جوان آنلاین: رئیس‌جمهور کشورمان که به منظور شرکت و سخنرانی در یازدهمین اجلاس گروه دی۸ به مصر رفته بود، علاوه بر سخنرانی در این اجلاس دیدار‌های جداگانه‌ای با رؤسای‌جمهور ترکیه و مصر و نخست‌وزیر پاکستان داشت و در نشست بررسی وضعیت غزه و لبنان نیز شرکت کرد.
گروه دی ۸ متشکل از هشت کشور اسلامی در حال توسعه در سال ۱۹۹۷ میلادی با حضور کشور‌های ایران، ترکیه، پاکستان، بنگلادش، اندونزی، مالزی، مصر و نیجریه تشکیل شد و دبیرخانه این جلاس در استانبول ترکیه مستقر است.
رئیس‌جمهور در جریان این سفر، صبح پنج‌شنبه در محل اقامت خود در قاهره با ایساکا عبدالقادر امام دبیرکل این سازمان دیدار و گفتگو کرد. وی در این دیدار ایجاد سازوکار پولی و مالی برای تبادلات تجاری کشور‌های عضو دی ۸ را امری ضروری در راستای تحقق اهداف این سازمان برشمرد و گفت: ایجاد صندوق توسعه برای دی ۸ به منظور سرمایه‌گذاری مشترک کشور‌های اسلامی عضو، گام مؤثری در این زمینه خواهد بود و ایران آمادگی خود را برای تشکیل چنین صندوقی اعلام می‌دارد.
حضور و سخنرانی در نشست دی ۸ هم دیگر برنامه رئیس‌جمهور کشورمان در این سفر یک روزه بود. پزشکیان در بخشی از سخنرانی خود در نشست دی۸ ابراز امیدواری کرد که در دوره ریاست مصر بر سازمان دی ۸ شاهد دوستی و برادری بین اعضا و برداشتن گام‌های جدی در روند افزایش همکاری‌های چندجانبه باشیم. وی همچنین تأکید کرد: آمادگی داریم برای حمایت جمعی از جوانان کارآفرین، اقدامات مشترکی در بستر دی ۸ همچون ایجاد «بانک مشترک ایده و سرمایه دی ۸»، «ایجاد خانه‌ها و پارک‌های علم و فناوری مشترک»، «برگزاری تور‌ها و نشست‌های علمی–فناوری»، «اختصاص فرصت‌های آموزشی و مطالعاتی، بورسیه‌های تحصیلی و تبادل استاد و دانشجو»، «ارائه تسهیلات کارآفرینی برای جوانان»، «سرمایه‌گذاری در بنگاه‌های کوچک و متوسط جهت حل مشکلات اشتغال جوانان» و نیز برگزاری نمایشگاه‌های دستاورد‌ها و تولیدات دانش‌بنیان را با همکاری اعضا عملیاتی کنیم. شبکه انتقال فناوری دی ۸ که دبیرخانه آن در پارک فناوری پردیس در تهران قرار دارد، می‌تواند به پیشبرد برنامه‌های مشترک در حوزه جوانان کمک کند.
نشستی حاشیه‌ای که بر متن غلبه کرد
سفر رئیس‌جمهور کشورمان به مصر، اما حاشیه‌ای هم داشت که بر متن غلبه پیدا کرد. نشست قاهره اگرچه با حضور سران ۸ کشور اسلامی با اهداف توسعه‌ای و اقتصادی تشکیل شده بود، اما نشست بررسی وضعیت غزه و لبنان و تحولاتی که در منطقه رقم خورده، این نشست حاشیه‌ای را به متن آورد. دکتر پزشکیان در این نشست طی سخنانی با بیان اینکه شاهد ارتکاب مجموعه‌ای از چکیده تمام فجایع و جنایات تاریخ بشریت علیه ملت فلسطین هستیم و علاوه بر آن، رژیم صهیونیستی در ماه‌های اخیر مشغول انجام حملات بی‌رحمانه در لبنان و سوریه است، گفت: «اعمال فشار برای توقف جنایات این رژیم در غزه، لبنان و سوریه باید مهم‌ترین اولویت انسانی و اخلاقی کشور‌های منطقه و اعضای سازمان دی ۸ باشد.» رئیس‌جمهور ضمن تشریح مواضع جمهوری اسلامی ایران درباره آخرین تحولات در منطقه غرب آسیا پنج پیشنهاد مهم درباره توقف جنگ در غزه و کمک به مردم این منطقه پس از پایان جنگ ارائه کرد. پزشکیان گفت: امروز در شرایطی گرد هم آمده‌ایم که منطقه غرب آسیا در شرایط حساس، پیچیده و متزلزلی به سر می‌برد. اینک که روز‌های آخر چهاردهمین ماه جنگ رژیم اسرائیل علیه غزه را پشت سر می‌گذاریم، شاهد ارتکاب مجموعه‌ای از چکیده تمام فجایع و جنایات تاریخ بشریت علیه ملت فلسطین هستیم و علاوه بر آن، رژیم صهیونیستی در ماه‌های اخیر مشغول انجام حملات بی‌رحمانه در لبنان و سوریه است. تجاوزات یک ساله گذشته نه تنها حقوق مردم فلسطین مانند، حق استقلال، تعیین سرنوشت، برخورداری از امنیت و رفاه و آموزش را از آنها سلب نموده، بلکه امروز حق حیات، خوردن و آشامیدن، سرپناه، اطلاع از سرنوشت اعضای خانواده و زندگی بدون شنیدن صدای انفجار را نیز از آنها، به خصوص کودکان و زنان گرفته است.
رئیس‌جمهور به شرایط بغرنج حاکم بر نوار غزه اشاره کرد و گفت: شدت جنایات رژیم صهیونیستی در نوار غزه و شرایط وخیم انسانی و بشردوستانه به حدی است که وجدان تمامی انسان‌های شریف را عمیقاً جریحه‌دار کرده و اعتراض تمامی کشور‌ها و سازمان‌های بین‌المللی را موجب شده است. هیچ‌گونه درنگ برای مقابله با این جنایات و تجاوزات گسترده جایز نیست و باید با هم‌افزایی و هماهنگی، اقدامات عاجل در این زمینه در دستور کار قرار گیرد. گام اول برای توقف این تجاوزات، فشار به این رژیم برای آتش‌بس در غزه و توقف حملات به لبنان و سوریه است. این قضیه باید مهم‌ترین اولویت انسانی و اخلاقی کشور‌های منطقه و اعضای سازمان دی ۸ باشد. او اضافه کرد: خروج سریع اشغالگران صهیونیست از غزه و کرانه باختری، تسهیل ورود کمک‌های بشردوستانه به غزه، ترتیب سازوکار‌های موجود جهت بازگشت مردم به محل زندگی خود در مناطق مختلف غزه و فراهم‌سازی ترتیبات لازم جهت بازسازی همچنان باید جزو مطالبات اولویت‌دار ما و دیگر مجامع بین‌المللی باشد. رئیس‌جمهور کشورمان این را هم گفت که جمهوری اسلامی ایران از هر گونه توافق فلسطینی- فلسطینی که مورد رضایت ملت فلسطین و اجماع کلیه گروه‌های فلسطینی باشد، استقبال و از آن حمایت می‌کند. باید حق تعیین سرنوشت ملت فلسطین را محترم شمرد و به بلوغ فکری و سیاسی آنها برای تعیین آینده و سرنوشت خویش احترام گذاشت.
دکتر پزشکیان سپس به تحولات لبنان و سوریه هم اشاره کرد و گفت: در لبنان با تلاش‌های گسترده‌ای که برای جلوگیری از کشتن غیرنظامیان و بی‌گناهان صورت پذیرفت، در نهایت متن آتش‌بس تهیه و مقاومت هم علی‌رغم برخی ملاحظات، با هدف تحکیم وفاق ملی داخلی با آن موافقت کرد، اما متأسفانه طرف مقابل آتش‌بس را نقض می‌کند. ما خواستار ایجاد محیط امن در لبنان و بازگشت مردم به زندگی عادی هستیم و از کشور‌های دیگر درخواست می‌کنیم که حمایت‌های گسترده خود را هم در بحث فشار به رژیم صهیونیستی برای عمل به تعهد خود و هم در موضوع بازسازی و عادی شدن وضع زندگی مردم و کمک‌های اقتصادی و زیرساختی به لبنان ارائه دهند. لزوم رسیدگی فوری به وضع آوارگان و بی‌سرپناهان و کمک‌های فوری بین‌المللی به لبنان مورد تأکید است و در خصوص انتخاب رئیس‌جمهور لبنان نیز معتقدیم که این موضوع امری داخلی است که باید با توافق داخلی همه گروه‌های سیاسی موجود در صحنه مدیریت شود. در مورد سوریه نیز ضمن محکومیت شدید حملات رژیم صهیونیستی به زیر‌ساخت‌ها و اموال و دارایی‌های این کشور و ابراز ناامیدی کامل از سکوت سازمان‌ها و مجامع بین‌المللی و در رأس آنها سازمان ملل در خصوص تجاوز‌های این رژیم و اشغال خاک این کشور، خواستار خروج کامل اشغالگران و بازگشت ثبات و امنیت به این کشور هستیم.
رئیس‌جمهور درباره آینده سوریه هم گفت: ما قائل به مشارکت همه گروه‌ها و طیف‌ها در دولت آینده و احترام به حسن همجواری و روابط سازنده با جهان اسلام و کشور‌های منطقه و نیز احترام به عقاید و مذاهب مختلف در سوریه هستیم. معتقدیم که اعتقادات مذهبی متنوع مردم سوریه باید محترم شمرده شده و آنها باید در کنار هم زندگی کنند و دست در دست یکدیگر ضامن ثبات و امنیت این کشور باشند. خواستار احترام به مالکیت خصوصی مردم و اماکن عمومی و حفاظت و حراست از اموال دولت ایران در کشور سوریه هستیم و مسئولیت آن را متوجه گروهی می‌دانیم که دمشق را در کنترل خود دارد.
۵ پیشنهاد ایران به دی ۸ درباره فلسطین
پزشکیان البته برای گروه دی ۸ و نقش آفرینی کشور‌های اسلامی در خصوص فلسطین پنج پیشنهاد اجرایی هم داشت. ۱- ایجاد برنامه حمایتی سازمان دی ۸ در خصوص فلسطین با محوریت تأمین نیاز‌های توسعه‌ای و بازسازی فلسطین؛ ۲- تشکیل گروه تماس دی ۸ جهت همراهی با گروه تماس سازمان همکاری اسلامی در پیگیری بین‌المللی توقف جنگ علیه غزه و ارسال کمک‌های بشر دوستانه بین‌المللی به این منطقه؛ ۳- ایجاد صندوق سازمان دی ۸ جهت بازسازی نوار غزه و لبنان و توانبخشی و بازیابی ساکنان آن؛ ۴- حمایت اعضای سازمان از شناسائی رژیم اسرائیل به عنوان یک موجودیت آپارتاید و تلاش مشترک کشور‌های عضو برای احیای قطعنامه ۳۳۷۹ مجمع عمومی سازمان ملل متحد و ۵- تشکیل کمیته حقوقی مشترک اعضای سازمان به منظور حمایت حقوقی از فلسطین در کارزار‌های حقوقی- بین‌المللی جاری در دیوان بین‌المللی دادگستری و دیوان بین‌المللی کیفری و تعقیب محاکمه مقامات رژیم اسرائیل به عنوان قاتلان بیش از ۱۷ هزار کودک بی‌گناه فلسطینی.
تأکید ایران و پاکستان بر مبارزه با تهدیدات مشترک
علاوه بر این دو نشست رسمی، رئیس‌جمهور کشورمان با سران کشور‌های پاکستان، مصر و ترکیه هم به طور جداگانه دیدار کرد و ضمن تأکید به تقویت روابط دوجانبه اقتصادی درباره تحولات منطقه هم تبادل نظر کردند. دکتر پزشکیان در دیدار شهباز شریف نخست وزیر پاکستان، روابط جمهوری اسلامی ایران و پاکستان را دوستانه و برادرانه توصیف و بر ضرورت تقویت و توسعه تعاملات میان دو کشور از جمله در زمینه همکاری‌های مرزی و تحکیم مرز‌های دو کشور به عنوان مرز‌های صلح و دوستی، مبارزه مشترک با تروریسم و توسعه همکاری‌ها در زمینه انرژی تأکید کرد. وی همچنین در این دیدار وحدت و انسجام در جهان اسلام و تقویت روابط اقتصادی میان کشور‌های اسلامی با ایجاد پول واحد و استفاده از ظرفیت بازار‌های مشترک را در برهه حساس و خطیر فعلی جهان، امری ضروری خواند و بر آمادگی جمهوری اسلامی ایران برای تحقق این اهداف مهم در تعامل با همه کشور‌های اسلامی به ویژه پاکستان تأکید کرد.
شهباز شریف نخست وزیر پاکستان نیز در این دیدار با تأکید بر پیوند‌های عمیق و مشترک ایران و پاکستان، مواضع دکتر پزشکیان در یازدهمین اجلاس سران کشور‌های عضو دی ۸ را برای جهان اسلام بسیار حایز اهمیت و حیاتی عنوان و از ایده رئیس‌جمهور کشورمان در زمینه ایجاد پول واحد و استفاده از ظرفیت بازار‌های مشترک کشور‌های اسلامی استقبال و حمایت کرد. نخست وزیر پاکستان همچنین ضمن محکومیت اقدامات جنایتکارانه رژیم صهیونیستی علیه غزه، لبنان، سوریه و همچنین تجاوز به حریم جمهوری اسلامی ایران، بر تقویت همکاری و هم‌افزایی امت اسلامی برای مقابله با تهدیدات مشترک تأکید کرد. رئیس‌جمهوری اسلامی ایران و نخست وزیر پاکستان در این دیدار قرارداد گازی معطل مانده میان دو کشور را نیز مورد بررسی قرار دادند و در این زمینه توافق شد وزرای دو کشور موانع اصلی عدم اجرای این قرارداد را مشخص و ترتیبات رفع این موانع را فراهم کنند تا وزرای انرژی دو کشور در اسرع وقت نسبت به اجرای آن اقدام نمایند.
امیدواری ایران و مصر تا تحقق کامل روابط
روسای جمهوری اسلامی ایران و مصر ضمن مرور اقدامات و گام‌های مثبت اخیر در روابط دو کشور، نسبت به تداوم این اقدامات تا تحقق کامل روابط ابراز امیدواری کردند.
دکتر پزشکیان در دیدار با عبدالفتاح السیسی رئیس‌جمهور مصر، تقویت وحدت و انسجام میان کشور‌های اسلامی را ضروری‌ترین نیاز امروز امت اسلامی برشمرد و تصریح کرد: همه کشور‌های اسلامی باید به میزان سهم خود برای گسترش تعامل و گفتگو در جهان اسلام تلاش کرده و بر اختلافات موجود غلبه کنیم، چراکه این اختلافات است که زمینه مداخلات بیگانگان را فراهم می‌کند. دکتر پزشکیان همچنین ضرورت تقویت همکاری‌های اقتصادی و تداوم گفتگو میان دو کشور را مورد تأکید قرار داد. عبدالفتاح السیسی رئیس‌جمهور مصر نیز در این دیدار با بیان اینکه منطقه با وقایعی که اخیراً بر غزه، لبنان و سوریه رفته، دچار تهدیدات اساسی شده است، تجاوزات اخیر رژیم صهیونیستی در سوریه را بی‌سابقه دانست و افزود: موضع مصر در قبال تحولات سوریه شکل‌گیری دولتی فراگیر در این کشور است. روسای جمهوری اسلامی ایران و مصر در این دیدار همچنین ضمن مرور اقدامات و گام‌های مثبت اخیر در روابط دو کشور، نسبت به تداوم این اقدامات تا تحقق کامل روابط ابراز امیدواری کردند.
تأکید پزشکیان بر حفظ تمامیت ارضی سوریه در دیدار با اردوغان
رئیس‌جمهور در دیدار همتای ترکیه‌ای خود، با اشاره به تحولات اخیر سوریه، بر لزوم حفظ تمامیت ارضی این کشور تأکید و تصریح کرد: هرگونه تحولات در سوریه باید با حفظ تمامیت ارضی این کشور همراه باشد و کمترین خدشه به تمامیت سرزمینی سوریه نیز به هیچ وجه قابل قبول نیست.
مسعود پزشکیان شامگاه پنج‌شنبه در دیدار رجب طیب اردوغان رئیس‌جمهور ترکیه، بر لزوم حفظ تمامیت ارضی این کشور تأکید کرد و گفت: هرگونه تحولات در سوریه باید با حفظ تمامیت ارضی این کشور همراه باشد و کمترین خدشه به تمامیت سرزمینی سوریه نیز به هیچ وجه قابل قبول نیست. رئیس‌جمهور توقف فوری تجاوزگری رژیم صهیونیستی در منطقه را مورد تأکید قرار داد و با یادآوری مسئولیت همه کشور‌های اسلامی در این زمینه تصریح کرد: کشور‌های اسلامی باید در مقابله با جنایتگری و تجاوزکاری رژیم صهیونیستی در منطقه به مسئولیت خود عمل کنند و اگر میان امت اسلامی وحدت و یکپارچگی باشد، این رژیم جرئت چنین اقداماتی را به خود نخواهد داد.
پزشکیان در بخش دیگری از سخنان خود در دیدار با رئیس‌جمهور ترکیه، با اشاره به روابط خوب دو کشور و نشست اخیر کمیسیون مشترک همکاری‌های اقتصادی ایران و ترکیه، از آمادگی کشورمان برای میزبانی از نشست آتی شورای‌عالی روابط راهبردی دو کشور خبر داد و افزود: منتظر اجرای توافقات صورت گرفته و تحقق سقف‌های تعیین شده برای مبادلات میان ایران و ترکیه هستیم.
رجب طیب اردوغان رئیس‌جمهور ترکیه نیز در این دیدار حفظ ثبات و تمامیت ارضی سوریه را برای ترکیه مهم خواند و ابراز امیدواری کرد با همکاری مشترک دو کشور هر چه زودتر ثبات و امنیت در سوریه برقرار شود. رئیس‌جمهور ترکیه همچنین ضمن اعلام حمایت از برقراری آتش‌بس در لبنان بر ضرورت توقف حملات اسرائیل به سوریه و همچنین آتش‌بس در غزه نیز تأکید کرد. اردوغان تقویت و توسعه همکاری‌ها میان ایران و ترکیه را برای ثبات منطقه مهم و حائز اهمیت دانست و ابراز امیدواری کرد که نشست شورای‌عالی همکاری راهبردی دو کشور در سال آتی میلادی برگزار شود. رؤسای جمهوری اسلامی ایران و ترکیه همچنین در این دیدار بر حل و فصل مسائل فیمابین و تسریع در اجرایی شدن توافقات تجاری صورت گرفته میان دو کشور تأکید کردند.