به گزارش گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، ناسا تقریباً یک سال پیش پایان کار هلیکوپتر نبوغ (Ingenuity) خود را پس از 3 سال خدمت در سیاره مریخ رسمی اعلام کرد. حالا مهندسان آزمایشگاه پیشرانش جت (JPL) ناسا علت سقوط این هلیکوپتر را اعلام کردهاند. انتظار میرود گزارش فنی کامل مربوط به Ingenuity در چند هفته آینده منتشر شد.
مهندسان ناسا و AeroVironment اعلام کردهاند سیستم ناوبری بینایی هلیکوپتر نبوغ که برای ردیابی ویژگیهای بافت سطح مریخ طراحی شده بود، در منطقهای بدون ویژگی خاص متشکل از زمینهای شنی موجیشکل دچار سردرگمی شد و تخمینهای نادرست آن به فرود سخت این هلیکوپتر انجامید.
دلیل سقوط هلیکوپتر نبوغ در مریخ
محققان ناسا که این اطلاعات را براساس دادههایی که از هلیکوپتر به دست آمده است؛ مانند آخرین عکسهایی که گرفته، معتقدند «خطاهای ناوبری باعث ایجاد شتاب افقی شدید هنگام فرود شد.» همین موضوع به برخورد شدید نبوغ با بخش شیبدار موجهای شنی منجر شد.
مهندسان ناسا ابتدا تصور میکردند احتمالاً تیغههای چرخان Ingenuity پس از برخورد با سطح مریخ آسیب دیدهاند. آنها اکنون میگویند تیغهها جدا شدهاند؛ زیرا این «برخورد سریع فشاری به پرهها که سریعاً درحال چرخشاند، وارد میکند» که از محدودیتهای طراحی آن فراتر میرود.
همچنین آنها بخشی از یکی از پرههای نبوغ را اطراف آخرین محل فرود هلیکوپتر مشاهده کردهاند.
فرود سخت نبوغ همچنین باعث شد ارتباط آن با اپراتورهای ناسا قطع شود اما آژانس فضایی یک روز بعد توانست با هلیکوپتر خود ارتباط برقرار کند. مهندسان میگویند Ingenuity هنوز هم هفتهای یک بار دادههای مربوط به آبوهوا را به مریخنورد Perseverance ارسال میکند.
ناسا میگوید تداوم ارتباط با نبوغ برای مهندسانی که روی طراحی هلیکوپترهای آینده سیاره سرخ کار میکنند، مفید است.
هاوارد گریپ از آزمایشگاه پیشرانش جت و اولین خلبان اینجنیوتی در بیانیهای گفت: «وقتی تحقیقات سانحه را از ۱۶۰ میلیون کیلومتر دورتر انجام میدهید، هیچ جعبه سیاه یا شاهد عینی دراختیار ندارید. هرچند سناریوهای متعددی با دادههای موجود اجراشدنی است، ما باور داریم که یکی از سناریوها محتملتر است: فقدان بافت سطحی اطلاعات بسیار کمی به سامانهی ناوبری برای کار کردن داد.»
با وجود آنکه اینجنیوتی دیگر قادر به تحرک و برخاست از سطح مریخ نیست، به ارسال بهروزرسانیهای هفتگی در مورد هوا و سامانههای الکترونیکی که برای طراحی پرندههای آینده مهم هستند، ادامه میدهد. اولین هلیکوپتر فضایی قرار بود فقط برای پنج پرواز در دورهای ۳۰ روزه فعال باشد. همچنین مهندسان در ساخت آن از مواد ارزانقیمت دردسترس استفاده کرده بودند تا صرفاً نشان دهند که پرواز در جو بسیار رقیق مریخ امکانپذیر است.
اما اینجنیوتی در پایان ماموریت تقریباً سه سالهی خود، ۷۲ مرتبه از روی مریخ برخاست، ۳۰ برابر دورتر از آنچه پیشبینی شده بود، پرواز کرد و بالاتر از حد انتظار اوج گرفت. تئودور زانتوس، مدیر پروژهی اینجنیوتی گفت:
از آنجایی که اینجنیوتی به شکل مقرون بهصرفه طراحی شده بود و درعینحال به حجم بالایی از قدرت پردازشی کامپیوتری نیاز داشت، به اولین ماموریت اکتشافی در اعماق فضا تبدیل شد که از پردازندههای تجاری تلفن همراه استفاده میکند. ما اکنون به چهار سال عملیات مستمر نزدیک میشویم که نشان میدهد برای کار در محیط خشن مریخ، لازم نیست همهچیز بزرگتر، سنگینتر و مقاوم در برابر تابشها باشد.
نتایج تحقیقات پژوهشگران در نشست اتحادیهی ژئوفیزیک آمریکا ارائه شد و زانتوس در همین جلسه جزئیات تازه در مورد جانشین احتمالی اینجنیوتی را به اشتراک گذاشت. همانطور که پیشتر در زومیت گزارش دادیم، هلیکوپتر نسل بعدی مریخ احتمالاً یک هگزاکوپتر (پهپاد ششپره) خواهد بود که از توانایی حمل چندین کیلوگرم ابزار علمی و پرواز تا حداکثر سه کیلومتر در روز برخوردار است.