رعایت فرائض اسلامی و از جمله فریضه حجاب از دستورات و اوامر الهی بوده و رعایت آن در اماکن مذهبی و دینی و از جمله آستان مبارک امام رئوف و مهربان حضرت علی بن موسی الرضا(ع) از اولویت‌های نائل شدن به زیارت متعالی است. در آستانه ایام شهادت حزن‌انگیز سرور زنان دو عالم حضرت فاطمه زهرا(س) فرصتی دست داد تا با حجت‌الاسلام والمسلمین «سلمان بی‌نیاز» مسئول دبیرخانه امر به معروف و نهی از منکر حرم مطهر رضوی در زمینه اقدام‌های انجام شده در این بارگاه ملکوتی در ارتباط با رعایت فریضه حجاب گفت‌وگو کنیم. وی کارشناس ارشد رشته علوم قرآن و حدیث و سطح ۳ حوزه علمیه خراسان بوده و در ادامه بخش‌هایی از سخنان او در گفت‌وگو با خبرنگار روزنامه قدس را می‌خوانید.
ارتباط رعایت حجاب و ادب حضور در محضر ولی خدا
از جمله مأموریت‌های محوری همه خادمان حرم مطهر رضوی، بحث فرهنگ‌سازی «رعایت ادب حضور» در محضر ولی خداست؛ روشن است رعایت «آداب باطنی زیارت» و حضور در پیشگاه امام هشتم(ع) وقتی حاصل می‌شود که آداب ظاهری آن از جمله رعایت پوشش مناسب در محضر ولی خدا انجام شود.
به عبارت دیگر وقتی زائری برای زیارت امام(ع) به حرم مطهر مشرف می‌شود، نباید نوع رفتار و پوشش او و دیگران که در حرم منور هستند طوری باشد که این «حس حضور در محضر ولی خدا» خدشه‌دار شده و دل‌ها متوجه ساحت مبارک حضرت رضا(ع) نشود؛ بنابراین رعایت پوشش مناسب برای همه زائران و خادمان ضروری بوده و میان بانوان و آقایان از این جهت تفاوتی وجود ندارد، به عبارت دیگر هر مکانی اقتضای پوشش مناسب خاص خود را دارد و در بارگاه مطهر رضوی نیز حضور با لباس مناسب زیارت برای آقایان و رعایت حجاب اسلامی یعنی همراه داشتن چادر و نداشتن آرایش برای بانوان ضروری است.
اجرای طرح آینه رضوی و گفت‌وگوی چهره به چهره
در راستای اجرای منویات و رهنمودهای تولیت معزز آستان قدس رضوی مبنی بر اثرگذاری فرهنگی بر زائران بارگاه مطهر امام هشتم(ع) در زمینه رعایت حجاب و پوشش مناسب بانوان، طرح «آینه رضوی» از سال ۱۳۹۹ در دو مرحله در حرم مطهر امام رضا(ع) توسط معاونت تیلیغات اسلامی حرم مطهر رضوی به اجرا درآمده و هم اکنون نیز در بارگاه مطهر امام رئوف(ع) در حال اجراست.
در این طرح، خواهران خدمه حرم مطهر با گفت‌وگوی چهره به چهره با بانوان زائر و اهدای هدایای متبرک (مانند گیره روسری، بسته‌های متبرک نمک، نبات و...) آنان را برای رعایت این فریضه الهی یعنی حجاب اسلامی تشویق می‌کنند.
همچنین در راستای انجام تذکر لسانی به منظور رعایت حجاب و پوشش مناسب بانوان، حدود ۲ هزار نفر از بانوان خدمه حرم مطهر رضوی با عنوان «خدمه حجاب فاطمی» در اماکن متبرکه حرم مطهر (صحن‌ها، رواق‌ها، بست‌ها و...) مشغول فعالیت و خدمت در این زمینه هستند.
لازم به ذکر است مطابق موارد مندرج در آیین‌نامه‌های ابلاغی و اعلام شده در سطح اماکن متبرکه حرم مطهر رضوی، تذکر لسانی به زائران (مرد و زن) در راستای رعایت حجاب و پوشش اسلامی، علاوه بر وظیفه شرعی، وظیفه سازمانی همه خدمه حرم مطهر (برادران و خواهران) و کارکنان بارگاه ملکوتی امام هشتم(ع) است.
توجه به فرهنگ‌سازی برای رعایت حجاب اسلامی و زیست عفیفانه
یکی از مهم‌ترین فعالیت‌های آستان قدس رضوی، اقدام‌های فرهنگی، تبلیغی و آموزشی است. در زمینه رعایت حجاب اسلامی و زیست عفیفانه اقدام‌هایی از سوی معاونت تبلیغات اسلامی حرم مطهر به انجام رسیده که «برگزاری جلسات پرسمان دینی»، «برگزاری نشست‌های تخصصی» با حضور فعالان و کنشگران حوزه عفاف و حجاب، «برگزاری نشست‌های قرآنی و حلقه‌های معرفت»، «تولید محصولات فرهنگی و کتاب» مرتبط با مبحث حجاب اسلامی مانند پاسخی به پرسش‌های دخترانه، حجاب از پیشینه تا پیامدها، راز پوشش، اندیشه‌های بلورین و... از آن جمله به شمار می‌آیند.
همچنین برگزاری آموزش‌های مجازی و حضوری با موضوعات مرتبط با زیست عفیفانه، حجاب و امر به معروف توسط اداره آموزش حرم مطهر رضوی ویژه خدمه بارگاه منور امام رضا(ع) (برادران و خواهران) از دیگر اقدام‌های انجام شده در این زمینه است. برگزاری جلساتی با عنوان «یکشنبه‌های آموزشی زیست عفیفانه» برای خدمه حرم مطهر رضوی از دیگر اقدام‌های انجام شده در این زمینه بوده که هم اکنون توسط اداره آموزش حرم مطهر در حال برگزاری است.
یکی دیگر از اقدام‌های مرتبط با حوزه عفاف و حجاب تنظیم نظام موضوعات سخنرانی مبلغان حرم مطهر امام رضا(ع) در زمینه عفاف و حجاب است که این مهم توسط اداره برنامه‌ریزی معاونت تبلیغات اسلامی حرم مطهر رضوی انجام شده و از سال گذشته تاکنون افزون بر ۲۰۰ جلسه سخنرانی در بارگاه مطهر رضوی با این رویکرد برگزار شده است.
تبلیغ برای تربیت «کنشگران» حجاب و عفاف
در راستای اهتمام به اجرای فرامین و رهنمودهای رهبر معظم انقلاب اسلامی مبنی بر فهم چالش و توطئه دشمنان اسلام و انقلاب اسلامی در زمینه کشف حجاب و بی‌اعتنا بودن به رعایت فرائض اسلامی، دوره آموزشی با عنوان «هندسه گفتمانی حجاب از منظر رهبر انقلاب اسلامی» در تابستان سال جاری با همکاری معاونت اجتماعی سپاه امام رضا(ع) استان خراسان رضوی با حضور بیش از ۵۰۰ نفر از کنشگران عرصه عفاف و حجاب (با عمومیت بانوان) و به صورت حضوری و مجازی توسط استادان ملی از سطح کشور در حرم مطهر امام هشتم(ع) برگزار شد.
همچنین در ادامه مشارکت عموم مردم در اجرای فریضه حجاب و عفاف، «دفتر آموزش کنشگری زیست عفیفانه و حجاب» در حرم مطهر رضوی (واقع در صحن پیامبر اعظم(ص)، جنب ورودی باب الجواد(ع)، اتاق ۲۰۴) به تازگی راه‌اندازی شده و عموم زائران و مجاوران بارگاه مقدس حضرت رضا(ع) می‌توانند به این دفتر (یک ساعت پیش و پس از نماز ظهر و دو ساعت پیش و پس از نماز مغرب و عشا) مراجعه و از خدمات این دفتر از جمله نام‌نویسی در دوره‌های آموزشی کنشگری عفاف و حجاب بهره‌مند شوند.
در پایان یادآور می‌شود تمامی اقدام‌ها و برنامه‌های بیان شده یک هدف کلی را دنبال می‌کند و آن عبارت است از رعایت حرمت و قداست بارگاه مطهر رضوی و فراهم کردن شرایط مناسب‌تر برای زائران به ویژه بانوان در راستای نائل شدن به کسب رضایت ولی خدا و زیارت متعالی با رعایت دستورات و فرائض دینی از جمله رعایت پوشش و حجاب اسلامی.