به گزارش خبرنگار خبرگزاری صدا و سیما، هجدهمین جشنواره بین المللی فیلم‌های مستند ایران با نام «حقیقت»، امسال از ۱۸ آذر در پردیس سینمایی چارسو کلید خورد.
نمایش ۶۵ فیلم در بخش مسابقه ملی و ۲۶ فیلم در بخش شهید آوینی، به مدت هفت روز، دوستداران سینمای مستند را گردهم آورد.
در بخش فلسطین، غزه و لبنان هم مستند‌هایی روی پرده نقره‌ای نقش بستند که هر کدام روایت گر یک اتفاق در دل جنگ و ویرانی‌های غزه بودند.
محمد حمیدی مقدم دبیر جشنواره سینما حقیقت تنوع موضوع و مضامین را مهمترین دستاورد این دوره از جشنواره دانست و گفت: یکی از دلایل شلوغی و استقبال زیاد مخاطبان از این دوره، سبد متنوع اکران بود. این مسئله باعث شد که یکی از شلوغ‌ترین دوره‌های سینما حقیقت را پشت سر بگذاریم. چندین فیلم در طول جشنواره، نوبت‌های ویژه اکران گرفتند که این برای جشنواره یک دستاورد مهم به شمار می‌آید.
وی با اشاره به نمایش مستند‌های کوتاه، نیمه بلند و بلند در بخش بین الملل، افزود: امسال در این بخش، فیلم‌هایی که مرورگر هویت فلسطین بودند، نمایش داده شد. استقبال فیلمسازان خارجی از این بخش بسیار خوب بود، در این زمینه می‌توان به برگزاری پنل‌ها و ورکشاپ‌های تخصصی با حضور داوران بخش بین الملل و سینماگران خارجی اشاره کرد. دانشجویان و هنرجویانی که برخی از آنها به صورت برخط در این کارگاه‌ها شرکت داشتند، از سطح علمی و تجربی کارگاه‌ها بسیار ابراز رضایت کردند.
تنوع موضوع که در صحبت‌های محمد حمیدی مقدم هم به آن اشاره شد، یکی از مواردی بود که نظر تماشاگران این دوره را هم جلب کرد.
احمد تبریزی فعال رسانه در اینباره گفت: مستند‌های اجتماعی این دوره از جشنواره بسیار حرفهای و دغدغه‌مند بودند؛ در طول جشنواره چند مستند با موضوع اعتیاد تماشا کردم؛ مستند‌هایی که هم محتوای درخور و مهمی داشتند و هم از نظر تکنیک ساخت نمره قبولی می‌گرفتند. ایجاد تعلیق در داستان را می‌توان به عنوان هوشمندی کارگردانان در ساخت این مستندها دانست.
وی افزود: مستند‌های سیاسی جشنواره هم شجاع و جسور بودند و حرفهای جدیدی داشتند. در کل مستند‌های سیاسی و اجتماعی یک فضای خوب و پرشور به جشنواره حاکم کرد. در کنار این مستندها، چند مستند پرتره خوب هم از چند هنرمند ساخته شده بود.
در این زمینه می‌توان به مستند رخ به کارگردانی سام کلانتری اشاره کرد. یکی از مستند‌های پرتره این دوره از جشنواره که با تهیه کنندگی آرش صادقی، یک روایت حقیقی از زندگی علی اکبر صادقی هنرمند نقاش را به تصویر کشید.
احسان رحیم زاده فعال رسانه درباره مستند رخ گفت: حضور فرزندان خانواده در مستند، از یک جهت ایجاد صمیمیت کرده بود، اما از جهتی دیگر، اینطور برداشت می‌شد که فرزندان در این مستند، بیشتر به دنبال نمایش شخصیت خود هستند.
وی با بیان اینکه مستند رخ بیشتر به جزئیات زندگی استاد صادقی می‌پردازد، افزود: این مستند یک تصویر کلی از افتخارات استاد صادقی ارائه نمی‌دهد و بیشتر در بند جزئیات است، اما تصاویر نقاشی‌های استاد صادقی جذابیت بصری ویژه‌ای در مستند ایجاد کرده است.
اما جشنواره چند مستند تاریخی جذاب هم نمایش داد. یکی از این مستند‌های پرطرفدار تاریخی، مستند ضد قهرمان بود.
عارف افشار کارگردان این مستند توضیح داد: ضد قهرمان درباره یک تقابل و دوگانه تاریخی بین آقای صادق خلخالی و شهید بهشتی است که از ابتدای انقلاب شکل می‌گیرد و در اواسط دهه شصت به اوج می‌رسد.
وی افزود: این مستند یک موضوع بکری دارد که تاکنون مورد پردازش قرار نگرفته است. پژوهش ضد قهرمان دو سال طول کشید، هر بخش از مستند را با اسناد به جا مانده از دل تاریخ طراحی و پردازش کردیم و تصمیم گیری و قضاوت را به مخاطب سپردیم.
افشار در خصوص ارتباط مخاطب با سینمای مستند اظهار داشت: همواره سینمای مستند به دلیل فقر در سرمایه گذاری مهجور مانده است. هر ساله استعداد‌های خوبی در جشنواره حقیقت کشف می‌شود، اما چون یک چرخه درست اقتصادی و پخش در سینمای مستند وجود ندارد، طبیعتا سرمایه گذاری و گردش مالی هم نخواهیم داشت. اگر مشکل سرمایه گذاری و پخش در مستند حل شود سینمای مستند هم قوی‌تر خواهد شد.
مرتضی رزاق کریمی مستندساز نام آشنا هم با بیان اینکه جشنواره حقیقت از همان سال‌های آغاز توانست اعتبار خوبی بین جشنواره‌های ملی و بین المللی کسب کند، گفت: سینمای مستند ایران از سالیان پیش مطرح بوده است. غنای فرهنگی، تنوع اقلیم، تنوع جغرافیا و اقوام، ادیان و زبان‌های مختلف ایران را به یک بستر مناسب برای ساخت فیلم‌های مستند تبدیل کرده است.
وی دغدغه مندی نسل جوان در بازنمایی واقعیت‌ها را یک سرمایه مهم برای سینمای مستند دانست و افزود: جنبه مسئله یابی و انتقادی سینمای مستند برای مسئولین یک فرصت بزرگی است تا مشکلات خود را ببینند و برای اصلاح آنها قدم بردارند.
این انتقاد و درخواست‌ها به گوش رائد فریدزاده رئیس سازمان سینمایی هم رسید.
فریدزاده در جریان بازدید خود از جشنواره سینما حقیقت گفت: سینمای مستند ظرفیت‌های بسیار زیادی دارد که نیازمند فعالسازی است. یک راه برای این کار تامین بازار داخلی، اما راه مهمترش حضور در بازار‌های بین المللی است. تقویت بخش هنر و تجربه برای نمایش تولیدات مستند ضروری است؛ باید سبد اکران سینما با نمایش فیلم‌های کوتاه و مستند متنوع شود.
وی سینمای مستند را آینه‌ای تمام نما از واقعیت‌های جامعه دانست و افزود: باید سعه صدر مدیران بالا برود. سینمای مستند یک سینمای جسوری است که نیاز به حمایت دارد. اگر نمی‌توانیم سنگ از جلوی پای مستندسازان برداریم حداقل سنگ اندازی هم نکنیم.
گفتنی است پرونده هجدهمین جشنواره فیلم‌های مستند ایران با نام حقیقت، ۲۵ آذر در تالار وحدت بسته شد. پایانی برای یک آغاز دیگر.