به گزارش پایگاه فکر و فرهنگ مبلغ،تعامل میان ارامنه و شیعیان در ایران، گواهی بر سنت دیرینه همزیستی مذهبی در کشور است. این روابط، با وجود تفاوت‌های دینی، نشان‌دهنده روحیه همبستگی ملی و احترام متقابل میان اقوام و ادیان مختلف در ایران است.
بنابر روایت مرکز اسناد انقلاب اسلامی، ارامنه در جریان انقلاب اسلامی و جنگ تحمیلی عراق علیه ایران نیز نقش‌آفرینی کردند. بسیاری از جوانان ارمنی به‌عنوان سربازان داوطلب در جبهه‌های جنگ حضور یافتند و در دفاع از میهن خود، جانبازی و حتی شهادت را برگزیدند. در بسیاری از شهرها، خیابان‌ها و مدارس به نام شهدای ارمنی جنگ تحمیلی نام‌گذاری شده‌اند، که نشان‌دهنده احترام و قدردانی جامعه شیعه از این فداکاری‌هاست. ارامنه در برخی مناسبت‌های مذهبی شیعیان، از جمله مراسم‌های عزاداری ایام محرم، به شیوه‌ای نمادین یا عملی مشارکت داشته‌اند. این حضور گاه به شکل همکاری در برگزاری مراسم یا ابراز همدلی با مسلمانان در این ایام بوده است. این تعاملات، به‌ویژه در مناطق با جمعیت مختلط، باعث تقویت روابط میان شیعیان و ارامنه شده است.
در ادامه به مرور سندی خواهیم پرداخت که مصداق همزیستی ارامنه و شیعیان حتی پیش از پیروزی انقلاب اسلامی است:
تاریخ سند: ۸ دی ۱۳۵۵
موضوع: عکس العمل هیئت علمیه قزوین در مقابل دستور صادره از طرف خلیفه‌گری ارامنه
متن سند:
از : ۲۳ﻫ به : ۳۱۲ شماره : ۴۱۹۸ /۲۳ اعلامیه‌ای که از طرف خلیفه گری ارامنه مبنی بر عدم برگزاری مجالس جشن اول ژانویه۱ در روزنامه‌ها درج شده بود در جلسه هیئت علمیه قزوین بررسی و تلگراف تشکری از طرف هیئت علمیه به خلیفه گری ارامنه تهیه که مخابره شود.
شیخ رحیم سامت و سید علوی مخالف و شهیدی و سیدعباس ابوترابی و مهدوی موافق بودند که تلگراف مخابره شود و بالاخره موکول به این شد که منتظر اقدام مراجع علمی قم و تهران باشند که بر همان روش آن‌ها اقدام کنند و اگر خبری از این مراجع نشد، خودشان تصمیم بگیرند.
نظریه شنبه .
خبر صحت دارد.
نظریه یکشنبه .
چون تلگراف تشکر از طرف مراجع تهران و قم صادر گردیده لذا برای هیئت علمیه قزوین دیگر مسئله‌ای باقی نمانده و تشکر شد.
انجمن نظریه سه شنبه .
نظریه یکشنبه تایید می‌گردد.
بشیر نظریه ۲۳ .
نظرات داده شده صحیح است.
دایره بررسی .
∎