شفقنا- آخرین گزارش دفتر مبارزه با مواد مخدر و جرایم سازمان ملل متحد (UNODC) شکاف های قابل توجهی را در توانایی افغانستان برای رسیدگی به اختلالات مصرف مواد نشان می دهد و مسائل فوری را در زمینه دسترسی، منابع و زیرساخت ها برجسته می کند.

به گزارش شفقنا از سازمان ملل، گزارش نقشه برداری از تسهیلات برای درمان اختلالات مصرف مواد در افغانستان، که با همکاری برنامه انکشافی سازمان ملل متحد (UNDP) انجام شده است، اولین سروی جامع از ظرفیت تداوی کشور است.

در حالی که خدمات در 32 استان از 34 ولایت افغانستان فعال است، موانع سیستمی – به ویژه برای زنان – دسترسی به مراقبت را به شدت محدود می کند.

نابرابری های جنسیتی و منابع ضعیف

این گزارش نشان داد که تنها 17 درصد از 82 مرکز عملیاتی منحصراً به زنان ارائه می‌شود و خدمات برای بیماران زن در بیش از یک سوم استان‌ها قابل دسترسی است و بسیاری از زنان را بدون مراقبت کافی رها می‌کنند.

این نظرسنجی همچنین کمبود شدید پرسنل پزشکی واجد شرایط، تجهیزات ضروری و بودجه زیرساختی را نشان می‌دهد.

بیش از 72 درصد از مراکز با ظرفیت کامل یا تقریباً کامل کار می کنند، با این حال بسیاری از آنها فاقد منابع اولیه مانند نالوکسان هستند، داروی نجات دهنده برای مصرف بیش از حد مواد افیونی.

علاوه بر این، مراقبت های مبتنی بر جامعه، جایگزینی در دسترس تر برای درمان های مسکونی، توسعه نیافته باقی مانده است. بیشتر تسهیلات به مدل‌های مسکونی با منابع فشرده تکیه می‌کنند که به طور نامتناسبی بر جمعیت روستایی که از خدمات کمتری برخوردار هستند تأثیر می‌گذارد.

چشم انداز مواد مخدر در حال تغییر

افغانستان همچنین در حال تجربه یک تغییر نگران کننده در روند مواد مخدر است.

در حالی که مواد افیونی مانند هروئین و تریاک همچنان مهمترین موادی هستند که باعث پذیرش پذیرش در درمان می شوند، استفاده از مواد مخدر مصنوعی مانند متامفتامین به سرعت در حال افزایش است.

پذیرش های مرتبط با متامفتامین در حال حاضر بخش فزاینده ای از موارد را تشکیل می دهند که نیازهای درمانی را پیچیده می کند و منابع محدود را تحت فشار قرار می دهد.

این تغییر در کنار کاهش تولید تریاک اتفاق می‌افتد که در سال 2024 در مجموع به 433 تن رسید – 30 درصد افزایش نسبت به سال 2023، اما همچنان 93 درصد کمتر از سطح سال 2022 است، زمانی که مقامات بالفعل شروع به اجرای ممنوعیت مواد مخدر در سراسر کشور کردند.

این گزارش هشدار می دهد که بدون مداخلات هدفمند، گسترش مواد مخدر مصنوعی می تواند بحران صحت عامه افغانستان را عمیق تر کند.

نیاز به اقدام هماهنگ 

این یافته ها خواستار همکاری فوری بین مقامات بالفعل افغانستان و جامعه بین المللی برای رسیدگی به این چالش ها است.

غاده ولی، مدیر اجرایی دفتر مقابله با مواد مخدر و جرم سازمان ملل متحد، گفت: “تلاش های بین المللی باید هماهنگ شود تا اطمینان حاصل شود که این کاهش با تولید مواد مخدر مصنوعی خطرناک مانند مت آمفتامین در افغانستان یا منطقه وسیع تر جایگزین نشود.”

گسترش خدمات حساس به جنسیت، افزایش گزینه‌های مراقبت مبتنی بر جامعه، و رسیدگی به شکاف‌های منابع حیاتی از جمله اولویت‌های اصلی است.

سرمایه گذاری در زیرساخت ها، تجهیزات پزشکی و آموزش نیروی کار نیز برای بهبود کیفیت و دسترسی به خدمات درمانی در سراسر کشور ضروری است.

منبع: سازمان ملل