال فیلم «نحیط» را درباره پرستار اهل غزه و اتفاقات زندگی‌اش داشتیم. نحیط هم به معنای سوز دلی است که به اشک تبدیل نمی‌شود (بغض). این اثر روی مخاطبان جشنواره حقیقت نیز از هر طیفی از جمله مرد و زن تأثیر گذاشت و موجب گریه یکی از خانم‌هایی شد که به چهره‌اش نمی‌آمد فرد مذهبی باشد.
مطالبه یک حق در «سنگر هفت‌تپه»
علی زهیری، کارگردان مستندهای «سنگر هفت تپه» و «ریسمان عدالت» که امسال با این دو فیلم در جشنواره فیلم عمار شرکت کرده است، درباره داستان سنگر هفت‌تپه به جام‌جم گفت: سنگر هفت‌تپه مربوط به ماجرای واگذاری شرکت نیشکر هفت‌تپه به بخش خصوصی است که تصمیم غلطی بود و هزینه‌های زیادی برای نظام داشت. در آن فرآیند کارگران وقتی دیدند شرکت رو به نابودی می‌رود و بخش خصوصی هیچ اراده‌ای برای پیشرفت، نوسازی و احیا ندارد، دست به کار شدند و مسأله‌شان آزاد کردن کارخانه هفت‌تپه ازبخش خصوصی وواگذاری آن به مجموعه‌ای اهلیت‌دار شد.زهیری ادامه داد:درسنگرهفت تپه ازلحظه‌ای که برای کارگران ورود بخش خصوصی مسأله می‌شود تا لحظه‌ای که خلع ید اتفاق می‌افتد،روایت کردیم.درواقع یک مدل اعتراض و مطالبه‌گری که منجر به نتیجه می‌شود را در مستند آوردیم.
صدای کارگر را بشنویم
او با بیان این‌که توانستیم با این مستند مجلس، طلاب وشهید رئیسی را پای کار بیاوریم، خاطرنشان کرد: به‌هر‌حال این مدل زیبایی بود وشهید رئیسی به این‌که حرف کارگر راباید بشنویم،با تمام قلبش اعتقاد داشت.حرف مستند این است که می‌توانیم طبق اصول پیش برویم وصدای کارگررابشنویم.معمولا گزارش‌های مسئولان به مقامات بالاتر،خلاف واقع بودواوضاع به این شکل بودکه اکثرشان به شهید رئیسی می‌گفتند این گزارش‌ها درست نیست وتوانستند اثبات کنند و حاکمیت را برای رسیدگی به این مسأله پای کار بیاورند.
کنشگری یک طلبه در «ریسمان عدالت»
زهیری درباره دیگر اثر جشنواره عمار، ریسمان عدالت گفت: این مستند کنشگری یک جوان طلبه خوزستانی (شیخ‌محسن ریسمان‌سنج) را روایت می‌کند. من این طلبه را از نزدیک می‌شناسم و نوع دغدغه‌ها و پیگیری‌های او در میان طلاب خیلی کم است. منشور روحانیت امام خمینی(ره) مسیر این طلبه محسوب می‌شد و دیدم این طلبه جوان، خیلی در حوزه مطالبه‌گری موفق بود و گروه‌های متعددی در خوزستان تشکیل داد.
طلبه‌های مطالبه‌گر
این کارگردان مستند با بیان این‌که نیاز داشتیم چنین مدل و کاری در حوزه مطالبه‌گری تکثیر شود، افزود: تشخیص دادم این روش‌ها را در قالب یک مستند روایت کنم. شیخ‌محسن ریسمان‌سنج، معاون مطالبه‌گری ستاد امر به معروف و نهی از منکر خوزستان بود و از لحظه‌ای که برای این سمت انتخاب شد، ستاد امر به معروف محدود به مسأله حجاب نشد، بلکه متعلق به کسانی شد که ظلمی نسبت به آنها در استان اتفاق افتاده است. در خوزستان این اتفاق افتاد و جایی که آدرس آن را هیچ‌کس در گذشته نداشت، در برهه‌ای که این شیخ مسئول بود به جایی برای مطالبه مسائل تبدیل شد و ایشان برای هر کاری یک کارگروه تشکیل داده بود و دغدغه مراجعان را به تناسب موضوع به این کارگروه‌ها واگذار و نتیجه آنها را هم پیگیری می‌کرد. او یادآوری کرد: علت ساختن مستند ریسمان عدالت برای تکثیر شیخ‌محسن‌هاست و طلبه واقعی کسانی از جنس ایشان هستند. مردم باید با کمک چنین طلبه‌هایی طعم عدالت را بچشند تا نظرشان نسبت به روحانیت تغییر کند.
ایستادگی یک شیرزن مقابل انگلیسی‌ها در «می‌مات»
محمدعلی رخشانی‌صابر با فیلم «می‌مات» در جشنواره عمار حضور دارد و این فیلم سال گذشته نیز در جشنواره فیلم حقیقت در بخش آوینی و ملی حضور پیدا کرده بود. این فیلمساز درباره می‌مات به جام‌جم گفت: این فیلم داستان زندگی گل‌بی‌بی، شیرزن بلوچ در منطقه خاش است که در سال ۱۹۱۶ میلادی در دوره قاجار، پس از هجوم ارتش انگلیس به بلوچستان و منطقه سرحد توانست با همکاری سران بلوچ، انگلیسی‌ها را شکست دهد. در این مستند شاهدیم که انگلیسی‌ها قصد دارند با ژنرال دایر، ایران را جزو مستعمرات خود کنند و تا بخش‌هایی از افغانستان می‌آیند، اما شخصی مانند گل‌بی‌بی اجازه پیشروی بیشتر به انگلیسی‌ها را نمی‌دهد.
این کارگردان بابیان این‌که دراین مستند ازانیمیشن وهوش مصنوعی به‌دلیل مراجعه به تاریخ استفاده شده،افزود: شاید علت شرکت‌داده‌شدن می‌مات در مسابقه جشنواره عمار به خاطر محور قرار‌گرفتن موضوع وطن، میهن وخاک و ایستادگی درمقابل ظلم و استعمار در این فیلم باشد.درواقع این اقوام ایرانی ازجمله کرد و بلوچ بودند که موجب ایستادگی ایران شدند.رخشانی صابر درباره مطرح‌شدن یک زن به عنوان قهرمان درمستند عنوان کرد: البته قبلا مستندی ساخته بودم که قهرمانش یک مردبودکه مقابل پرتقالی‌ها ایستادگی کرده بود. این‌که یک زن قهرمان مستند باشد، خیلی کم در مستندها اتفاق افتاده است. جالب بود که ما در تحقیقات میدانی با گل‌بی‌بی روبهرو شدیم و اوشخصی بود که علاوه بر حاذق‌بودن در طبابت، بسیار کاریزماتیک و شجاع بود و توانسته عملیات جنگی را مدیریت کند و توانسته انگلیسی‌ها را در دره نالک شکست دهد.
آدم‌ها هم میراث فرهنگی هستند
او با بیان این‌که ما از این شیرزنان در تاریخ‌مان، در زمان هخامنشیان و ساسانیان که دریاسالار بودند نیز داشتیم، افزود: من در عمان و در مقبره‌ای بودم که کاشی‌های ایرانی روی آن نقش بسته بود و به آن مقبره بی‌بی مریم می‌گفتند. خود عمانی‌ها نمی‌دانستند ماجرای این مقبره چیست و بعد از تحقیق متوجه شدم او یک دریاسالار ایرانی بوده که در آنجا آمده و جنگیده و فوت شده است. رخشانی صابر با یادآوری این موضوع که میراث فرهنگی فقط در و دیوار نیست، خاطرنشان کرد: آدم‌ها هم می‌توانند میراث فرهنگی و معنوی باشند و ناشناخته هستند. ما واقعا شانس آوردیم که چنین سوژه‌ای را برای تبدیل به فیلم مستند پیدا کردیم و امیدوارم سینمایی این مستند هم ساخته شود، چون واقعا ظرفیت تبدیل به یک فیلم سینمایی را دارد.
اهمیت مردمی‌بودن عمار برای فیلمسازان
علیرضا باغشنی که امسال با سه اثر «پشت کوه‌های علی زنگی»،«نفس» و«سه روز قبل از پرواز» در جشنواره فیلم عمار شرکت کرده درباره حضور در جشنواره عمار گفت: بیش از ۱۰سال است که در جشنواره عمار شرکت می‌کنم و به هرحال اینجا محملی برای فیلمسازانی است که به انقلاب اسلامی اعتقاد دارند و همسو با ماست.اکثر فیلم‌هایی که ساختم تلاش کردم کاربردی، مسأله‌محور و در حوزه انقلاب اسلامی و جهان اسلام باشند. جشنواره عمار جزو معدود جشنواره‌هایی است که به شکل اختصاصی روی این مباحث تأکید دارد. برای عمار حضور صرف فیلم چندان اهمیت ندارد، بلکه محتوا و فرم فیلم‌ها و آنچه را که مقابل دیدگان مخاطبان می‌گذارند، اهمیت دارد. این ویژگی‌ها مطلوب ماست وبه همین‌دلیل،همیشه می‌کوشیم درعمار شرکت کنیم تا هم ما و هم مردم بتوانند بهره‌وری بیشتری داشته باشند.باغشنی با بیان این‌که مردمی‌بودن عمار برای ما فیلمسازان نیز اهمیت دارد، افزود: در سال‌های گذشته جشنواره حقیقت فقط در تهران و پردیس چارسو برگزار می‌شد، اما تنها امسال است که این جشنواره در استان‌های مختلف اجرا می‌شود. این در حالی است که جشنواره عمارهرسال ازمیان مردم درمدارس ومساجد برمی‌خیزدودر میان آنها برگزار می‌شود.
روایت پزشک مشهور برخاسته از مناطق محروم
او درباره مستند پشت کوه‌های علی‌زنگی تشریح کرد: این فیلم پرتره حسن بسکابادی است و جزو برترین متخصصان نوزادان در ایران است. ما به خاطر جایگاه علمی‌اش که البته انکارنشدنی است، سراغ او نرفتیم، بلکه به‌دلیل رشد در محیط محروم روستا تا مرحله دکترا و پیشرفت سراغش رفتیم. او در یک محرومیت بسیار شدید زندگی کرده و روزگار گذرانده و خانواده ایشان همه بی‌سواد بودند؛ ایشان جزو رعیت خان بوده و چوپانی کرده است. ایشان مرجع عملی بسیاری از متخصصان نوزادان به شمار می‌آید و هنوز روحیه روستایی و سادگی خودش را حفظ کرده و بسیار علاقه‌مند به اسلام، انقلاب، علم و آموزش است. اگر این مستند در مدارس محروم کشور پخش شود و دانش‌آموزان محروم آن را ببینند، بهانه‌ای برای پیشرفت‌نکردن در تحصیل و شغل‌شان ندارند، چراکه دکتر بسکابادی بیش از ۱۰ برابر محروم‌ترین نقاط ایران فعالیت کرده و به مدارج بالای علمی رسیده است.
حیاط بخشی به نوزادان در «نفس»
او درباره مستند نفس که سال گذشته درجشنواره حقیقت حضورداشت وموفق به دریافت جایزه ایران جوان شد،گفت:این مستند درباره سقط‌جنین است و ما به‌دلیل روزانه۳۰۰۰ سقط‌جنین در کشورمان مشکل جمعیت داریم. بسیاری از خانواده‌های سالم تنها به‌دلیل یک نگرش اشتباه می‌خواهند بچه‌های خود را سقط کنند و آمار سقط‌جنین بیشتر از آمار کرونا در اوج است. این بچه‌ها در از بین رفتن خود هیچ نقشی ندارند و این موجب شد در قضیه سقط‌جنین کاری انجام دهیم و متوجه شدیم در شهر نیشابور یک خانم ماما در مجموعه نفس حضور داشت و اولین ممانعت‌ها را برای پیشگیری از سقط‌جنین ایشان انجام داد و به‌تدریج در کشور گسترش یافت. این خانم بیش از ۳۰۰ نوزاد را ازسقط‌جنین نجات داده بود ودرواقع خانواده‌ها را متقاعد می‌کرد که فرزندشان را نگه دارند. بسیاری از این خانواده‌ها به‌دلایل غیراقتصادی به‌عنوان مثال، به‌دلیل مطابق نبودن جنسیت فرزندشان با آنچه می‌خواستند، قصد سقط‌جنین داشتند که با چند جلسه مشاوره و صحبت این مشکل برطرف می‌شد. بسیاری ازخانواده‌ها به بچه‌ها علاقه‌مند می‌شوند و خوشحالند که چنین کاری را انجام ندادند.باغشنی با بیان این‌که این مستند تأثیر بسیارخوبی درکشور ایجاد کرد،افزود: این مستند به‌تدریج گسترش یافت و تبدیل به یک پویش شد.
روایت سه روز پیش از شهادت شهید رئیسی
این مستندساز درباره سه روز قبل از پرواز نیز تشریح کرد: این مستند روایتگر سه روز پیش از شهادت شهید رئیسی است. آخرین سفر استانی ایشان به روستای خرماکلای قائمشهر مازندران بود و ما احساس کردیم شاید گفته‌های مردم درباره ایشان سه روز قبل از شهادت جالب باشد. بنابراین، رفتیم و در آن روستا حاضر شدیم که از آن گفته‌ها مستند سه روز قبل از پرواز ساخته شد. روزی که ما تصویربرداری را شروع کردیم، مراسم خاکسپاری آقای رئیسی در حرم امام رضا(ع) در حال برگزاری بود و مردم آنجا حس عجیبی داشتند و ناراحت بودند. هنوز بنرهایی که برای خوشامدگویی به آقای رئیسی زده بودند، در این روستا نصب بود و تلاش کردیم روحیه مردم‌دوستی رئیس‌جمهور شهید را در مستند نشان دهیم.
ماجرای تمرد شهید شیرودی از فرمان بنی‌صدر
مستند دیگر جشنواره عمار «هدف اکبر» به کارگردانی حسین نژاد‌موسی درباره ماجرای تمرد شهید علی‌اکبر شیرودی و همرزمانش از فرمان بنی‌صدر (فرمانده کل‌قوا) برای تخلیه پادگان ابوذر به‌دلیل هجوم لشکر بعث عراق در ۳۱ شهریور ۱۳۵۹ است. نژاد‌موسی که پیش از این مستند «گلشهر» را درباره مبارزه رزمنده فاطمیون، سید‌اسدا... سعادتی با ویروس کرونا ساخته بود، درباره هدف اکبر که در جشنواره عمار حاضر شده، تشریح کرد: سازمان سینمایی سوره همزمان تصمیم به ساخت فیلم سینمایی درباره شهیدعلی‌اکبر شیرودی گرفت و پیشنهاد ساخت یک مستند نیز ارائه شد که من برای کارگردانی مستندی درباره این شهید انتخاب شدم. این تصمیم به‌دلایل متعددی اتخاذ شد؛ نخستین دلیل برای ساخت مستند، محدودیت‌های فیلم‌های داستانی است. این فیلم‌ها معمولا تنها به چند روز ابتدایی جنگ و نقاط عطف زندگی شهید می‌پردازد اما در مستند خود قصد داشتیم تمام زندگی شهید شیرودی را از ابتدا در شیرود مازندران محل تولدش تا تحصیلات قبل از انقلاب و ورود به هوانیروز ارتش، همچنین دوران پس از انقلاب تا شهادت او در اردیبهشت ۱۳۶۰ تصویر کنیم. این مستند نگاهی جامع و کامل به زندگی شهید دارد و به ما این امکان را می‌دهد که ابعاد مختلف زندگی و شخصیت او را تصویر کنیم.
کمبود توجه به قهرمانان وطن
او با بیان این‌که دومین دلیل این تصمیم، محدودیت‌های فیلم داستانی به سبب اقتضائات درام است، افزود: در حالی‌که رسالت فیلم‌های مستند این است که تمام حقیقت را به‌گونه‌ای که هست روایت کنند، دست مستندساز برای پرداختن به واقعیت‌ها بازتر است. این آزادی عمل به ما این امکان را می‌دهد که ابعاد مختلف زندگی شهید شیرودی را تصویر کنیم و به تماشاگران این امکان را بدهیم که با او و زندگی‌اش ارتباط برقرار کنند. ابتدا قرار بود کار، وابستگی فرمی با فیلم «آسمان غرب» داشته باشد اما در مرحله پژوهش تصمیم گرفتیم یک مستند مستقل از فیلم سینمایی تولید کنیم. این تصمیم به ما این امکان را داد که به عمق بیشتری از زندگی شهید شیرودی بپردازیم. نژاد‌موسی افزود: یکی دیگر از دلایل تولید این مستند، کمبود توجه به قهرمانان و سوژه‌های ارتش جمهوری اسلامی ایران در فضای رسانه‌ای کشور است. در سپهر رسانه‌ای وقتی از دفاع‌مقدس و قهرمانان آن صحبت می‌کنیم، به‌طور عمده به سرداران سپاه پاسداران و نیروهای مردمی (بسیج) پرداخته می‌شود.این نگاه به اصلاح نیاز دارد. ارتشیان در آن زمان به‌عنوان استخدامی‌های پیش از انقلاب شناخته می‌شدند و نظر مثبتی نسبت به آنها وجود نداشت و اجحاف به این افراد باید مورد توجه قرار گیرد. نکته‌ای که جای تأمل دارد، این است که چرا مردم از وجود نیروهای مکتبی و مؤمن درون ارتش بی‌خبرند. ما این رسالت را برای خود قرار دادیم که یکی از این قهرمانان را به مردم بهتر و درست‌تر معرفی کنیم.
معرفی یک قهرمان دفاع‌مقدس در گستره‌ای ملی
ما باید به‌نحوی جذاب به سوژه بپردازیم که برای مخاطب، بعد از دیدن مستندهای آرشیوی، این مستند خسته‌کننده نباشد. او با اشاره به این‌که چالش ما این بود که یک قهرمان دفاع‌مقدس را در گستره‌ای ملی معرفی کنیم، ادامه داد: باید با این نگاه فیلم بسازیم که می‌خواهیم یکی از قهرمانان ملی را معرفی کنیم وتمام اقشار جامعه بتوانند باسوژه ارتباط بگیرندوبا آن همذات‌پنداری کنند. نژاد‌موسی با یادآوری این‌که پیدا‌کردن آرشیو و اطلاعات نیز چالشی بزرگ است، افزود: در دوران دفاع‌مقدس به‌دلیل محدودیت‌های زیادی که براساس دستورالعمل‌های ارتش وجود داشت، جمع‌آوری اسناد و آرشیو دشوار بود. این داده‌ها حتی اگر در فیلم استفاده نشود، برای پژوهشگران ارزشمند است.یکی از منابع ارزشمند ما مصاحبه باهمرزمان شهید شیرودی و کادرهوانیروز دردهه۷۰بود که در آرشیو بنیاد روایت فتح موجود است و به ما کمک زیادی کرد. نژاد‌موسی با اشاره به این‌که این نگاه اشتباه است که صرفا به شهدا بپردازیم، افزود: شهید شیرودی،بزرگ هوانیروزوشخصیتی جهانی است که فقط هشت ماه ابتدایی جنگ را دیده اما شهدا و قهرمانانی هستند که تمام طول جنگ را دیده‌اند و زنده‌اند و نسبت به آنها غافلیم وهرروز ازتعداد این عزیزان کاسته می‌شود. امیدوارم این مسیر اصلاح شود و به شکل بهتری ادامه یابد. در نهایت، مستند هدف اکبر، نه‌تنها یک فیلم درباره شهید شیرودی، بلکه تلاشی است برای معرفی قهرمانان ناشناخته دفاع‌مقدس و ارتش جمهوری اسلامی ایران. ما باید به این قهرمانان توجه و داستان‌های آنها را روایت کنیم.
مستندساز جشنواره عمار حرفش را راحت می‌زند
زهیری، کارگردان مستندهای «سنگر هفت‌تپه» و «ریسمان عدالت» درباره نقش و جایگاه جشنواره فیلم عمار در طول سال‌های برگزاری به جام‌جم گفت: جشنواره عمار تنها جایی است که فیلمسازومستندساز انقلابی می‌تواند به‌راحتی حرفش را بزند و سانسوری در کارش نباشد. اگر در هر جشنواره یا رسانه‌ای صدای‌تان شنیده نمی‌شود، در عمار شنیده می‌شود و عمار، سکویی برای گفتن این نوع حرف‌هاست. ازوقتی با عمار آشنا شدم انگیزه‌هایم برای تولید مستند در حوزه مطالبه‌گری و کنشگری‌ها بیشتر شده، چون احساس راحتی داریم و حرف‌مان را مردم می‌شنوند، حتی مخاطب هم این‌طور است که وقتی کارهای این جشنواره را می‌بیند، خیلی احساس راحتی دارد، چون غریبه محسوب نمی‌شود.
زهیری، کارگردان مستندهای «سنگر هفت‌تپه» و «ریسمان عدالت» درباره نقش و جایگاه جشنواره فیلم عمار در طول سال‌های برگزاری به جام‌جم گفت: جشنواره عمار تنها جایی است که فیلمسازومستندساز انقلابی می‌تواند به‌راحتی حرفش را بزند و سانسوری در کارش نباشد. اگر در هر جشنواره یا رسانه‌ای صدای‌تان شنیده نمی‌شود، در عمار شنیده می‌شود و عمار، سکویی برای گفتن این نوع حرف‌هاست. ازوقتی با عمار آشنا شدم انگیزه‌هایم برای تولید مستند در حوزه مطالبه‌گری و کنشگری‌ها بیشتر شده، چون احساس راحتی داریم و حرف‌مان را مردم می‌شنوند، حتی مخاطب هم این‌طور است که وقتی کارهای این جشنواره را می‌بیند، خیلی احساس راحتی دارد، چون غریبه محسوب نمی‌شود.