جوان آنلاین: شنبه شب گذشته اتفاق عجیبی در برنامه گزارش ورزشی شبکه سوم سیما رخ داد. این برنامه از واژه مهر و موم به جای کلینشیت استفاده کرد که واکنش کاربران را در فضای مجازی به همراه داشت، البته برای صداوسیما این واکنشها مهم نیست. این سازمان عریض و طویل حتی پول حق پخش مسابقات فوتبال را هم نمیدهد، حالا یک واژه را هم خودش تغییر دهد، چند نفر هم اعتراض کنند، اصلاً برایش مهم نیست.
بگذریم تا جایی که ما یادمان میآید وقتی جایی را بابت تخلف میبستند «مهر و موم» میشد، یعنی اینکه به جز دستور قضایی و ضابط آن کسی نمیتواند آن را بازکند، حالا چرا صدا وسیما از این واژه به جای کلین شیت استفاده کرده سؤالی است که خودشان باید به آن پاسخ دهند که البته پاسخگو نیستند، ولی ماجرا زمانی جالبتر میشود که با یک جستوجوی ساده در فرهنگستان زبان فارسی متوجه میشوید این فرهنگستان پیش از این برای معادلسازی کلین شیت واژه «گل پاک» را انتخاب کرده است.
حالا میرسیم به سؤال اصلی ماجرا، آیا صدا و سیما در ادامه روند خود را تافته جدا بافته دیدن، فرهنگستان برای خود تأسیس کرده است و زین پس باید شاهد معادلسازی جداگانه از سوی این سازمان باشیم یا اینکه «مهر و موم» آخرین نمونه هنرنمایی آقایان خواهد بود.
در نهایت اینکه هر واژه جا و مکان خاص خودش را دارد. حفظ و ترویج زبان فارسی به عنوان زبان رسمی کشور بر همه واجب است، اما برخی حرکات و برخی تصمیمها بیشتر از آنکه باعث حفظ زبان باشد، به گونهای تمسخرآمیز باعث آبروریزی است. بدون تردید اگر بعد از مسابقه فوتبال برای گل نخوردن یک دروازهبان از واژه «مهر و موم» یا حتی «گل پاک» استفاده شود، هیچ علاقهمند به فوتبالی تصور گل نخوردن آن دروازهبان و بسته نگه داشتن دروازهاش را پیدا نمیکند، ضمن اینکه واژه «کلین شیت» به صورت کاملاً اختصاصی برای فوتبال استفاده میشود و در هیچ جای دیگری مورد استفاده ندارد. پس «کلین شیت» فقط کلین شیت است همانطور که «مهر و موم» فقط مهر و موم است. در خصوص «گل پاک» هم البته میتوان خیلی حرفها زد، اما قطع به یقین کاربرد آن هیچ وقت معنای گل نخوردن نخواهد داد.
مهر و موم یا گل پاک به جای کلین شیت
سرگیجه فرهنگستانی
صاحبخبر -
∎