فرادید: کمپ سِنچری (یا کمپ قرن) سال ۱۹۵۹ ساخته شد و به عنوان محوطه تحقیقاتی ایالات متحده تبلیغ شد، اما میزبان یک مرکز موشکی مخفی نیز بود.
ماه آوریل، تیمی از دانشمندان و مهندسان با یک جت بر فراز شمال گرینلند پرواز کردند تا قابلیتهای یک ابزار راداری را بسنجند. حدود ۱۵۰ مایلی شرق پایگاه فضایی پیتوفیک، چاد گرین، دانشمند آزمایشگاه پیشرانش جت ناسا، عکسی از گسترهی سفید زیرشان گرفت. همان زمان، رادار چیز شگفتانگیزی را زیر یخ شناسایی کرد: یک پایگاه متروکه از دوران جنگ سرد!
تصویر راداری بقایای کمپ مخفی سنچری را در زیر یخها نشان میدهد
کمپ سِنچری که «شهر زیر یخ» نامیده شده، یک پایگاه نظامی بود که سپاه مهندسین ارتش ایالات متحده، سال ۱۹۵۹ آن را در لایه یخی گرینلند ساخت. آن زمان، این شهر نزدیک لایه سطحی بود، اما حالا پس از انباشته شدن برف و یخ چند دهه روی آن، حداقل در عمق ۱۰۰ فوتی مدفون شده است. آن زمان، به گفته اَندرو پُل از وبسایت علمی پاپیولار سایِنس (علم برای عموم)، کمپ سنچری به عنوان یک محوطه تحقیقاتی قطبی تبلیغ میشد. دانشمندان آن نخستین نمونههای هسته یخ جهان را جمعآوری کردند که امروزه هنوز در تحقیقات به آنها اشاره میشود، اما این تأسیسات میزبان یک سرمایهگذاری بسیار تاریکتر هم بود: یک مأموریت فوق سری جنگ سرد به نام پروژه کرم یخی «Project Iceworm».
هدف این تلاش طبقهبندیشده، قرار دادن و پرتاب سیستمی از موشکها داخل شبکهای از تونلها در زیر یخ بود. به گفته برِت تینگلی از Space. com، این تسلیحات (نوعی موشک هستهای معروف به «مرد یخی»)، میتوانستند از طریق صفحه یخی پرتاب شوند. هدف بالقوه آنها اتحاد جماهیر شوروی بود.
از این متهی حرارتی در کمپ سنچری در گرینلند برای حفاری در کلاهک یخی در سال ۱۹۶۶ استفاده شد
پاپیولار سایِنس در فوریه ۱۹۶۰ این پروژه را برای خوانندگانش چنین شرح داد: «در ساخت این محیط فوقالعاده، در ۸۰۰ مایلی از قطب شمال، مهندسان ارتش با همکاری دولت دانمارک (گرینلند بخشی از پادشاهی دانمارک است) ثابت کردهاند که قطب شمال متخاصم سنتی را میتوان رام کرد… این جای راحت و گرم خانهی ۱۰۰ دانشمند، مهندس و سرباز خواهد شد که انتظار میرود اواخر امسال عازم آنجا شوند.» با این حال، ارتش ایالات متحده بلافاصله ماهیت واقعی پروژه کرم یخی را با دولت دانمارک در میان نگذاشت.
ساخت کمپ سنچری در این مکان دورافتاده (جایی که دما میتواند تا منفی ۷۰ درجه فارنهایت کاهش یابد و سرعت باد میتواند قویتر از ۱۲۰ مایل در ساعت باشد) قطعاً تحسینبرانگیز است. این تاسیسات یکی از نخستین تاسیساتی بود که نیرو را از یک راکتور هستهای قابلحمل تأمین میکرد که سال ۱۹۶۷ حذف شد، زمانی که کمپ و پروژه کرم یخی به دلیل غیرعملی بودن حفظ ساختار درون ورقه یخی مدام در حال حرکت رها شدند.
با این حال، طبق برآوردهای دانشگاه کلرادو بولدر، هزاران تن زباله خطرناک از جمله ۵۳۰۰۰ گالن سوخت دیزل، ۶۳۰۰۰ گالن فاضلاب و همچنین مقادیر ناشناختهای مایع سردکنندهی رادیواکتیو سطح پایین از راکتور، بجا ماندند.
مطالعهای که سال ۲۰۱۶ منتشر شد نشان داد این محوطه ممکن است حاوی آلایندههای سمی مانند پلیکلربیفنیل باشد. اکنون، دانشمندان نگران این هستند که افزایش دمای زمین ممکن است یخهای کمپ سنچری را ذوب کند و زبالهها را در معرض قرار دهد.
ویلیام کولگان، دانشمند آب و هوا و یخچالهای طبیعی در دانشگاه یورک و نویسنده مشترک مطالعه سال ۲۰۱۶ آن زمان در بیانیهای گفت: «وقتی به شبیهسازیهای آب و هوایی نگاه کردیم، حاکی از آن بودند که به جای بارش برف دائمی، به نظر میرسد اوایل سال ۲۰۹۰، این محوطه میتواند از بارش خالص برف به ذوب خالص تغییر کند. وقتی تغییر محوطه از بارش برف خالص به ذوب خالص انجام شود، ذوب شدن ضایعات فقط مسئله زمان است و برگشتناپذیر میشود.»
کمپ سنچری توسط بررسیهای هوابرد قبلی شناسایی شده، اما این رادارها نقشههای دوبعدی بدون جزئیات زیاد تولید کردهاند. با این حال، پس از شناسایی توسط تیم در ماه آوریل، UAVSAR ناسا (رادار روزنه مصنوعی وسایل نقلیه هوایی بدون سرنشین) که روی بخش زیرین هواپیما نصب شد، نقشهای با ابعاد بیشتری نسبت به دادههای قبلی ارائه کرد و به نظر میرسد نتایج آن با اسناد تاریخی محوطه مطابقت دارد.
گرین در بیانیه توضیح میدهد: «در دادههای جدید، ساختارهای جداگانه در شهر مخفی طوری قابلمشاهده هستند که قبلاً هرگز دیده نشده بودند.»
دانشمندان انتظار دارند از UAVSAR برای اندازهگیری ضخامت لایه یخی در قطب جنوب و اصلاح تخمینهای افزایش سطح آب در آینده استفاده کنند. سودمندی تصویر UAVSAR از کمپ سنچری هنوز روشن نشده، اما این کشف غیرمنتظره بدون تردید یادآوری از گذشته بود.