فضای مجازی و اپلیکیشن‌های داخلی، مانند برنامه شاد، به‌طور گسترده‌ای در معرض تهدیدات سایبری قرار دارند. کلاهبرداران با بهره‌برداری از تکنیک‌های فیشینگ و روش‌های مختلف سوءاستفاده از اطلاعات کاربران، تلاش می‌کنند تا دسترسی غیرمجاز به حساب‌های بانکی، اطلاعات شخصی و حتی حساب‌های آنلاین افراد پیدا کنند. این گزارش به بررسی مهم‌ترین انواع کلاهبرداری‌ها، از جمله فیشینگ و اجاره حساب‌های بانکی، و همچنین ارائه راهکار‌های موثر برای جلوگیری از آنها می‌پردازد.
کلاهبرداری سایبری و فیشینگ در برنامه شاد و فضای مجازی
کلاهبرداری و فیشینگ در بستر فضای مجازی یکی از مشکلاتی است که گریبان‌گیر افراد بسیاری می‌شود. این مشکل اختصاص به فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی بین‌المللی نداشته و در برنامه‌های داخلی نیز بسیار رایج است.
مجرمان سایبری با سوءاستفاده از نرم‌افزار‌های فضای مجازی مانند شاد، اقدام به فریب کاربران می‌کنند، این افراد با ارسال پیام‌هایی که ظاهرا از طرف پشتیبانی برنامه شاد است، از کاربران می‌خواهند تا رمز عبور خود را در اختیار آنها قرار دهند تا به آنها اجازه به‌روزرسانی برنامه را بدهند.
روش‌های کلاهبرداری و نکات مهم در پیشگیری از جرایم سایبری و فیشینگ در برنامه شاد و سایر برنامه‌های کاربردی در فضای مجازی را، اینجا بخوانید.
کلاهبرداری از طریق اجاره حساب بانکی و رمزارزی
یکی از موضوعات دردسرسازی که امروزه افراد بسیاری را دچار مشکلات متعدد کرده، «حساب اجاره‌ای» است. حساب اجاره‌ای یعنی یک فرد، حساب خود را در مقابل دریافت پول به فردی دیگر اجاره می‌دهد تا از آن برای واریز و برداشت پول، خرید و فروش کالا و خدمات یا سایر فعالیت‌های مالی استفاده کند.
اجاره حساب بانکی یا حساب کاربری در صرافی‌های رمزارزی، ترفند کلاهبرداران برای جابجایی و انتقال پول برای پولشویی است. افرادی که حساب خود را اجاره می‌دهند به‌واسطه وقوع این جرایم به عنوان شریک جرم قابل تعقیب و مجازات خواهند بود.
از آنجا که مجرمان می‌دانند با انتقال وجوه کلاهبرداری شده به حساب‌های شخصی خود، پلیس سریعا آنها را شناسایی و دستگیر می‌کند؛ برای دریافت وجوه حاصل از کلاهبرداری و انتقال و جابجایی آن از حساب اجاره‌ای استفاده می‌کنند و از این طریق می‌خواهند رد پای خود را در ارتکاب جرم از بین ببرند.
معاونت پیشگیری از جرم قوه قضاییه نیز با ارسال پیامکی در رابطه با عواقب اجاره و در اختیار قرار دادن حساب بانکی یا هرگونه ابزار پرداخت به متخلفان هشدار داده است.
هشدار معاونت پیشگیری از جرم، نحوه کلاهبرداری از طریق حساب اجاره‌ای و رمزارزی، مجازات این جرم و راه‌های پیشگیری از آن را، اینجا بخوانید.
کلاهبرداری از طریق اپلیکیشن‌های جعلی همراه بانک
نرم‌افزار‌های همراه بانک، اپلیکیشن‌های موبایلی هستند که برای انجام امور بانکی به وسیله گوشی هوشمند و با استفاده از اینترنت ساخته شده است.
در حال حاضر تقریبا تمامی بانک‌ها، از طریق این نرم‌افزار‌ها به مشتریان خود خدمات مختلفی همچون انتقال و واریز وجه، پرداخت قبوض، سپرده‌گذاری، دریافت انواع تسهیلات بانکی، درخواست دسته چک و ... ارائه می‌دهند و حتی در مواقعی ارائه برخی خدمات بانکی صرفا از طریق این برنامه‌ها انجام می‌شود. اما استفاده عمومی و وسیع از این نرم‌افزار‌ها بستری برای انجام برخی کلاهبرداری‌های سایبری نیز شده است.
اپلیکیشن‌های جعلی همراه بانک، یکی دیگر از روش‌های کلاهبرداران سایبری برای خالی کردن حساب‌های بانکی کاربران است. کلاهبرداران سایبری، با جعل اپلیکیشن‌های بانکی و ارسال آن برای نصب به کاربران به اطلاعات کارت بانکی آنها دسترسی پیدا کرده و از این طریق حساب آنها را خالی می‌کنند.
نکات ایمنی در نصب همراه بانک‌ها و راه‌های پیشگیری از کلاهبرداری از طریق اپلیکیشن‌های جعلی را، اینجا بخوانید.
کلاهبرداری با رسید‌های واریزی جعلی
باتوجه به اینکه معمولا واریز وجه از طریق اپلیکیشن‌های بانکی و همراه بانک‌ها انجام می‌شود و برای تایید پرداخت، رسید آن به فروشنده ارائه می‌شود، کلاهبرداران از این موقعیت نیز سواستفاده کرده و با استفاده از برنامه‌های رسیدساز جعلی و ارائه فیش‌های واریزی جعلی بدون واریز وجه، خرید کالا را انجام می‌دهند و از این طریق اقدام به کلاهبرداری و بردن اجناس گران‌قیمت مردم می‌کنند.
از آنجا که این رسید‌های جعلی شباهت زیادی به رسید‌های واقعی دارند؛ قربانیان تصور می‌کنند که واریز وجه واقعا انجام شده، در حالی‌که هیچ انتقال وجهی انجام نشده است.
روش کار برنامه‌های رسیدساز جعلی، روش تشخیص رسید جعلی از رسید اصلی و راه‌های پیشگیری و پیگیری این جرم را، اینجا بخوانید.
کلاهبرداری با سوءاستفاده از مناسبت‌های خاص همچون بلک‌فرایدی
مجرمان سایبری در کلاهبرداری اینترنتی با مهندسی اجتماعی، مناسبت‌ها و رویداد‌های جامعه را رصد و با برنامه‌ریزی و طراحی سایت و سامانه‌های جعلی اقدام به کلاهبرداری و خالی کردن حساب مردم می‌کنند.
«جمعه سیاه» یا «بلک فرایدی» (Black Friday) یکی از معروف‌ترین رویداد‌های فروش ویژه با تخفیف فوق‌العاده است که در اکثر نقاط جهان برگزار می‌شود. بسیاری از فروشگاه‌های دنیا، به مناسبت نزدیک شدن به سال نو میلادی، تخفیف‌های چشمگیری برای فروش بیشتر کالا و خدمات در نظر می‌گیرند. این موقعیت، به‌عنوان یک فرصت مناسب برای خریداران و فروشندگان شناخته می‌شود.
باوجود اینکه، این روز به‌صورت رسمی در تقویم ایران جایگاهی ندارد، اما بسیاری از برند‌ها و فروشگاه‌ها از این فرصت برای ارائه تخفیف‌های ویژه استفاده می‌کنند و روز‌های خاصی را برای برگزاری این حراج‌ها اعلام می‌کنند.
هرچند حراج جمعه سیاه چندسالی است که در ایران رایج شده، اما طبق اعلام مراجع قانونی، بسیاری از تخفیف‌های بلک فرایدی در ایران با کلاهبرداری و تبلیغات گمراه‌کننده همراه شده که باعث می‌شود مشتریان، به جای سود بردن از این موقعیت، قربانی آن شوند.
انواع روش‌های رایج کلاهبرداری در بلک‌فرایدی، راه‌های پیشگیری از آن و نکات مهمی که در خرید جمعه سیاه باید رعایت شود را، اینجا بخوانید.
کلاهبرداری و خطر خالی‌فروشی در خرید آنلاین طلا
سرمایه‌گذاری در حوزه طلا و تبدیل پول به فلزات گران‌بها همواره به‌عنوان یکی از امن‌ترین راه‌های حفظ سرمایه معرفی شده است. به ویژه در شرایط نوسانات اقتصادی، سرمایه‌گذاری در حوزه طلا یکی از مطمئن‌ترین روش‌ها برای حفظ ارزش دارایی‌ها محسوب می‌شود. اما این سرمایه‌گذاری باید در بستری امن و قانونی انجام شود تا سرمایه اصلی اشخاص از بین نرود.
استقبال از سرمایه‌گذاری بر روی این دارایی ارزشمند، سبب شده تا کسب‌و‌کار‌هایی شکل بگیرند که خدمات خرید‌و‌فروش طلا را به‌منظور راحتی و دسترسی بیشتر به شکل آنلاین و در بستر اینترنت به مردم ارائه دهند. با افزایش بهای طلای جهانی و داخلی و گسترش معاملات آنلاین، پلتفرم‌های خرید آنلاین طلا و سکه نیز به‌سرعت رشد کرده و اصطلاحا رشد قارچ‌گونه‌ای داشتند.
این پلتفرم‌ها در حالی با ترفند‌های مختلف و تبلیغات گسترده، مشتریان را ترغیب به خرید می‌کنند، که بسیاری از آنها پشتوانه واقعی طلا ندارند و خریداران زمانی متوجه ضرر خود می‌شوند که پس از مدتی بخواهند طلا‌های خریداری شده را به‌شکل فیزیکی و یا به‌قیمت روز بفروشند اما با دستان خالی مواجه می‌شوند. لذا، نگرانی‌هایی بسیاری در مورد فعالیت‌های این نوع پلتفرم‌ها به‌دلیل ریسک خالی‌فروشی و کلاهبرداری وجود دارد.
بانک مرکزی، دادستانی، کارشناسان و اتحادیه طلا و جواهر از جمله نهاد‌هایی هستند که نسبت به خطرات این نوع خرید طلا و جواهرات بار‌ها به مردم هشدار داده‌اند.
وضعیت قانونی فعالیت پلتفرم‌های فروش آنلاین طلا، هشدار‌ها، راه‌های پیشگیری از خالی‌فروشی و کلاهبرداری از این طریق و نکاتی که خریداران طلا باید به آن توجه داشته باشند را، اینجا بخوانید.
کلاهبرداری از طریق تماس و ارسال پیامک‌های جعلی تحت عنوان «شما برنده شده‌اید»
یکی دیگر از شایع‌ترین روش‌های کلاهبرداری، پیامک‌های حاوی متن برنده شدن در مسابقه، جشنواره و قرعه‌کشی و تماس‌هایی است که از سوی افراد سودجو با مردم گرفته می‌شود. این افراد با ادعای برنده شدن فرد، اقدام به دریافت شماره کارت و اطلاعات حساب بانکی وی می‌کنند.
کلاهبرداران طی تماس تلفنی یا ارسال پیامک به افراد، موضوع برنده شدن در قرعه کشی یا مسابقه را مطرح می‌کنند و در ادامه با فریب قربانی اقدام دریافت اطلاعات بانکی و خالی کردن حساب مردم می‌کنند.
نحوه کلاهبرداری با ترفند تماس و ارسال پیامک با عنوان «شما برنده شدید» و روش‌های پیشگیری و مواجهه با این نوع کلاهبرداری را، اینجا بخوانید.
کلاهبرداری از طریق پیامک ابلاغیه ثنا و واریز سود سهام عدالت
روش دیگر کلاهبرداری و بردن مال مردم از طریق فیشینگ، ارسال لینک جعلی پیامکی حاوی مضامینی مانند «مشاهده ابلاغیه سامانه ثنا» و یا «واریز سود سهام عدالت» است.
کلاهبرداران اینترنتی به‌وسیله ارسال پیامک حاوی لینک آلوده با موضوع واریز سود سهام عدالت، مشاهده ابلاغیه ثنا، و عناوین فریب‌دهنده این چنینی اقدام به برداشت غیرمجاز از حساب افراد می‌کنند.
نحوه کلاهبرداری از طریق لینک‌های آلوده با عنوان ابلاغیه ثنا و واریز سود سهام عدالت، نکات مهم و روش‌های پیشگیری از کلاهبرداری از این طریق را از اینجا بخوانید.
کلاهبرداری اسکیمری و سرقت اطلاعات بانکی
با استفاده روزافزون مردم از کارت بانکی برای پرداخت وجه، کلاهبرداران نیز از این فرصت به راحتی عبور نکرده و از روش اسکیمینگ اقدام به سرقت اطلاعات و خالی کردن حساب بانکی طعمه‌هایشان می‌کنند. اسکیمینگ از جرایم شایع در حوزه سایبری است.
این مجرمان، قطعه‌ای سخت‌افزاری را که «اسکیمر» نامیده می‌شود بر روی دستگاه‌ها نصب می‌کنند و اقدام به کپی اطلاعات کارت‌های بانکی، می‌کنند که به این عمل «اسکیمینگ» (skimming) می‌گویند.
این روش کلاهبرداری با فراگیر شدن معاملات از طریق کارت بانکی و حاشیه‌نشینی پول‌های کاغذی بیشتر شده و در اکثر کشور‌ها مشاهده می‌شود. کلاهبرداری اسکیمری به‌نوعی جایگزین جیب‌بری، کف‌زنی، سرقت از بانک و پول‌های تقلبی شده است.
روش‌های اسکیمینگ، علت موفقیت کلاهبرداران در این روش، راه‌های تشخیص، پیشگیری و مقابله با کلاهبرداری‌های اسکیمری و کپی اطلاعات کارت بانکی را از اینجا بخوانید.
کلاهبرداری سایبری به بهانه سال نو میلادی و کریسمس
مجرمان سایبری از هیچ فرصتی برای رسیدن به اهداف مجرمانه خود دریغ نمی‌کنند و دائما در حال سوءاستفاده از غفلت مردم برای بردن مال آنها هستند. یکی از موقعیت‌هایی که برای این افراد ایجاد شده و پلیس فتا با استفاده از تجربه سال‌های قبل و به‌منظور پیشگیری از وقوع جرم، در مورد آن به هموطنان مخصوصا مسیحیان کشور، هشدار داده، مراقبت نسبت به جرایم سایبری در خرید از سایت‌ها و فروشگاه‌ها غیرمجاز باتوجه به «شروع سال نو میلادی» است.
سال نو میلادی از مهم‌ترین رویداد‌های جهانی است که از روز اول ژانویه آغاز می‌شود. تاریخ شروع سال نو میلادی ۲۰۲۵، یکم ژانویه ۲۰۲۵ است که در تقویم شمسی برابر با ۱۲ دی‌ماه ۱۴۰۳ است. شروع جشن کریسمس نیز ۲۵ دسامبر، برابر با ۵ دی‌ماه ۱۴۰۳ است.
برگزاری مراسم و جشن سال نو میلادی در هر کشوری متفاوت است. در ایران نیز مسیحیان کشور با توجه به مذهب و آیین خود ایام کریسمس و شروع سال نو میلادی را جشن می‌گیرند. کلاهبرداران اینترنتی با سوءاستفاده از این ایام به دنبال عملی کردن اهداف مجرمانه خود و سوءاستفاده از هموطنان عزیز به‌خصوص مسیحیان هستند.
روش‌های کلاهبرداری و راه‌های پیشگیری از جرایم سایبری با شروع سال نو میلادی را، اینجا بخوانید.
کلاهبرداری از طریق لینک‌های جعلی پیامکی
یکی از شایع‌ترین روش‌های کلاهبرداری سایبری، برداشت غیرمجاز وجه از حساب بانکی از طریق لینک‌های جعلی پیامکی است. شهروندانی که قربانی این روش‌ها می‌شوند، می‌توانند با اقدام به موقع از طریق پلیس فتا، پول خود را بازگردانند.
طبق اعلام پلیس فتا هر فردی که متوجه برداشت غیرمجاز از حساب بانکی خود می‌شود، باید در دقایق اولیه با شماره تلفن ۰۹۶۳۸۰ تماس بگیرد. این شماره به‌صورت شبانه‌روزی آماده پاسخگویی به گزارشات سایبری هموطنان در سراسر کشور است. با تماس فوری در دقایق ابتدایی و زمانی کمتر از یک ساعت، پلیس فتا می‌تواند حساب بانکی مجرمان را مسدود و از انتقال وجه به حساب دیگر جلوگیری کرده و مبلغ سرقت شده را به حساب فرد قربانی بازگرداند.
کلاهبرداری با ارسال لینک‌های آلوده واتس‌اپ و تلگرام رفع فیلتر شده
کلاهبرداران در فضای واقعی و مجازی از هر موقعیت جدیدی برای رسیدن به اهداف مجرمانه خود برای سرقت اطلاعات و خالی کردن حساب مردم استفاده می‌کنند. فرصتی دیگری که افراد شیاد و سودجو از آن سوءاستفاده کرده و به این بهانه اقدام به ارسال لینک‌های آلوده برای سرقت اطلاعات افراد می‌کنند، موضوع رفع فیلترینگ است.
هشدار پلیس فتا درباره کلاهبرداری با ترفند رفع فیلترینگ را، اینجا بخوانید.
پلیس فتا طی یک سال گذشته علاوه بر هشدار‌هایی که دائما نسبت به جرایم سایبری و اینترنتی مذکور و سایر جرایم و کلاهبرداری‌هایی از این دست داشته، راه‌حل‌های پیشگیری و مقابله با این نوع جرایم و نحوه مواجهه و پیگیری آنها را به اطلاع مردم رسانده است.
شهروندان، در صورت بروز مشکل و مواجهه با هرگونه فعالیت مجرمانه در فضای مجازی مواجهه با جرایم رایانه‌ای می‌توانند علاوه بر مراجعه حضوری به پلیس فتا و استفاده از راهنمایی مستقیم کارشناسان با مراجعه به سایت پلیس فتا به آدرس fata.gov.ir و یا تماس با فوریت‌های سایبری به شماره ۰۹۶۳۸۰ از مشاوره‌ها و راهنمایی‌های کارشناسان پلیس برای رفع مشکلات احتمالی خود اقدام کنند.
انتهای پیام/