به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری دانشجو، پوستر جشنواره فیلم فجر نوعی روح بصیری جشنواره است که ارزش ها ، اهداف و نگرش این جشنواره را در غالبی تصویری به نمایش می گذارد.
از ۵ دی ماه پوستری با چهره رقیه چهره آزاد به عنوان پوستر رسمی جشنواره فجر با عکسی از عزیز ساعتی از فیلم «مادر» توسط ابراهیم حقیقی طراحی شد و از همان ابتدا حاشیه ها و انتقاد ها بود که از لحاظ محتوایی و نیز گرافیکی بر این پوستر گرفته می شد.
انتقاد ها از کجا شروع شد؟
در ابتدا موضوعی مطرح شد که فیلم های اعلام شده برای حضور احتمالی در جشنواره امسال هیچ کدام محوریتی در خصوص «مادر» ندارد ، حال چطور این موضوع برای پوستر جشنواره انتخاب شده است؟! بسیاری از منتقدان بر این باور بودند که این پوستر نتوانسته هویت و ارزش‌های سینمایی جشنواره را به‌درستی به تصویر بکشد و بیشتر شبیه به طراحی های گرافیکی انتزاعی است تا اثری هنری و سینمایی.
انتقاد از هوش مصنوعی برای پوستر
علاوه بر آن انتقاد هایی در خصوص استفاده از هوش مصنوعی و جوان کردن چهره «رقیه چهره آزاد» به میان آمد، چهره ای که با عکس واقعی فاصله زیادی دارد اما در حالت گرافیکی نتوانسته به طور طبیعی تر این تغییرات را اعمال کند.
تلفیق هنر و تاریخ برای این پوستر
هر چند استفاده از این تصویر به عنوان پوستر جشنواره نمادی از تلفیق هنر و تاریخ است و نیز استفاده از چهره زن نشان از اهمیت به جایگاه آن است، انتقاد های بسیاری بود که گریبانگیر دبیر جشنواره شد.
دلیل انتخاب پوستر جشنواره امسال
شاهسواری درباره دلیل انتخاب تصویری از فیلم سینمایی «مادر» به‌عنوان پوستر جشنواره چهل‌وسوم بیان کرد: همه ما در سنین مختلف فیلم «مادر» را دیده‌ایم و در ذهنمان خاطره ساخته‌ایم؛ این خاطره در جشنواره چهل‌وسوم یک‌بار دیگر می‌خواهد زنده شود و تصویری که از خودش می‌خواهد بیرون دهد این است که ما هرچند در احترام به زنان و مادران این سرزمین کم گذاشته‌ایم، اما دلمان با آن‌ها است و کم گذاشتن ما را به‌طور حتم خواهند بخشید. سینمای ایران نباید یادش برود که بزرگ‌تر و سابقه دارد، خاطره دارد، سینمای ایران دیروز متولد نشده، فرهنگ و هنر ایران هم دیروز متولد نشده است، سابقه، تاریخ و عمق دارد و تعمیق این فرایند وظیفه تک‌تک ماست.
تغییر پوستر به احترام منتقدین
موجی از انتقاد ها باعث شد تا دبیرجشنواره با در نظر گرفتن اکثریت نظرها و به نوعی احترام به نظرهای منتقدین این بار در اقدامی عجیب دست به تغییر پوستر جشنواره بزند. اقدامی که باعث شد واکنش های بسیاری را به همراه داشته باشد.
اصلاح پوستر و صحبت های نجفی
روابط عمومی جشنواره اعلام کرد، مسعود نجفی مدیر روابط عمومی جشنواره فیلم فجر درباره اصلاح پوستر بیان کرد: خوشبختانه ایده اصلی پوستر که از اثر ماندگار زنده یاد علی حاتمی برگرفته شده است با استقبال همراه شد اما انتقاداتی به نحوه اجرای آن صورت گرفت که با توجه به نقطه نظرات حرفه‌ای اعلام شده، با تصمیم دبیر جشنواره، پوستر جشنواره چهل و سوم با انجام اصلاحات و پس از تائید استاد ابراهیم حقیقی منتشر خواهد شد.
وی با اشاره به رونمایی زودهنگام پوستر جشنواره نسبت به ادوار گذشته گفت: این مزیت باعث شد تا با بهره گیری از نظرات دلسوزانه، به زودی نسخه بهتری را از پوستر نهایی و منتشر کنیم.
نجفی با قدردانی از تمامی کسانی که دلسوزانه جشنواره را نقد می کنند، اظهار کرد: امیدواریم در ادامه نیز همچنان موشکافانه جشنواره چهل و سوم را ارزیابی و ستاد برگزاری را از نقطه نظرات خود در جهت برپایی باشکوه تر بهره مند سازند.
تاریخچه پوستر های ۴۳ دوره جشنواره فجر
دوره اول
چراغ اول طراحی پوستر جشنواره فجر را صادق بریرانی روشن کرد. بریرانی از هنرمندان پیشکسوت گرافیک ایران است. او در طراحی خود برای نخستین جشنواره فیلم فجر، از موضوع ارتباط سینما و انقلاب اسلامی بهره برد.
دوره دوم
ابراهیم حقیقی عکاس و طراح گرافیک شناخته شده ایرانی چراغ دوم را روشن کرد. او با بهره و الهام گرفتن از دوران دفاع مقدس، پوستر دومین جشنواره فیلم فجر را طراحی کرد. تا قبل از آن هیچ پوستری که رنگ و بوی دوران هشت سال دفاع مقدس را داشته باشد، وجود نداشت و نقطه شروع آن در جشنواره فیلم فجر توسط ابراهیم حقیقی محقق شد.
دوره سوم
جشنواره سوم را نیز ابراهیم حقیقی با شباهتی به دوره قبلی و ترکیب آن با ایده‌های جدید، طراحی کرد.
دوره چهارم
نقاش و تصویرگر ایرانی، محمدرضا دادگر طراح پوستر دوره چهارم بود. او با مفاهیمی مانند ابر و آسمان این پوستر را طراحی کرد.
دوره پنجم
مرحوم مسعود دشتبان گرافیست و نقاش ایرانی توانست یکی از متفاوت ترین پوسترهای فیلم فجر را پس از چهار دوره را طراحی کند. او با نماد درخت و آسمان به اثر هنری‌اش روح معنوی داد.
دوره ششم
دوره ششم نیز قرعه به نام مرحوم مسعود دشتبان افتاد. او طراحی این پوستر را با شباهتی به دوره قبل و تاکید بیشتر به مفهوم آسمان خلق کرد.
دوره هفتم
در دوره هفتم پرچم ایران به پوستر جشنواره فیلم فجر تجلی بخشید. علی وزیریان نویسنده و نقاش پیشکسوت ایرانی طراح این پوستر بود.
دوره هشتم
مرتضی ممیز گرافیست و تصویرگر ایرانی طراح پوستر این دوره بود که نقش به‌سزایی در طراحی پوستر جشنواره فیلم فجر داشت. او با ترکیب نقش اسلیمی (گونه‌ای از نقش و نگار، شامل خط‌های پیچیده و منحنی‌ها و قوس‌های دَوَرانی) و پرچم ایران پوستر هشتمین جشنواره فیلم فجر را خلق کرد.
دوره نهم
ابراهیم حقیقی پس از چند سال دوری از جشنواره فیلم فجر، مجدد در دوره نهم طراحی پوستر این جشنواره سینمایی را عهده دار شد. حقیقی در طراحی پوسترش برای اولین بار از نماد سیمرغ استفاده کرد.
دوره دهم
در دهمین دوره جشنواره فیلم فجر نیز ابراهیم حقیقی با ترکیب ایده‌های جدید و استفاده از مفهوم آیینه پوستر جشنواره فیلم فجر را طراحی کرد.
دوره یازدهم
حسین خسروجردی نقاش پرآوازه ایرانی به میانه میدان فجر آمد و طراحی یازدهمین دوره جشنواره فیلم فجر را بر عهده گرفت. نکته قابل توجه درباره طراحی پوستر خسروجردی استفاده از طرح‌های نگاتیو متحرک بود.
دوره دوازدهم
رضا عابدینی هنرمند پیشکسوت ایرانی در حوزه طراحی گرافیک، طراح پوستر دوازدهمین جشنواره فیلم فجر بود. از پوستر دوره دوازدهم به عنوان یک اثر متفاوت نسبت به دوره های قبل یاد شده است.
دوره سیزدهم
مهدی محمدی با ترکیب نقاشی‌های ایرانی و طیف رنگ‌های متفاوت طراح پوستر سیزدهمین جشنواره فیلم فجر بود.
دوره چهاردهم
رضا عابدینی بار دیگر طراح پوستر جشنواره فیلم فجر شد. او در طراحی‌اش از رنگ آبی به عنوان نماد اصلی طرحش استفاده کرد که در آن دوره مورد استقبال قرار گرفت.
دوره پانزدهم
مسعود ترقی‌جاه و سیامک فیلی‌زاده با الهامی از پوسترهای پیشین جشنواره فیلم فجر، طراحان پوستر پانزدهمین جشنواره فیلم شدند.
دوره شانزدهم
محمد فیلی زاده طراح پوستر این دوره از جشنواره فیلم فجر بود.
دوره هفدهم
سیامک فیلی‌زاده برای بار دوم بعد از دوره پانزدهم طراح پوستر هفدهمین جشنواره فیلم فجر شد.
دوره هجدهم
دوره هجدهم نیز مجدد قرعه به نام سیامک فیلی زاده افتاد و طراح پوستر جشنواره فیلم فجر بود.
دوره نوزدهم
در نوزدهمین جشنواره فیلم فجر نیز، سیامک فیلی زاده برای سومین سال پیاپی طراح پوستر این دوره بود.
دوره بیستم
اسدالله یونسی طراح پوستر بیستمین جشنواره فیلم فجر بود و توانست در این دوره رونق طراحی پوستر فیلم فجر را مانند ادوار ابتدایی داغ کند.
دوره بیست‌ویکم
برای دومین سال پیاپی اسدالله یونسی با نشانی از قله دماوند عهده دار طراحی پوستر جشنواره فیلم فجر شد.
دوره بیست‌وهفتم
حمیدرضا بیدقی در این دوره طراح پوستر جشنواره فیلم فجر شد. شروعی که برای او در جشنواره‌های بعدی تکرار شد.
دوره بیست‌وهشتم
سیدحمید شریفی‌آل‌هاشم با استفاده از رنگ‌های تیره طراح پوستر جشنواره فیلم فجر در این دوره شد. پوستری که مجدد به دلیل متفاوت و بدیع بودنش مورد توجه قرار گرفت.
دوره بیست‌ونهم
مسعود نجابتی طراح پوستر بیست‌ونهمین جشنواره فیلم فجر بود. مسعود نجابتی گرافیست و خطاط ایرانی است که موج جدیدی در طراحی پوستر جشنواره فیلم فجر ایجاد کرد.
دوره سی‌اُم
ابراهیم حقیقی که طراحی پوستر سی‌امین جشنواره فیلم فجر را بر عهده گرفت؛ با جسارتی قابل تحسین، رنگ و بوی طراحی پوستر جشنواره فیلم فجر را تغییر داد و خلاقیت و ایده‌های نو زمان معاصر را در طراحی‌اش مورد توجه قرار داد.
دوره سی‌ویکم
بیژن جناب طراح گرافیک ایرانی و چهره بین‌المللی در این حوزه، طراح پوستر این دوره از جشنواره فیلم فجر شد. بیژن جناب برای اولین بار از تایپوگرافی در طول ادوار جشنواره فیلم فجر استفاده کرد.
دوره سی‌ودوم
طراح پوستر این دوره مهدی سعیدی بود. بسیاری از منتقدان طرح مهدی سعیدی را یکی از بهترین پوسترهای جشنواره فیلم فجر در طی سالیان جشنواره دانستند.
دوره سی‌وسوم
طاها ذاکر از جمله جوان ترین طراحان پوستر جشنواره فیلم فجر است که شروع کارش با طراحی پوستر سی‌وسومین جشنواره فیلم فجر بود.
دوره سی‌وچهارم
در دوره سی‌چهارم جشنواره فیلم فجر تحولی جدید در طراحی پوستر جشنواره فیلم فجر به وجود آمد. مجید برزگر که طراحی پوستر این دوره را بر عهده گرفت برای اولین بار از تصاویر هنرمندان فقید سینما استفاده کرد. او در طراحی‌اش با نقاشی بزرگمهر حسین پور و عکسی از امیر عابدی از خسرو شکیبایی، متفاوت‌ترین پوستر جشنواره فیلم فجر را ساخت که البته همان موقع هم واکنش هایی را در پی داشت.
دوره سی‌وپنجم
مجید برزگر موفقیت جشنواره فیلم فجر پیشین را تکرار کرد. در این دوره او مدیر هنری بود و حسین زارعی گرافیک پوستر را انجام داد. برزگر در سی‌وپنجمین جشنواره فیلم فجر این بار با عکسی از عزیز ساعتی و امیر عابدی، علی حاتمی را تصویرگری کرد.
دوره سی‌وششم
حمیدرضا بیدقی برای بار دوم طراح پوستر جشنواره فیلم فجر شد و با عناصر تخیلی پوستر جشنواره فیلم فجر را طراحی کرد.
دوره سی‌وهفتم
این دوره نیز حمیدرضا بیدقی با الهامی از پوستر نهمین جشنواره فیلم فجر، طراح پوستر سی‌وهفتمین جشنواره فیلم فجر بود.
دوره سی‌وهشتم
طراح پوستر این دوره از جشنواره فیلم فجر را برای سومین سال پیاپی، حمیدرضا بیدقی بود.
دوره سی‌ونهم
طاها ذاکر هنرمند جوان کشورمان این بار با همراهی رضا تقی پور در اوج فراگیری ویروس کرونا که بر جشنواره فیلم فجر نیز سایه انداخته بود؛ طراحان پوستر سی‌ونهمین جشنواره فیلم فجر بودند.
دوره چهلم
محمد اسحاقیان طراح پوستر چهلمین جشنواره فیلم فجر بود که او نیز از هنرمندان جوان حوزه گرافیک است.
دوره چهل‌ویکم
پس از سال ها بار دیگر مسعود نجابتی طراح پوستر جشنواره فیلم فجر در دوره چهل‌ویکمین جشنواره فیلم فجر شد.
دوره چهل‌ودوم
حمیدرضا بیدقی با استفاده از ۴۲ سیمرغ و ترکیب طیف‌های رنگی طراح پوستر چهل‌ودومین جشنواره فیلم فجر بود.
خبرنگار مهلا رنجبران