به گزارش جماران؛ آیت الله العظمی جوادی آملی بیان کرد: نه بد بگوییم، نه بد کسی را بخواهیم؛ مواظب زبانمان باشیم، مواظب فکرمان باشیم، مواظب قلم خودمان باشیم، مواظب قدم خودمان باشیم، مواظب ادب خودمان باشیم. این جاذبه دارد.
هشتمین همایش ملی ریحانه النبی همزمان با ولادت با سعادت حضرت زهرا سلام الله علیها با پیام آیت الله العظمی جوادی آملی در تهران برگزار گردید.
متن پیام آیت الله العظمی جوادی آملی بدین شرح است:
أعوذ بالله من الشیطان الرجیم
بسم الله الرحمن الرحیم
اهل بیت (علیهم الصلاة و علیهم السلام) خودشان هم مبنا هستند هم بانی. نام اینها و یاد اینها حیاتبخش است و شیعه هم تشنه معارف اینهاست و بهترین وسیله ای که در جهان امکان، انسان به این وسیله متوسل می شود به الله هم همین ها هستند. درست است که کتاب های آسمان و برنامه های دینی، همه اینها وسائلاند؛ اما آن کسی که دین مجسم است قرآن مجسم است که هم همه مطالب قرآن را می داند و هم مطالب قرآن را عمل کرده است و عمل می کند اینها هستند، لذا خود اینها بهترین وسیله اند.
الآن در این شرایطی که این سال های اخیر پیش آمد، جامعه ما در دالان ورودی یک تحول است؛ ما چه بخواهیم چه نخواهیم در دالان انتقالیم. چون در دالان انتقالی هستیم، باید از نظر فکر هم یک خانه تکانی بکنیم و انتقال ذهنی داشته باشیم. بدون خانه تکانی فکری، در جامعه انتقالی، انسان موفق نیست.
حالا که این طور است، انسان نباید که از این جامعه جدا بشود. چون دو تا راه دارد: راه خوب دارد و راه بد دارد؛ می شود با جامعه بود و راه خوب را اداره کرد و تعمیم داد.
یکی از راه هایی که این صحنه ریحانة النبی(سلام الله علیها) شکوفاتر بشود شرکت دادن اینهاست که در طول سال این برنامه ها باشد؛ هم کودکان هم نوجوان ها هم دخترخانم ها هم سالمندان اینها خودشان بیایند مجلس داری بکنند مجلس آرایی بکنند.
لازم نیست جایزه باشد، به نام خود حضرت زهرا(سلام الله علیها) باشد و سالانه در طی ماهها این جریان را داشته باشند و آن محفل هم به عنوان محفل ریحانة النبی باشد که اینها خیلی از شعرها و سروده های خودشان تفسیر قرآنشان حفظ قرآنشان در آن جمع باشد. آن وقت این خودش صاحبان و متولیان فراوانی پیدا می کند و وقتی اینها متولی ریحانة النبی شدند خودشان تأمین می کنند، چون نسل فعلی واقعاً غیر از نسل های قبلی اند.
از آن محفل وزین علمی ریحانة النبی و از آن مقاله نویسی و از آن مجله نویسی تا اینجا این در اختیار شماست؛ کودکان یک نحو، نوجوانان یک نحو، جوان ها یک نحو، دختر خانم ها یک نحو، بزرگسالان یک نحو.
خیلی از مردم یعنی همه ما نسبت به وجود مبارک حضرت زهرا(سلام الله علیها) یک ارادت خاص داریم، چون مقام ایشان یک حساب جدایی دارد. وجود مبارک پیغمبر (صلی الله علیه و آله و سلم) وقتی حضرت فاطمه می آمد، «قام إلیها»[۱] نه «قام لها». یک وقت مهمانی می آید آدم بلند می شود، این «قام له» است یا «قام لها» است؛ اما وقتی چند قدم جلوتر می رود، «قام إلیها» است. حضرت که این کار را برای همه نمی کرد؛ خیلی فرق می کند؛ «قام إلیها» نه «قام لها».
بچه های دیگر هم بودند، حضرت تنها بچه اش که حضرت زهرا نبود. این نشان می دهد که خصیصه ای دارد کرامتی دارد. فضایل حضرت، تاریخ حضرت، رفتار حضرت، گفتار حضرت، احتجاجات حضرت گفته بشود.
مطلب دیگر این است که ما الآن تقریباً در دوران علم و عقلیم! _ما نباید غرب و فرورفتگان در امور مادی و امثال اینها را نگاه بکنیم_ الآن ما تقریباً در صدریم یعنی اگر کسی بخواهد نسبت به معارف الهی تلاش و کوشش بکند راه باز و میدان باز است.
نسل، نسل تحول است چه بخواهیم چه نخواهیم. ما بنشینیم و گذشتگی فکر بکنیم و حرفه ای سابق را بزنیم صحیح نیست؛ کار تازه فکر تازه نوع تازه راهنمایی تازه!
یک بیان نورانی از حضرت امیر(سلام الله علیه) است که فرمود: «لا تقسروا اولادکم علی آدابکم فانهم مخلوقون لزمان غیر زمانکم»؛[۲] بچههای خودتان را مثل خودتان بار نیاورید، اینها متعلق به زمان دیگری هستند. مخصوصاً الآن! الآن واقعاً جای خانه تکانی است، نسل خانهتکانی است.
فرمودند سخنان و گفتار ما ائمه، عامل پیوند است. همه ما می دانیم و شنیدیم و گفتیم که سنگ روی سنگ بند نمی شود؛ کسی می خواهد یک ساختمان بسازد، اول سنگ می گذارد، بعد سنگ دیگری روی این سنگ باشد سنگ روی سنگ بند نمی شود! فرمود گفتار ما ملاتی است که افراد را با هم جمع می کند؛ وقتی که ملات باشد ساختمانی باعظمت پیدا می شود.
این زن با این مرد چگونه با هم یکی بشوند؟ چیزی باید باشد اصولی باید باشد مبادی ای باید باشد اخلاقی باید باشد سنتی باید باشد تا اینها را با هم جمع بکند. حضرت فرمود گفتار ما آن ملات نرم است که اینها را با هم جمع می کند. جامعه هم همین طور است؛ جامعه هم بدون ملات، زندگی نمی کند. یکی اصولگرا است یکی اصلاحطلب است از این حرفها هست؛ تا ملات نرم عقل نباشد نمی شود.
عقل را عقل گفتند برای اینکه عقال می کند. شتر معمولاً چموشی می کند؛ این زانوبندی که زانو را محکم می بندد و ساربان ها آن زانوبند را محکم به پای شتر می بندند، به این کار می گویند عقال کرده است و آن شتر آنجا می ایستد.
آن فهم و درک و ایمان را ذات اقدس اله به ما داده است که از جایمان بیرون نرویم؛ نه بد بگوییم نه بد کسی را بخواهیم؛ مواظب زبانمان باشیم مواظب فکرمان باشیم مواظب قلم خودمان باشیم مواظب قدم خودمان باشیم مواظب ادب خودمان باشیم. این جاذبه دارد؛ فرمود عقل این است.
ما مأمور به جهادیم؛ فرمود: «جاهدوا اهوائکم کما تجاهدون اعدائکم».[۳] مسئله جهاد نفس یک دستور رسمی دین ماست؛ آدم با رذائل اخلاقی خودش با هوس خودش با خواستههای بی جای خودش با غرورطلبیاش باید مجاهده کند.
شما هوس دارید گرایش دارید شهوت دارید غضب دارید و همه اینها شما را به طرف کاری می کشند، بسیار خوب، از آن طرف هم عقل دارید فطرت دارید دین دارید برنامه های دینی دارید که اینها هم شما را به طرف دیگر می کشند؛ این جنگ داخلی است بین خواسته های انسان که می شود جهاد نفس. در جهاد، اسلحه ای هست و طرفین دارند دعوا می کنند. چه چیزی در دست دشمن شماست و چه چیزی در دست شماست؟ در دست او بیش از مظنه و خیال و گمان و وهم نیست. مگر انسانی که گرفتار اختلاس و امثال آن شد یقین دارد که پولها را سالم در می برد و کسی آبرویش را نمی برد یا گمانش این است؟ کسی که می خواهد خلاف بکند آیا صد درصد می داند که موفق است یا هشتاد درصد نود درصد بیست درصد سی درصد است؟ کسی که می خواهد گناهی بکند، فسادی در مملکت ایجاد بکند، مالی را ببرد، آیا صد درصد یقین دارد که کسی او را تعقیب نمی کند یا هشتاد درصد بیست درصد سی درصد است؟ پس مظنه است، پس مظنه دارد. شما نسبت به خدا و پیغمبر و دین، صد درصد هستید یا بیست درصد؟ صد درصد هستید! پس شما صد درصد دارید و او بیست درصد یا هفتاد درصد. وای به حال کسی که صد درصد در دست اوست و بیست درصد یا سی درصد در دست دشمن اوست و شکست میخورد!
بالاخره هوس، داخلی است، می شوراند؛ مالطلبی، فلانطلبی، فلانطلبی! با چه برهان؟ میگوید میخواهیم لذت ببریم، میخواهیم دنیای خود را تأمین کنیم. بسیار خوب! صد درصد میرسی یا نه؟ هیچ هوسی هیچ خیالی هیچ باطلی یقین ندارد که به مقصد می رسد، حداکثر هشتاد درصد؛ اما خدا و پیغمبر هشتاد درصدی نیست، صد درصد است.
الآن این عزیزان ما دختران ما فرزندان ما اینها خیال میکنند که مثلاً این روسری را کمتر کردند مشکل حل میشود! بر فرض هم به مقصد برسی گمان است؛ با گمان نمیشود به جنگ یقین رفت. جریان خدا و قیامت و حساب، یقینی است؛ ما هستیم که هستیم! کل این آسمان و زمین وضعش عوض میشود ولی ما هستیم که هستیم که هستیم: ﴿یوم نطوی السماء کطی السجل للکتب﴾؛[۴] این طومار پیچیده میشود و بساط آسمان و زمین جمع میشود؛ ﴿یوم تبدل الارض غیر الارض و السماوات﴾[۵] ولی ما هستیم که هستیم که هستیم! ما مگر از بین میرویم؟!
پایان عرضم این است که شما بزرگواران، حوزه علمیه شهرتان را تقویت کنید و از این جوانها به هر وسیله ای هست زیاد تربیت کنید؛ اینها حافظان دین هستند.
خدا به پیغمبر فرمود این سه کار یادت نرود: ﴿أدع إلی سبیل ربّک بالحکمة و الموعظة الحسنة و جادلهم بالتی هی أحسن﴾؛[۶] برنامهات همین است. حکمت، همین قرآن و روایات و اینهاست که سر جایش محفوظ است و موعظه حسنه، اخلاقیات و روایات هستند که اینها را ما طلبهها داریم. بعد فرمود: ﴿و جادلهم بالتی هی أحسن﴾؛ طلبه امروز الا و لابد باید فلسفه غرب را بداند! چون آنچه آنها را شوراند افکار غربی است. باید بدانید اینها چه هستند و چه میگویند. فرمود: ﴿و جادلهم﴾؛ جدال غیر از حکمت است جدال غیر از موعظه است جدال غیر از تفسیر است. جدال یعنی مقبولات دیگری را (یک)، خوب بفهم (دو)، خوب استدلال کن (سه) و در محاجه به کار ببر (چهار). فرمود: ﴿و جادلهم بالتی هی أحسن﴾؛ این را به پیغمبر گفت؛ ما وارث او هستیم.
جدال احسن این است که مقبولات آنها معتقدات آنها پذیرفته های آنها را خوب بفهم و مطابق همان ها استدلال بکن.
ما باید بدانیم که کانت چه میگوید دکارت چه می گوید امثال اینها چه می گویند، تا با اینها جدال کنیم؛ اگر ندانیم چگونه جدال کنیم؟!
فرمود این اعراب جاهلی، مقبولاتی دارند مستنداتی دارند، با همه که نمیشود شما حرف خودت را بزنی، حرف اینها را باید گوش بدهی، بعد طبق همان حرف هایی که اینها دارند، می شود نتیجه صحیح گرفت.
شما بزرگواران سعی کنید _إن شاء الله_ حوزه گرم، قوی و غنی داشته باشید ولو جمعیت کم باشد یعنی طلبه های خوب تربیت کنید. آن جاها بزرگانی تربیت شدند؛ بعضی از شهرها بزرگ پرور است.
حوزه علمیه دخترها هم فراهم بشود؛ این ریحانة النبی یک مدرسه و حوزه علمیه بشود، از جامعة الزهرا شعب های بیاید آنجا همکاری کنند. جامعة الزهرا خودشان هم مقداری وسایل فراهم می کنند یا معلم می فرستند، بعد از چند سال خود آنها خودکفا هستند. بدون کار فرهنگیِ عمیق نمی شود!
امیدواریم که ذات اقدس اله به برکت خود آن بانو، این نظام را حفظ کند و گذشتگان شما و ما را رحمت کند و آیندگان را هم حفظ کند تا این نظام به دست صاحب اصلیاش برسد و سعی شما هم بلیغ باشد و این کشور ولی عصر _إن شاء الله_ نه بی راهه برود نه راه کسی را ببندد به برکت صلوات بر محمد و آل محمد!
[۱]. بشارة المصطفی لشیعة المرتضی (ط_ القدیمة)، ص ۲۵۳.
[۲]. شرح نهج البلاغه (ابن ابی الحدید)، ج ۲۰، ص ۲۶۷.
[۳]. بحارالانوار، ج ۶۵، ص ۳۷۰.
[۴]. سوره انبیاء، آیه ۱۰۴.
[۵]. سوره ابراهیم، آیه ۴۸.
[۶]. سوره نحل، آیه ۱۲۵.