تتر (Tether) یک استیبلکوین (Stablecoin) است، یعنی ارز دیجیتالی که ارزش آن به یک دارایی پایدار مانند دلار آمریکا، یورو یا طلا متصل است. تتر به گونهای طراحی شده که قیمت آن همیشه نزدیک به 1 دلار آمریکا باقی بماند. پایین ترین کارمزد خرید و فروش و قیمت تتر در ایران این ویژگی آن را از ارزهای دیجیتال متغیر (مثل بیتکوین و اتریوم) متمایز میکند.
ویژگیهای اصلی تتر:
1. پشتوانهی مالی
هر واحد تتر (USDT) به ادعای شرکت صادرکننده (Tether Limited)، توسط ذخایری مثل دلار آمریکا، اوراق قرضه و دیگر داراییهای نقدی پشتیبانی میشود. این باعث میشود ارزش آن پایدار بماند.
2. پایداری قیمت
برخلاف ارزهای دیجیتال دیگر که قیمتشان ممکن است به شدت نوسان کند، تتر به گونهای طراحی شده که ارزش خود را در برابر دلار ثابت نگه دارد.
3.استفاده گسترده در معاملات
تتر اغلب به عنوان یک واسطه در صرافیهای ارز دیجیتال استفاده میشود. مثلاً کاربران میتوانند داراییهای خود را به تتر تبدیل کنند تا از نوسانات بازار در امان بمانند.
تفاوتهای کلیدی تتر با ارزهای دیجیتال دیگر:
ارزهای دیجیتال دیگر (مثل بیتکوین) | تتر (USDT) | ویژگی |
ارزش ناپایدار و وابسته به عرضه و تقاضا | ارزش تقریباً ثابت (1 دلار آمریکا) | پایداری قیمت |
معمولاً بدون پشتوانهی فیزیکی | ذخایر نقدی و داراییهای پایدار | پشتوانه |
سرمایهگذاری، پرداخت یا ذخیره ارزش | حفظ ارزش و استفاده بهعنوان ابزار تبادل | هدف اصلی |
سرمایهگذاری بلندمدت یا کوتاهمدت، فناوریهای نوآورانه | جلوگیری از نوسانات، تسهیل معاملات در صرافیها | کاربرد اصلی |
بستگی به نوع ارز دیجیتال دارد؛ بسیاری غیرمتمرکزند | بیشتر تحت نظارت و بررسی نهادهای مالی | مقررات |
مزایای تتر:
. سرعت بالا: انتقال تتر در شبکههای مختلف (مثل اتریوم یا ترون) بسیار سریع است.
. کارمزد پایین: نسبت به سیستمهای سنتی بانکی، کارمزدهای انتقال کمتر است.
. حفظ ارزش: مناسب برای کاربرانی که نمیخواهند داراییهایشان در برابر نوسانات بازار ارزش خود را از دست بدهد.
معایب تتر:
. مسائل شفافیت: برخی از کارشناسان به میزان واقعی پشتوانه دلاری تتر شک دارند.
. متمرکز بودن: برخلاف بسیاری از ارزهای دیجیتال که غیرمتمرکز هستند، تتر توسط یک شرکت متمرکز مدیریت میشود.
تتر ابزاری مفید برای کاربران ارزهای دیجیتال است که میخواهند داراییهایشان را در مقابل نوسانات بازار حفظ کنند یا بهسرعت در معاملات شرکت کنند. اما وابستگی آن به پشتوانه مالی و مسائل نظارتی میتواند چالشهایی ایجاد کند.
تتر چگونه ارزش خود را ثابت نگه میدارد؟
1. پشتوانه دلاری (Fiat Reserves)
شرکت Tether Limited مدعی است که به ازای هر واحد تتر (USDT) صادرشده، معادل 1 دلار آمریکا یا داراییهای معادل آن را به عنوان ذخیره نگهداری میکند.
این ذخایر شامل پول نقد، اوراق قرضه کوتاهمدت، سپردههای بانکی، و دیگر داراییهای نقدشونده میشوند.
هدف این است که اگر کاربران بخواهند تتر خود را به دلار تبدیل کنند، این پشتوانه بتواند نیاز آنها را تأمین کند.
2. رابطه عرضه و تقاضا
صدور (Minting): وقتی تقاضا برای تتر افزایش مییابد (مثلاً در بازارهای نزولی که کاربران به دنبال داراییهای پایدار هستند)، شرکت تتر معادل دلار واریزشده توسط کاربران، واحدهای جدید USDT ایجاد میکند و به بازار عرضه میکند.
سوزاندن (Burning): در صورت کاهش تقاضا، وقتی کاربران بخواهند USDT خود را به دلار تبدیل کنند، شرکت تتر معادل آن، توکنهای USDT را از گردش خارج (burn) میکند.
3. بازارهای آزاد و آربیتراژ
. معاملهگران آربیتراژ نقش مهمی در حفظ قیمت تتر دارند. اگر قیمت تتر از 1 دلار فاصله بگیرد:
. اگر قیمت بالاتر از 1 دلار شود: معاملهگران تتر بیشتری از شرکت تتر خریداری میکنند و آن را در بازار میفروشند. این افزایش عرضه باعث کاهش قیمت میشود.
. اگر قیمت کمتر از 1 دلار شود: معاملهگران تتر ارزان را از بازار خریداری کرده و آن را با دلار در شرکت تتر معاوضه میکنند. این کاهش عرضه باعث افزایش قیمت میشود.
4. پایداری توسط شبکههای بلاکچین
تتر روی شبکههای بلاکچین مختلف مانند اتریوم (ERC-20)، ترون (TRC-20) و بایننس اسمارت چین (BEP-20) اجرا میشود. این شبکهها به معاملات سریع و کمهزینه کمک میکنند، که به حفظ نقدینگی و پایداری قیمت کمک میکند.
چالشها در حفظ پایداری:
. شفافیت: برخی معتقدند که شرکت تتر همیشه ذخایر کافی برای پشتیبانی تمام توکنهای صادرشده ندارد.
. تنظیمات قانونی: مسائل حقوقی و فشارهای نظارتی میتوانند بر عملکرد و اعتبار تتر تأثیر بگذارند.
. اعتماد کاربران: سیستم تتر به اعتماد کاربران به شرکت و ذخایر پشتوانه بستگی دارد.
تتر ارزش خود را با ترکیبی از پشتوانه مالی واقعی، کنترل عرضه و تقاضا و بازار آزاد ثابت نگه میدارد. اگرچه این مدل در بیشتر مواقع به خوبی کار میکند، اما شفافیت کامل و نظارت مداوم برای تضمین عملکرد پایدار ضروری است.
چه ارزهایی به عنوان پشتوانه تتر استفاده می شوند؟
پشتوانه تتر (Tether) شامل ترکیبی از داراییهای مختلف است که شرکت Tether Limited مدعی است برای تضمین ارزش هر واحد USDT نگهداری میشوند. این پشتوانه شامل موارد زیر است:
1. پول نقد و سپردههای بانکی
. بخشی از ذخایر تتر به صورت پول نقد یا موجودی حسابهای بانکی نگهداری میشود.
. این بخش نقدشوندهترین و امنترین بخش ذخایر محسوب میشود.
2. اوراق تجاری (Commercial Papers)
. اوراق تجاری، اسناد بدهی کوتاهمدت صادرشده توسط شرکتها هستند که معمولاً بهره قابل قبولی دارند.
. این بخش از ذخایر، قبلاً مورد انتقاد قرار گرفته است زیرا برخی از اوراق ممکن است پرریسک باشند.
3. اوراق قرضه دولتی (Treasury Bills)
. بیشتر ذخایر تتر از اوراق قرضه کوتاهمدت دولتی ایالات متحده (U.S. Treasury Bills) تشکیل شده است.
. این داراییها امنتر و نقدشوندهتر از اوراق تجاری محسوب میشوند و بخش بزرگی از ذخایر تتر را تشکیل میدهند.
4. وامهای تضمینشده (Secured Loans)
. بخشی از ذخایر به وامهای تضمینشدهای پیمنت استیت اختصاص داده میشود که به طرفهای ثالث داده شده و توسط داراییهایی خاص تضمین شده است.
. این بخش ریسک بیشتری دارد و شفافیت کمتری دارد.
5. داراییهای دیجیتال
. ممکن است بخشی از ذخایر به صورت ارزهای دیجیتال نگهداری شود، هرچند این مقدار معمولاً در مقایسه با سایر بخشها کوچک است.
6. سرمایهگذاریهای دیگر
. شامل داراییهای نقدشونده دیگر یا سرمایهگذاریهایی که نقدشوندگی بالایی دارند.
ترکیب دقیق ذخایر:
شرکت Tether Limited دورهای گزارشهایی (اطلاعات ذخایر یا Attestations) منتشر میکند تا ترکیب پشتوانههای خود را نشان دهد. بر اساس آخرین گزارشها، بیشتر ذخایر تتر از اوراق قرضه دولتی ایالات متحده تشکیل شده است، که نسبت به گذشته شفافیت بیشتری پیدا کرده است.
نگرانیها:
اوراق تجاری و ریسک مرتبط:
در گذشته، نگرانیهایی وجود داشت که اوراق تجاری نگهداریشده ممکن است پرریسک باشند و از شرکتهایی با اعتبار پایین خریداری شده باشند.
شفافیت محدود:
اگرچه گزارشهایی منتشر میشود، اما این گزارشها حسابرسی کامل (Audit) نیستند و برخی کاربران همچنان به ذخایر واقعی تتر شک دارند.
پشتوانه تتر ترکیبی از پول نقد، اوراق قرضه دولتی، اوراق تجاری، وامهای تضمینشده و داراییهای دیگر است. در سالهای اخیر، تتر تلاش کرده است تا با تمرکز بیشتر بر اوراق قرضه دولتی و داراییهای امن، اعتماد کاربران را افزایش دهد. با این حال، شفافیت و نظارت دقیقتر همچنان از جمله درخواستهای جامعه ارزهای دیجیتال از این شرکت است.