جوان آنلاین: وقتی چند هفته پیش اعلام شد تعدادی از نیروگاه‌ها به علت استفاده از مازوت از چرخه فعالیت خارج می‌شوند تا از ایجاد آلاینده‌ها جلوگیری و مردم هوای پاکی را تجربه کنند، به خوبی می‌شد فهمید این تصمیم مقطعی حتی در حد یک مُسکن هم عمل نخواهد کرد. حالا هوای بسیاری از شهر‌ها آنقدر آلوده شده که در برخی از آنها مدارس را به تعطیلی کشانده است. آنچه مهم است اینکه برای داشتن یک هوای پاک تمام دستگاه‌ها باید وارد میدان شوند و یک عزم ملی برای به نتیجه رسیدن طرح‌ها وجود داشته باشد. همانطور که رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست تأکید کرده است «تعیین ممنوعیت مازوت سوزی تاکنون برای شهر‌هایی اعمال شده که مازوت سوزی با آلودگی هوا در این مناطق ارتباط مستقیمی داشته است.»
همه ساله و با فرا رسیدن فصل سرد سال، موضوع آلودگی هوا و منابع مؤثر در این پدیده مورد توجه افکار عمومی قرار می‌گیرد و از سوی دیگر نیز کمبود گاز طبیعی به دلیل افزایش مصرف این انرژی در بخش خانگی، نیروگاه‌ها را با چالش تأمین سوخت زمستانه روبه‌رو می‌کند؛ چالش و محدودیتی که بسیاری تصور می‌کنند وزارت نیرو را ناگزیر می‌کند تا به جای مصرف گاز در بیشتر نیروگاه به مصرف مازوت روی بیاورد، اما آنچه در عالم واقع رخ می‌دهد، چنین موضوعی را تأیید نمی‌کند. بررسی‌ها نشان می‌دهد تنها ۱۰ درصد نیروگاه‌های کشور امکان مصرف مازوت دارند و به طور مشخص هیچ‌کدام از نیروگاه‌های استان تهران نیز عملاً امکان سوخت مازوت ندارند.
با این اوصاف باید گفت علت آلودگی هوای شهر‌ها را نباید به مازوت ختم کرد و متهمان دیگر هم باید شناسایی شوند.
بوشهر و بیماری‌های تنفسی دانش‌آموزان
با تداوم سرما، شیوع بیماری‌های تنفسی نیز به اوج خود می‌رسد. این بیماری‌ها از جمله سرماخوردگی، آنفلوآنزا و کروناویروس می‌توانند برای افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند یا از جمله گروه‌های حساس مانند کودکان و سالمندان، وخیم و خطرناک باشند. آلاینده‌های موجود در هوای شهر‌ها و روستا‌ها بیماری‌های تنفسی را تشدید می‌کنند و بعضاً ریه و بخش‌های حساس بدن دچار مشکل می‌شوند.
در بوشهر که روزگاری بهترین هوای جنوب را به خود اختصاص داده بود حضور دانش‌آموزان در مدارس و محیط‌های پرجمعیت افزایش خطر انتقال بیماری‌های تنفسی را به شدت افزایش داده و در این شرایط، مراقبت و پیشگیری از این بیماری‌ها امری بسیار حیاتی و ضروری است. طی روز‌های اخیر هوای بوشهر در وضعیت نارنجی قرار داشت و همین مورد باعث شد تا موضوع دانش‌آموزان و تردد آنها در سطح شهر با حساسیت دنبال شود.
آلاینده‌ها قدرت تدافعی بدن را پایین می‌آورند و در این وضعیت برای پیشگیری از انتقال بیماری‌ها رعایت توصیه‌های بهداشتی مانند استفاده از ماسک، شست‌وشوی دست‌ها به طور منظم، پرهیز از تماس نزدیک با افراد مبتلا و استفاده از آنتی‌باکتریال‌ها و ضدعفونی کننده‌ها در محیط‌های عمومی ضروری است.
معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی بوشهر با اشاره به شیوع بیماری‌های تنفسی در این استان می‌گوید: «سرمای هوا باعث افزایش بیماری‌های تنفسی در استان بوشهر شده است. اکنون فصل اوج بیماری‌های تنفس فوقانی است و بیماری آنفلوآنزای H۱N۱ و سرماخوردگی و کرونا را می‌بینیم و تعداد بیماران بستری و کودکان مبتلا افزایش یافته است.» قاسم برجویی‌فرد با تاکید بر اینکه آلودگی هوا سیستم بدن را ضعیف می‌کند، توصیه می‌کند: «مدیران مدارس و معلمان باید این موضوع را مد نظر قرار دهند و اگر کسی دارای علامت بیماری است به خانواده او اطلاع دهند تا مراقبت مناسب صورت گرفته و پیشگیری لازم انجام شود.»
علاوه بر این واکسیناسیون علیه بیماری‌های تنفسی مانند آنفلوآنزا و کروناویروس نیز بسیار حیاتی است و باید به صورت منظم و به موقع انجام شود. توجه به این موارد و اجرای دقیق و صحیح آنها در مدارس و محیط‌های پرجمعیت می‌تواند به کاهش شیوع بیماری‌های تنفسی و حفظ سلامتی جامعه کمک شایانی کند به‌خصوص در زمانی که ویروس کرونا هنوز هم در جامعه وجود دارد، این اقدامات اهمیت بیشتری پیدا می‌کنند. آلودگی هوا، مسئله‌ای است که خصوصاً در کلانشهر‌ها و فصول سرد سال، اهمیت بیشتری پیدا می‌کند، زیرا پدیده وارونگی دما در هوای سرد اتفاق می‌افتد و شدت آن در شهر‌های بزرگ بیش از بقیه است. وارونگی دما، باعث ترکیب هوای سرد و آلاینده‌ها با یکدیگر شده و لایه‌ای در سطح زمین ایجاد می‌کند. تمامی آلودگی‌های فضای شهری زیر این لایه محبوس می‌شود.
تنفس در این هوا، بسیار مضر بوده و تأثیری مستقیم روی سلامت افراد می‌گذارد. در این مواقع بهتر است فقط در صورت لزوم از منزل خارج شد و حتماً از ماسک مخصوص آلودگی استفاده کرد.
چاره‌ای برای خوزستان
خوزستان از جمله استان‌هایی است که در بیشتر ماه‌های سال روز‌های سختی را به خاطر وجود آلاینده‌ها در هوایش تجربه می‌کند. این منطقه نیازمند رسیدگی و اجرای برنامه‌های جامع و کارآمد برای رسیدن به روز‌های پاک است. در همین رابطه رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست که به خوزستان رفته بود با تأکید بر اینکه موافق مازوت سوزی نیستیم، گفت: «برنامه‌ریزی برای ممنوعیت مازوت سوزی در برخی شهر‌ها بر اساس سیاهه انتشار آلودگی هوا انجام شده است. تعیین ممنوعیت مازوت سوزی تاکنون برای شهر‌هایی اعمال شده که مازوت سوزی با آلودگی هوا در این مناطق ارتباط مستقیمی داشته است.» به گفته شینا انصاری پیگیری مسائل و مشکلات آلودگی هوا در خوزستان به صورت جدی در دستور کار سازمان محیط‌زیست قرار گرفته است و به همین دلیل بازدید‌هایی از صنایع استان، تصفیه‌خانه شرکت الکل‌سازی رازی، شرکت نفت و گاز کارون و کانون‌های گرد و غبار اهواز انجام شد.
معاون رئیس‌جمهور ادامه داد: «برگزاری نشست تخصصی کارگروه کاهش آلودگی هوای کشور با موضوع کاهش آلودگی هوای اهواز نیز از دیگر برنامه‌های مهمی است که در این سفر پیش‌بینی شده است. مشکلات خوزستان را در زمینه هوا، آب و خاک به صورت جدی پیگیری می‌کنیم و امید داریم پس از بازدید‌هایی که داشتیم، مدیریت خوبی در زمینه کاهش آلودگی هوا در صنایع نیشکر، نفت و گاز شاهد باشیم.»
به هر حال هوای بیشتر استان‌های ایران آلوده است و حتی در شهر‌هایی مثل مشهد، اصفهان و اراک، شرایط برای همه گروه‌های سنی خطرناک اعلام شده است. یافتن راه‌حل و چاره برای حل مشکل آلودگی هوا بی‌شک یکی از مهم‌ترین وظایف دولت است، اما هر سال پیداکردن مقصر آنقدر زمان می‌برد که دیگر مجالی برای چاره‌اندیشی نمی‌ماند و از آنجایی که فصل سرما چندان طولانی نیست، تنها غبار سیاه آلودگی در پایان فصل نصیب مردم می‌شود.