جوان آنلاین: موسیقی پاپ ایران در سال‌های اخیر با مسائل مختلفی دست به گریبان بوده که ضعف در کلام و ترانه یکی از ایراد‌های اساسی آن بوده است. برای مخاطبان ایرانی که گوش‌شان همواره با شعر و ترانه‌های هنرمندانه و درست خو گرفته، شنیدن ترانه‌هایی سطحی و ضعیف، حسی ناخوشایند و آزاردهنده دارد. ترانه در کنار ملودی تأثیر زیادی در کیفیت یک اثر موسیقایی دارد و ضعیف شدن هر کدام از این دو مورد، به کیفیت اثر نهایی آسیب می‌زند؛ اتفاقی که متأسفانه در هر دو زمینه در موسیقی کشور افتاده و مخاطبان این سبک را با سیلی از قطعات ضعیف و سطحی روبه‌رو کرده است.
عبدالجبار کاکایی، از شاعران و ترانه‌سرایان بنام با خوانندگان سرشناسی مثل محمد اصفهانی، علیرضا افتخاری، حسام‌الدین سراج، فریدون آسرایی و سالار عقیلی همکاری داشته است. کاکایی خالق ترانه‌های خاطره‌انگیز بی‌شماری بوده که بعضی از آنها هنوز در خاطره جمعی‌مان نقش بسته است. قطعه «بوی سیب» با صدای فریدون آسرایی یکی از آهنگ‌های ماندگار در حوزه دفاع مقدس است که مردم آن را بسیار دوست داشتند و ارتباط زیادی با آن ارتباط برقرار کردند. کاکایی سراینده ترانه این قطعه بود و با زبانی گیرا و تأثیربرانگیز از مظلومیت شهدا و خانواده‌های‌شان صحبت کرد. ترانه تیتراژ سریال «ارمغان تاریکی» با صدای محمد اصفهانی یکی دیگر از آثار ماندگار کاکایی در حوزه ترانه‌سرایی است. کاکایی به خاطر سبقه شاعری‌اش، از اصول و فنون این هنر دور نشد و همواره از کلام محکم و گیرا در ترانه‌هایش استفاده کرده است.
مخالفت با ترانه‌های سخیف از لحاظ فنی
کاکایی در گفتگو با «جوان» به آسیب‌شناسی ترانه‌های امروز می‌پردازد و درباره سطحی شدن ترانه‌ها در سال‌های اخیر چنین می‌گوید: «من معتقدم ترانه قالب هنری‌ای است که تمام طبقات اجتماعی با آن ارتباط برقرار می‌کنند، یعنی هر کسی نیاز به ارتباط با ترانه دارد. از کسی که نیازی به تأمل بر کلمات ندارد تا کسی که به آراستگی کلمات فکر می‌کند، همه به شنیدن ترانه و موسیقی نیاز دارند، چون بخشی از معیشت و زندگی بشر از ابتدا، حتی پیش از خلق قالب‌های هنری دیگر، همین تنظیم روابط موسیقایی صدا‌ها بوده است.»
کاکایی صحبت‌هایش را چنین ادامه می‌دهد: «من با هیچ نوع ترانه‌ای مخالفت ندارم. مگر ترانه‌ای که از لحاظ فنی سخیف باشد و ایراد‌های فنی داشته باشد. تلاش ما باید برای حمایت از نوعی ترانه باشد که مضامین هنری در آن رعایت شده باشد. این بخش به نظرم باید تقویت شود. برای این موضوع هم مؤسسات هنری و هم نهاد‌های دولتی را دخیل می‌بینم. باید موازین هنری ترانه تقویت شود تا حداقل میراثی برای نسل بعد داشته باشیم که منتقل‌کننده تجارب احساسی ما باشد. همه ملت‌ها نیاز به چنین حلقه‌های اتصالی دارند.»
این ترانه‌سرای پیشکسوت با انتقاد از وضعیت موسیقی کشور می‌گوید: «در شرایطی که آلبوم موسیقی تقلیل پیدا کرده، انتشار آهنگ‌ها در فضای مجازی مؤسسات هنری را وادار به تلاش به بازگشت سرمایه از طریق استیج کرده است. متأسفانه سلیقه ترانه‌های هنری پایین آمده و غالباً ترانه‌های ساده رایج شده است. امیدوارم این همت در مؤسسات هنری و نهاد‌های دولتی پیدا شود و از موسیقی خوب حمایت کنند.» کاکایی درباره شرایط خودش جهت همکاری با خوانندگان به نکات جالب و عجیبی اشاره می‌کند: «غالباً در سفارش‌هایی که به من می‌شود، از من ترانه‌های ساده می‌خواهند که خودم تعبیری برای کارکرد این ترانه‌ها ندارم. مثلاً گاهی اوقات به من می‌گویند می‌شود ترانه ضعیف به ما بدهید. منظورشان از ضعیف این است که بتواند با سطوح پایین سلایق ارتباط برقرار کند، یعنی شاعرانه نباشد، نکات استعاری و تشبیهات را نداشته باشد. چون تعبیری برای چنین ترانه‌ای ندارند، معمولاً لفظ ضعیف را برای آن به کار می‌برند»!
حمایت نکردن مدیران فرهنگی از موسیقی خوب
سراینده ترانه «ارمغان تاریکی» ادامه می‌دهد: «به هرحال این خوانندگان هم آهنگ‌های‌شان را برای قشری تولید می‌کنند که مخاطب‌شان هستند. من گاهی می‌گویم موضوع موسیقی را باید به رستوران تشبیه کرد که مطابق سلیقه‌ها همه نوع غذا دارد، یعنی از غذا‌های فاخر تا غذا‌های دم دستی و پیش‌غذا در آن موجود است. موسیقی بخشی از زندگی مردم است و نمی‌شود گفت حتماً به شکل انحصاری باید روی یک ریل حرکت کند و بقیه جامعه را از موسیقی محروم کنیم. آن شخصی را که خسته است و قدرت و حوصله تأمل در کلام را ندارد و فقط می‌خواهد با ریتم لذت ببرد، ما نمی‌توانیم مجبورش کنیم یک قطعه شاهکار هنری گوش کند. نظرم این است که در کنار آن باید از موسیقی درست هم حمایت شود و تمام موسیقی‌مان این آهنگ‌های ضعیف و سطحی نشود.»
کاکایی با ابراز نگرانی از گسترش موسیقی سطح پایین و خراب شدن ذائقه موسیقایی مخاطبان می‌گوید: «متأسفانه مدیریت غلط در حوزه موسیقی کار را به اینجا رسانده است. از گذشته همیشه موسیقی خوب و باکیفیت از سوی نهاد‌ها و مراکز فرهنگی و هنری حمایت می‌شد، متأسفانه این اتفاق در روزگار ما نمی‌افتد و حتی نهاد‌های دولتی هم ترجیح می‌دهند این سبک از موسیقی رایج شود. از نظر این مدیران دولتی این سبک موسیقی ترجیح دارد به موسیقی‌ای که منتقل‌کننده ایده‌های اجتماعی باشد، البته بخشی از این معضل هم به گسترش جهان مدیا و ارتباطات وسیع و گوشی‌های هوشمند برمی‌گردد.»