روزه‌داری متناوب به سیستم گوارش شما زمانی برای استراحت می‌دهد و بدنتان مجبور می‌شود از چربی بدن برای انرژی موردنیازش استفاده کند که نتیجه‌اش کاهش وزن خواهد بود. هر چند شیوه روزه‌داری متناوب فواید زیادی دارد و روش نسبتاً سالمی است؛ اما برای همه مناسب نیست.
انواع روزه‌داری متناوب
روزه‌داری متناوب باعث تغییرات خوب و سالم زیادی در بدن می‌شود، مانند کاهش میزان انسولین، تقویت تولید هورمون رشد و بهبود ترمیم سلولی. روزه‌داری متناوب شما را به سمت وعده‌های غذایی کمتری سوق می‌دهد که نتیجه‌اش مصرف کالری کمتر و در نتیجه کاهش وزن خواهد بود.
ضمناً روزه‌داری متناوب به عملکرد بهتر هورمون‌های دخیل در کاهش وزن نیز کمک می‌کند. افزایش سطح نوراپی‌نفرین همراه با کاهش انسولین و افزایش هورمون رشد، تخریب چربی در بدن بیشتر شده و بدن راحت‌تر می‌تواند از چربی‌های ذخیره شده در بدن برای تولید انرژی موردنیازش استفاده کند.
روزه‌داری متناوب انواع گوناگونی دارد و متمرکز بر غذاهای خاصی نیست؛ بلکه بیشتر به زمان خوردنتان مربوط است.
متد ۱۶ به ۸: شما ۱۶ ساعت روزه‌دار هستید و سپس در یک بازه زمانی ۸ ساعته غذا می‌خورید.
متد ۵ به ۲: شما پنج‌روز هفته به طور معمول غذا می‌خورید و در دو روز دیگر (پشت‌سرهم نیستند) محدودیت دریافت کالری دارید.
متد بخور - نخور - بخور: شما دو بار در هفته در شرایط روزه‌داری ۲۴ ساعته هستید.
متد یک روز در میان: شما به‌صورت یک روز در میان روزه‌دار هستید.
رژیم جنگجو (Warrior diet): شما طی روز مقادیر کمی میوه و سبزی خام می‌خورید و یک وعده بزرگ شام در شب.
طی دوره‌هایی که روزه‌دار هستید باید از خوردن غذاهای پرکالری پرهیز کنید اما می‌توانید آب، چای و قهوه بدون شیر و شکر بخورید. هدف اصلی این است که به بدن خود فرصتی برای استراحت از هضم و گوارش مداوم بدهید تا بتواند با استفاده از چربی‌های ذخیره شده، بر ترمیم و بازسازی‌اش تمرکز کند.
روزه‌داری متناوب برای چه کسانی مناسب نیست؟
روزه‌داری متناوب فواید متعددی برای سلامتی دارد مثل کاهش وزن، تقویت متابولیسم و تقویت حساسیت به انسولین اما برای همه مناسب نیست.
خانم‌های باردار و شیرده
رشد جنین به واسطه روزه‌داری متناوب تحت‌تأثیر قرار می‌گیرد. بارداری و شیردهی دوره‌های حساسی هستند که در آنها بدن مادر نیاز مداوم به کالری و مواد مغذی دارد تا رشد جنین و یا تأمین شیر برای کودک اتفاق بیفتد. رژیم روزه‌داری می‌تواند باعث کمبود مواد مغذی در بدن مادر باردار یا شیرده شود.
افرادی که اختلالات خوردن دارند
افرادی که سابقه اختلالات خوردن دارند، مثلاً آنورکسیا یا بولیمیا، کاندید مناسبی برای روزه‌داری متناوب نیستند؛ چون روزه‌داری می‌تواند باعث رفتارهای ناسالم غذایی در آنها شود، مثلاً پرخوری یا محدودیت شدید غذایی. کسی که دچار یک اختلال خوردن، وسواس فکری و عملی، نوسانات خلقی یا کمال‌گرایی است، بیشتر احتمال دارد به واسطه روزه‌داری متناوب دچار یک اختلال خوردن شود.
افرادی که دیابت دارند
روزه‌داری متناوب می‌تواند مقاومت به انسولین را کاهش دهد و این اتفاق زمانی می‌افتد که بدن شما نمی‌تواند به انسولین پاسخ مناسب بدهد و در نتیجه سطح قند خون بالا می‌رود. افرادی که دیابت دارند مسلماً اصلاً برایشان ایده‌آل نیست که روزه بگیرند و سطح قند خونشان دچار افت‌وخیز شود، چون در حال حاضر این مشکلی است که هر روز با آن دست‌وپنجه نرم می‌کنند. خصوصاً افرادی که انسولین یا داروهایی مصرف می‌کنند که بر سطح قند خونشان اثر می‌گذارد. روزه‌داری می‌تواند باعث افت‌های خطرناکی در سطح قند خون شود و ایجاد سرگیجه و حتی غش کند.
افرادی که فشارخون پایین دارند
روزه‌داری برای ساعات طولانی می‌تواند باعث افت فشارخون شود و حتی ایجاد سبکی در سر و بی‌حالی و غش کند، خصوصاً در افرادی که در حال حاضر مستعد افت فشارخون هستند. وقتی بدن شما به‌اندازه کافی مواد مغذی دریافت نمی‌کند، ممکن است فشار خونتان تحت‌تأثیر قرار بگیرد.
افرادی که کمبود وزن یا سوتغذیه دارند
فستینگ یا روزه‌داری متناوب می‌تواند تحلیل عضلانی را بدتر کند زیرا مصرف کالری در آن محدود شده است. کسانی که کمبود وزن دارند نیازمندند که به طور مداوم مواد مغذی و کالری به بدن خود برسانند تا وزن فعلی‌شان حفظ شده و وزن اضافه کنند. ازاین‌رو این نوع رژیم غذایی روزه‌داری متناوب اصلاً مناسبشان نیست.
ورزشکاران یا افرادی که فعالیت بدنی زیاد دارند
برای کسانی که نیاز به تأمین مداوم انرژی برای تمرینات یا فعالیت‌های بدنی خود دارند روزه‌داری مناسب نیست. روزه‌داری می‌تواند باعث خستگی، اختلال در ریکاوری و کاهش استقامت طی تمرینات شود.
افرادی که استرس مزمن یا مشکلات خواب دارند
داشتن خواب و استراحت کافی برای حفظ عملکرد مغز، ثبات هیجانی و بازسازی عضلات بعد از تمرینات شدید ورزشی لازم است. اگر کمبود خواب داشته باشید، تمرکز و هماهنگی، عملکرد و کارآمدی‌تان تحت‌تأثیر منفی قرار خواهند گرفت. اگر گرسنه به رختخواب بروید بدنتان به‌سختی می‌تواند آرام شود و به خواب برود؛ زیرا مغزتان هشیار می‌ماند و بدنتان را بی‌قرار می‌کند.
فستینگ ممکن است کورتیزول یا هورمون استرس را بالا ببرد که به معنی تشدید اضطراب و اختلال در خواب و یا بدتر شدن عوارض مرتبط با استرس می‌باشد.
روزه‌داری متناوب هر چند برای سلامتی مفید است؛ اما همیشه بهتر است قبل از اقدام با پزشکتان مشورت کنید، خصوصاً اگر در یکی از گروه‌های گفته شده قرار دارید. تعادل همیشه کلید سلامتی و تندرستی است.
منبع: تبیان