اصغر بالسینی، سخنگوی مرکز مبادله در خصوص سامانه ارز تجاری و فعالان اقتصادی مشمول ورود به این سامانه اظهار داشت: سامانه ارز تجاری مرکز مبادله از سوم آذر ماه به صورت رسمی آغاز به کار کرده است و بر اساس بخشنامه بانک مرکزی از سوم دی ماه گروههایی که مشمول خرید و فروش در این سامانه هستند الزاماً باید خرید و فروش را از طریق سامانه ارز تجاری مرکز مبادله انجام بدهند.
وی افزود: صادرکنندگان مشمول صادرکنندگانی هستند که قبلا از طریق واگذاری کوتاژهای صادراتی خود اقدام به رفع تعهد ارزی می کردند که در این گروه صادرکنندگانی مانند روانکارها، لبنیات و شیرخشک، کلینکر سیمان، خشکبار ترهبار، آبزیان، گیاهان دارویی - زعفران، کامپاند و کشتیرانی فعال هستند.بالسینی بیان کرد: در نقطه مقابل هم خریداران ارز کسانی هستند که در حوزه واردات موبایل، لپتاپ، تبلت، موز، بخشی از ماشین آلات صنعتی فعال هستند.
سخنگوی مرکز مبادله درباره فرآیند خرید و فروش ارز در سامانه ارز تجاری توضیح داد: در بخش مربوط به صادرکنندگان، صادرکنندهای که فرایند صادرات را انجام داده است و دارای ارز هست از طریق بانک عامل خود که نقش کارگزاری را ایفا میکند، اعلام خواهد کرد که میزانی از ارز در مقصدی که اعلام کرده موجود است و بانک احراز میکند ارزی که صادر کننده ادعا میکند، وجود دارد. این اشخاص همان صادرکنندگانی هستند که که تا قبل از این از طریق واگذاری تعهد صادراتی یا کوتاژ صادراتی اقدام به رفع تعهد ارزی میکردند.
بانکهای عامل نماینده صادرکنندگان و واردکنندگان در سامانه ارز تجاری
این مقام مسئول ادامه داد: وارد کننده هم از طریق کارگزار خود که همان بانک عامل هست ارتباط با سامانه جامع ارزی و سامانه ارز تجاری مرکز مبادله خواهد داشت. وارد کننده بعد از اینکه تخصیص معتبر ارز را گرفت وارد این سامانه میشود. یعنی قبل از این فرایند قطعاً وارد کننده فرایند مربوط به ثبت سفارش خود را انجام داده است و تخصیص ارز خود را گرفته است و در فیش تخصیص ارز آنها قید شده که محل تامین ارز مرکز مبادله ارز طلا است.
وی در خصوص نحوه معامله در این سامانه اظهار کرد: میزان عرضه ارز را صادرکننده و میزان تقاضا را واردکننده از طریق کارگزاران خود در سامانه وارد میکنند و طی یک فرایندی که طراحی شده است مچینگ یا جورسازی رخ میدهد در نهایت معامله منعقد میشود.
بالسینی در ادامه بیان کرد: نکته مهم این است که اساساً شخص صادرکننده و شخص واردکننده در سامانه حضور ندارند؛ بلکه بانکهای عامل این دو گروه هستند که در سامانه حضور دارند؛ یعنی قبل از ورود به سامانه افراد باید قرارداد عاملیت با بانک عامل منعقد کنند که طبیعتاً صادر کننده در آنجا باید اعلام کند که میزان ارز او چقدر است و با با چه نرخی میخواهد آن را بفروشد و وارد کننده هم باید میزان تقاضای خود و قیمتی که قصد خرید ارز را دارد در آنجا اعلام کند و کارمزد عاملیت را هم با بانک عامل خود توافق کنند. بنابراین نقش اجرایی در این سامانه را بانکها به عنوان کارگزاران مربوط به صادرکننده و واردکننده ایفا میکنند.
سخنگوی مرکز مبادله با اشاره به مزایای این سامانه برای فعالان اقتصادی تاکید کرد: اولاً شفافیت در این سامانه وجود دارد و نکته دوم این است که ریسک دو طرف معامله به حداقل ممکن کاهش پیدا میکند. چون واردکننده قبل از اینکه وارد فرایند خرید ارز شود ریال خود را تامین کرده و نزد بانک قرار داده است و صادرکننده نیز از طریق بانک عامل این اطمینان را ایجاد کرده است که واقعاً ارز وجود دارد و بانک وجود ارز را احراز کرده است. پس اصطلاحاً خالی فروشی ارزی اتفاق نخواهد افتاد، دو طرف نیز در اسرع وقت به ریال و ارز خود دسترسی پیدا میکنند.