محمود فاضلی-دیپلمات پیشین و تحلیلگر امور بینالملل: وزارت اقتصاد آلمان در پاسخ به پرسش «سیویم داجدلن» نماینده پارلمانی حزب چپ و پوپولیست اعلام کرده صنعت تسلیحات آلمان در سال ۲۰۲۳ رکوردشکن بود، اما بهنظر میرسد که در ۲۰۲۴ میزان صادرات تسلیحات باز هم افزایش یابد. دلیل اصلی این روند، جنگ میان روسیه و اوکراین است که سیاست کاهش صادرات تسلیحات را تغییر داد. صادرات تسلیحات آلمان در سال ۲۰۲۴ ممکن است به رکورد جدیدی برسد. این دومین رکورد در عرض دو سال خواهد بود. از اول ژانویه تا پانزدهم اکتبر امسال، دولت آلمان ۴ هزار و ۱۶۳ مجوز صادرات برای تسلیحات و تجهیزات نظامی به ارزش ۱۰ میلیارد و ۹۰۰ میلیون یورو صادر کرده است. برای رسیدن به رکورد سال گذشته که ۱۲.۲ میلیارد یورو بود، تنها ۱.۳ میلیارد یورو دیگر باقی است. دوسوم ارزش مجوزهای صادرشده امسال، معادل ۷.۲ میلیارد یورو، به تسلیحات جنگی اختصاص یافته است.
افزایش صادرات تسلیحات، عمدتا ناشی از ارسال سلاح به اوکراین برای مقابله با حملات روسیه است. آلمان تاکنون کمک نظامی به ارزش حدود 28 میلیارد یورو به اوکراین ارائه کرده یا برای سالهای آینده برنامهریزی کرده است. در این گزارش آمده است که از زمان آغاز حمله نظامی روسیه به اوکراین، آلمان تجهیزاتی به ارزش تقریبی 5.2 میلیارد یورو از انبارهای وزارت دفاع خود به نیروهای مسلح اوکراین تحویل داده است. هزینه آموزش بیش از 10 هزار سرباز اوکراینی حدود 282 میلیون یورو بوده است. همچنین، هزینههایی برای درمان نیروهای نظامی اوکراینی انجام شده که جزئیات مالی آن اعلام نشده است.
دولت آلمان در ماههای گذشته صادرات تسلیحاتی مختلفی به اسرائیل و ترکیه را نیز مجاز اعلام کرد. صادرات به اسرائیل حدود ۱۰۰ میلیون یورو و به ترکیه بیش از ۳۰۰ میلیون یورو بوده است. آلمان که در ابتدای سال ۲۰۲۴ در قبال این کشورها محتاطانه عمل میکرد، اخیرا سیاست خود را تغییر داده است.
احزاب سوسیال دموکرات (SPD)، سبزها و لیبرالها (FDP) در مذاکرات برای تشکیل دولت ائتلافی خود در آغاز، قصد داشتند صادرات تسلیحات را کاهش دهند و برای آن یک قانون نظارت تدوین کنند؛ اما جنگ اوکراین، چرخشی در این سیاست تسلیحاتی ایجاد کرد. ممنوعیتی که آلمان بر ارسال تسلیحات به مناطق جنگی وضع کرده بود، توسط اولاف شولتس؛ صدراعظم آلمان از حزب سوسیالدموکرات، در سخنرانی ۲۷ فوریه ۲۰۲۲ او با عنوان «چرخش دوران» لغو شد.
ولودیمیر زلنسکی؛ رئیسجمهور اوکراین در اظهاراتی با اشاره به صدور مجوز آمریکا و برخی از کشورهای غربی برای استفاده اوکراین از سلاحهای دوربرد اهدایی آنها جهت حمله به اهداف نظامی در عمق خاک روسیه تأکید کرده است؛ اکنون زمان تصمیمگیری آلمان برای پیوستن به شرکای غربی برلین درخصوص صدور مجوز استفاده اوکراین از سلاحهای دوربرد فرا رسیده است. ما در تلاش هستیم تا اطمینان حاصل کنیم که همه کشورها از انجام حملات به اهداف نظامی در عمق خاک روسیه حمایت میکنند.
زلنسکی با اشاره به اظهارات رئیسجمهور روسیه درباره تجدید نظر در استراتژی هستهای مسکو معتقد است: «پیرو سخنان پوتین در مورد سلاحهای هستهای، زمان آن فرا رسیده است که آلمان از تصمیم شرکای خود درخصوص صدور مجوز استفاده اوکراین از سلاحهای دوربرد غربی برای حمله به اهداف نظامی در عمق خاک روسیه حمایت کند. پس از صدور مجوز استفاده از سلاحهای دوربرد غربی، اکنون اوکراین این امکان را دارد که در راستای کاهش ظرفیت نظامی روسیه، اهداف مورد نظر خود را در هر کجا که باشند، انتخاب کند». آلمان قرار است چهار هزار هواپیمای بدون سرنشین جنگی به اوکراین تحویل دهد. این پهپادها دارای برد قابل توجهی بالاتر از پهپادهای کامیکازه اوکراینی خواهند بود و میتوانند علیه تانکها و مواضع نظامی روسیه مستقر شوند.
اوکراین پهپادهای تهاجمی با هوش مصنوعی را از آلمان دریافت میکند. پهپادهای مورد بحث، پهپادهای هلسینگ موسوم به «مینی تاروس» هستند. حتی هزینه تحویل توسط دولت آلمان تأمین میشود. برد این پهپادها چهار برابر بیشتر از حد معمول است. آنها میتوانند مواد منفجره را برای ازبینبردن یک تانک حمل کنند. این پهپاد به اپراتور کمک میکند تا هدف را شناسایی و در شرایط سخت آبوهوایی حرکت کند.
زمانی که زلنسکی در مجلس بوندستاگ سخنرانی میکرد و در مخالفت سازش با روسیه برای توقف جنگ سخن میگفت اکثریت نمایندگان پارلمان آلمان، رئیسجمهور اوکراین را تشویق کردند؛ اما مخالفان از احزاب «گزینه برای آلمان» و «اتحادیه سارا واگنکنخت» سخنرانی او را تحریم کردند. آلیس وایدل، رئیس فراکسیون «گزینه برای آلمان» در بوندستاگ گفت: «ما از گوشدادن به سخنران با لباس نظامی خودداری میکنیم. دوره ریاستجمهوری زلنسکی به پایان رسیده است. اکنون او تنها بهعنوان یک رئیسجمهور جنگجو است اما اوکراین اکنون به یک رئیسجمهور نظامی نیازی ندارد، بلکه به یک رئیسجمهور صلحطلب نیاز دارد که آماده مذاکره باشد تا مرگ متوقف شود و کشور آیندهای داشته باشد». اولاف شولتز، صدراعظم آلمان چندی پیش در مراسم افتتاحیه کنفرانس بازسازی اوکراین 2024 در برلین از رهبران جهان خواسته بود از ابتکار عمل برای افزایش قابلیتهای پدافند هوایی اوکراین حمایت کنند. تحویل تجهیزات مربوطه در نزدیکترین هفتهها و ماهها آغاز خواهد شد. بازسازی اوکراین حداقل به 500 میلیارد دلار نیاز دارد. به باور او، ضمانتهای امنیتی امضاشده توسط آلمان و بیش از 10 کشور دیگر با اوکراین نیز تضمینی برای تجارت و کسب و کار است.