کتابخانه وزیری یزد توسط زندهیاد حجتالاسلام والمسلمین سید علیمحمد وزیری موسوی در سال ۱۳۳۴ تأسیس و در سال ۱۳۴۸، وقف بر آستان قدس رضوی شده است تا بهعنوان شعبهای از کتابخانه رضوی مورد استفاده عموم قرار گیرد. این موقوفه در حال حاضر در قالب مجموعه کتابخانه و موزه وزیری و تحت مدیریت نویسنده و پژوهشگری بنام فعالیت میکند که با کسب رتبه «کتابدار برتر کشور» در هفته کتاب جمهوری اسلامی ایران، برگی زرین به کارنامه کاری خود و همچنین سابقه فعالیت این کتابخانه افزود و بار دیگر نام این کتابخانه وقفی را در میان کتابخانههای کشور مطرح کرد.
حجتالاسلام والمسلمین مظفر سالاری، نویسنده و پژوهشگر شناختهشده یزدی است که ریاست اداره کتابخانه و موزه وزیری یزد را زیر نظر سازمان کتابخانهها، موزهها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی برعهده دارد.
به بهانه تقدیر از سالاری بهعنوان کتابدار برگزیده کتابخانههای مشارکتی در مراسم معرفی برگزیدگان هفته کتاب نهاد کتابخانههای عمومی در سال ۱۴۰۳، با وی به گفتوگو پرداختیم که در ادامه میخوانید.
خودتان را برای مخاطبان ما بیشتر معرفی فرمایید.
من متولد سال ۱۳۴۱ در شهر یزد هستم. ۲۵ سال در کنار کسب تحصیلات حوزوی در قم، سابقه فعالیت مطبوعاتی در حوزه مجلات حوزه کودک و نوجوان همچون «سلام بچهها»، «پوپک» و «سنجاقک» نیز دارم.
همچنین کتابهای بسیاری در گروههای سنی کودک، نوجوان و جوان نوشته ام که بیشتر آنها، کتاب سال کشور نیز شده است.
در واقع، من بیشتر داستاننویس هستم چنانکه رمان «رویای نیمه شب»، از جمله آثار شاخصم به شمار میآید که به نوبت چاپ صد و بیست و ششم رسیده است.
در سال ۱۳۹۵ نیز که افتخار حضور در محضر رهبر معظم انقلاب را یافتم، متوجه شدم ایشان نیز این رمان را مطالعه کرده و حتی از آن تعریف کردهاند.
جالب است بدانید مجموعه ای تلویزیونی نیز براساس این رمان توسط سازمان سینمایی اوج ساخته شده که در آینده نزدیک از رسانه ملی پخش خواهد شد.
همچنین کتاب «دانشنامه قرآنی نوجوان»، یکی دیگر از آثار شاخصم محسوب میشود که به ۱۴ جلد خواهد رسید.
این دانشنامه، از جمله آثار برگزیده کتاب سال جمهوری اسلامی ایران در سال ۱۴۰۳، بود.
چطور شد در کتابخانه و موزه وزیری مشغول به خدمت شدید؟
از آنجایی که نویسنده و پژوهشگر هستم، از طرف آیت الله محمدرضا ناصری، نماینده ولی فقیه در استان یزد بهعنوان مدیر کتابخانه و موزه وزیری به مجموعه آستان قدس رضوی معرفی شدم که این امر مورد استقبال مسئولان این مجموعه نیز قرار گرفت.
بهاینترتیب، سه سال است، افتخار خدمت در این کتابخانه را دارم. دراینمیان، نخستین بار است بهعنوان کتابدار برتر معرفی میشوم.
البته در سال گذشته نیز کتابخانه وزیری بهعنوان کتابخانه مشارکتی برتر کشور انتخاب شده بود.
به نظر شما چه عواملی موجب کسب این موفقیتها شده است؟
کتابخانه وزیری یزد، یکی از بزرگترین کتابخانههای کشور به شمار میآید که مورد توجه اهل علم و پژوهش قرار دارد.
دراینبین، مجموعه کارکنان آن نیز همواره سعی میکنند به بهترین شکل به مراجعان و اعضای کتابخانه خدمت کنند.
خودم نیز هر زمان که پژوهشگران کتابخانه بخواهند در خدمت آنان هستم و تجربههای پژوهشی و نویسندگیام را با آنان به اشتراک میگذارم. ما با محققانی که از اقصی نقاط کشور برای تأمین نیازهای پژوهشی خود اعم از دریافت کتاب، مقاله، مجله و... با کتابخانه وزیری تماس میگیرند یا حضوری مراجعه میکنند، همکاری بسیار خوبی داریم.
دراینبین، این کتابخانه با نهاد کتابخانههای استان یزد نیز تعامل و همکاری داشته و حتی خودم نیز از اعضای انجمن این نهاد هستم و در جلسات آنها شرکت میکنم.
همچنین این کتابخانه در برگزاری برنامههای نهاد کتابخانهها در یزد مشارکت دارد.
به نظرم، مجموعه این فعالیتها و همکاریها و همچنین سابقه فعالیتهای پژوهشی و نویسندگی شخصیام موجب شده، بهعنوان کتابدار برتر، انتخاب شوم.
خدمت در کتابخانه وزیری بهعنوان یک کتابخانه وقفی وابسته به بارگاه ملکوتی رضوی چه تأثیری در این امر داشته است؟
کتابخانه وزیری، کتابخانه جامع و مهمی است تا جاییکه گفته میشود پنجمین کتابخانه مهم کشور است.
تمامی کارکنان کتابخانه و موزه وزیری افتخار میکنند که این مجموعه متعلق به آستان قدس رضوی است. ما خود را خادمان امام رضا(ع) میدانیم.
در اینجا صحبت از رابطه رئیس و مرئوس نیست و همه ما از طرف حضرت رضا(ع)، خدمتگزار مراجعان کتابخانه بوده و امیدوار هستیم تا این امام بزرگوار از خدمت صادقانه ما راضی و خشنود باشند، بنابراین، از هیچ تلاشی برای انجام خدمت فروگذار نکرده و تلاش میکنیم بالاترین سطح همکاریها را با پژوهشگران مختلف داشته و اخلاق و رفتارمان با مراجعان به بهترین شکل باشد تا از خدمت ما خاطرات خوبی در ذهن آنان باقی بماند.
بیتردید، تمام این خدمات که به نام امام رضا(ع) و آستان قدس رضوی انجام میگیرد، موجب شده تا امتیازات خوبی کسب کرده و همچنان در بین کتابخانههای یزد، با درخشش بیشتری عمل کنیم.
در این مجال، به معرفی کتابخانه و موزه وزیری و بخشها و منابع آن نیز بپردازید.
این کتابخانه در فضای ۶ هزار و ۴۰۰ مترمربعی، دارای بخشهای مختلف اعم از سالن اجتماعات، تالارهای مجزای مطالعه آقایان و بانوان، تالار ویژه محققان(چه حوزوی و چه دانشگاهی) و...، است.
آرشیو مطبوعات ۱۰۰ سال اخیر، مخزن کتابهای چاپی با بالغ بر ۳۰۰ هزار نسخه کتاب، مخزن آثار خطی با بیش از پنج هزار و ۵۰۰ کتاب خطی و مخزن کتابهای چاپ سنگی با حدود ۶ هزار اثر که نسخه دیجیتال اکثر این آثار خطی و چاپ سنگی تهیه شده است، از دیگر بخشهای کتابخانه وزیری به شمار میآید.
همچنین در مرکز اسناد این کتابخانه، ۱۰۰ هزار سند تاریخی نگهداری میشود که عمده آنها مربوط به حوزه یزدشناسی است.
این مجموعه وقفی دارای موزه یزدشناسی نیز هست که آثار آن مورد توجه اهل فرهنگ و تاریخ قرار دارد.
از طرف دیگر، به منظور مرمت آثار بهویژه کتابهای خطی و چاپ سنگی کتابخانه، این مجموعه به واحد مرمت نیز مجهز است.
بیشک سابقه دیرینه و قرارگیری کتابخانه و موزه وزیری در جوار مسجد جامع کبیر یزد نیز، اهمیت این مجموعه را دوچندان کرده است.
در حال حاضر نیز نزدیک به ۳۵ هزار نفر، عضو این کتابخانه هستند و میتوانند از خدمات مختلف آن استفاده کنند.
چه سخنی برای کتابداران جوان کشور دارید تا آنان نیز بتوانند چنین رتبههایی را کسب کنند؟
نخست کتابداران باید بسیار باسواد و در حد خود کتابشناس بوده و از کتابهای قدیم و جدید اطلاع داشته باشند.
از طرف دیگر، آنان باید کار کتابداری را مقدس شمرده و انگیزه برای خدمت داشته باشند.
بهطورمثال، کتابداران همچون فروشندگان فروشگاههای زنجیرهای که مردم را به خرید کالاها ترغیب میکنند، باید بتوانند مراجعان کتابخانهها را به مطالعه و بررسی منابع مطالعاتی بیشتری تشویق کنند. دراینراستا، کتابدار باید با مراجعهکننده کتابخانه تعامل و گفتوگوی مؤثر داشته باشد و علاوهبر کتاب مورد نظر وی، کتابهای دیگری را نیز در همان راستا به این فرد معرفی کند تا جاییکه وی ترغیب شود، حوزه مطالعاتی خود را گسترش دهد.
بیشک، اگر مراجعان از دیدن چنین کتابداری خوشحال شوند و از کتابهایی که خواندهاند با وی سخن بگویند، شاهد افزایش تعداد مراجعان کتابخانه خواهیم بود.
دراین شرایط میتوان گفت؛ کتابخانهها به پاتوق امن اهل کتاب و کتابخوانی تبدیل شده است.
اگر چنین اقدامی رخ دهد، میتوان آن را نقطه عطفی در برنامه کتابداری کتابخانهها دانست.