به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه جام جم، در روزهایی که خیلی‌ها در کلاس درس و مدرسه مشغول به علم‌آموزی هستند و این روزها خود را برای امتحانات آماده می‌کنند، طبق گفته علیرضا کاظمی، وزیر آموزش‌وپرورش ۷۵۰هزار دانش‌آموز در سه دوره از تحصیل بازمانده‌اند.
بااین‌حال آقای وزیر معتقد است که دسترسی به آموزش برای تمامی دانش‌آموزان کشور فراهم است و نباید در این زمینه اول سراغ آموزش‌وپرورش رفت! البته همین ابتدای سال تحصیلی بود که این وزارتخانه در آمار دیگری اعلام کرد ۷۹۰هزار دانش‌آموز برای سال تحصیلی جاری، هنوز ثبت‌نام نکرده‌اند. مسأله ترک‌تحصیل یا همان بازماندگان از تحصیل به باور خیلی‌ها در این عصر وزمانه شاید دور ازباور باشد،اما داده‌های مرکزآمار ایران حاکی ازآن است که سال تحصیلی ۱۴۰۲ ــ ۱۴۰۱ در مقاطع تحصیلی مختلف ۹۲۹هزار و ۷۹۸ نفر از تحصیل بازماندند وسال گذشته نیز ۱۵ تا ۱۷ساله‌ها بیشترین تعداد بازماندگی از تحصیل را داشتند. همین آبان‌ماه امسال بود که وزیر آموزش‌وپرورش گفت: «تمامی ظرفیت‌های کشور برای بازگرداندن دانش‌آموزان بازمانده از تحصیل به کلاس درس مورد استفاده قرار می‌گیرد و این موضوع به‌جد پیگیری می‌شود.» مسأله‌ای که گویا عوامل متعددی در آن موثر است!
سیستانی‌ها، پیشرو در ترک تحصیل!
آن‌طور که پژوهش‌ها نشان می‌دهد، سه استان سیستان‌وبلوچستان، گلستان و خراسان‌رضوی بالاترین آمار ترک‌تحصیل در کشور را دارند. به‌نحوی‌که ۴۷.۶درصد ازدانش‌آموزان استان سیستان‌وبلوچستان مدرک پایان تحصیل درمقطع متوسطه دوم را دریافت نمیکنند. سیدمحمد مولوی، نایب‌رئیس کمیسیون آموزش مجلس هم روز گذشته گفت:«۳۱هزار دانش‌آموز اهوازی بازمانده از تحصیل‌هستندکه بایداین‌نوجوانان راقربانی بی‌توجهی به آموزش به‌حساب‌آورد.»این موضوع درحالی‌است‌که وزیر آموزش وپرورش معتقداست که دسترسی به آموزش برای تمام دانش‌آموزان کشورفراهم است،ولی عوامل خانوادگی،اقتصادی و اجتماعی موجب شده است که دانش‌آموز بازمانده ازتحصیل داشته باشیم.البته هامون سبطی،دبیرکارگروه آموزش دیدبان شفافیت و عدالت در گفت‌وگو با جام‌جم بر این باور است که بازماندگان از تحصیل از نظر آینده شغلی و اجتماعی‌شان، محرومیت‌هایی را تجربه خواهند کرد و از میان این دانش‌آموزان، کشور دانشمندان و نخبگان بسیاری را هم از دست می‌دهد.
متوسطه دوم؛ مقطعی حساس برای بازماندگان تحصیلی
یکی از موارد قابل‌توجهی که در بین آمارهای بازماندگان از تحصیل به چشم می‌خورد این است که بیشترین آمار بازماندگان از تحصیل مربوط به مقطع متوسطه دوم است. حالا بماند که در این بین مسئولان هم هر از چندگاهی آماری از این بازمانده‌ها ارائه می‌کنند. همین شهریورماه امسال بود که رضوان حکیم‌زاده، معاون آموزش ابتدایی وزارت آموزش‌وپرورش گفت: «در دوره ابتدایی در سال تحصیلی۱۴۰۳ ــ ۱۴۰۲ حدود ۲۱۶هزار و ۲۴۳کودک بازمانده از تحصیل داشته‌ایم که از این تعداد ۳۱هزار و ۵۱۸ نفر تاکنون به تحصیل بازگشته‌اند.» اما سؤال اینجاست که چرا این عددبه صفرنمی‌رسدیا حداقل کمتر نمی‌شود و همچنان روند صعودی به خود گرفته است؟ هامون سبطی در بین صحبت‌هایش باما به نکات قابل تاملی اشاره می‌کندومی‌گوید: «وضعیت ناگوار شغلی بسیاری از کسانی که تحصیلات عالی داشتند و حالا در خانه‌ها سربار پدر و مادرشان هستند، آنان را به این سمت پیش برده که دیگر تحصیل فایده‌ای ندارد. این فرهنگ که درس‌خواندن دیگر به درد نمی‌خورد، درحال گسترش است.» البته سبطی به مصوبه کنکوری شورای عالی انقلاب فرهنگی نیز انتقادهایی دارد و معتقد است که این مصوبه به چالشی تبدیل شده، چراکه برخی دانش‌آموزان از مقطع متوسطه دوم، درس و مدرسه را رها می‌کنند.
مشاغل دردسرساز قرن ۲۱
مرکز پژوهش‌های مجلس طی گزارشی اعلام کرده بود که سال ۱۳۹۹حدود ۷۰درصد کودکان بازمانده ازتحصیل در دهک یک تا ۵ قرار داشتند و دهک دوم با ۲۲درصد بیشترین سهم بازماندگی ازتحصیل را به خود اختصاص داده‌اند. البته صرف این‌که فقط بگوییم دلایل اقتصادی در این موضوع نقش دارد، خیلی هم صحیح نیست، چرا که هامون سبطی از دلایل دیگر برای این امر به ما توضیح می‌دهد: «برخی از خانواده‌ها به‌ویژه پس از مصوبه کنکوری شورای عالی،فرزندان خود را آماده مهاجرت به خارج از کشور می‌کنند. من اخیرا تبلیغی در یکی از کانال‌هایی که نام آموزش‌وپرورش رایدک می‌کشد دیدم، مبنی بر این‌که خانواده‌ها نیز می‌توانند به کمک ویزای تحصیلی دانش‌آموزان‌شان مهاجرت کنند.» وی همچنین ضمن بیان تمایل بیشتر نوجوانان و جوانان به شغل‌های قرن بیست‌ویکم نسبت به مشاغل کلاسیک می‌افزاید: «این نسل آنچنان در حوزه دیجیتال مهارت به دست می‌آورند که شرکت‌های ایرانی و خارجی با آنان قرارداد می‌بندند. آنها به حدی سرگرم این صنعت هستند که دیگر ادامه تحصیل در دبیرستان و ورود به دانشگاه برایشان معنایی ندارد. این مشاغل به‌صورت زیرپوستی در بین جوانان ما شکل گرفته است.»
ترک تحصیل‌کرده‌ها کجا هستند؟
گویا نظام آموزشی کشور سال‌هاست که با معضل دانش‌آموزان بازمانده از تحصیل مواجه است. دانش‌آموزانی که به دلایل مختلفی همچون اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی یا خانوادگی از ادامه تحصیل بازمانده‌اند. برخی از کودکان و نوجوانانی که در هیچ‌یک از مقاطع تحصیلی مشغول به تحصیل نیستند و به نظر می‌رسد سیاست‌های اتخاذشده طی این سال‌ها درجهت کاهش آمار ترک تحصیلی‌ها، چندان هم کارساز نبوده است. اما راهکار خروج از این معضل چه می‌تواند باشد؟ سبطی درپاسخ به این سؤال ما می‌گوید: «آقای رئیس‌جمهور باید سامانه‌ای را تشکیل دهد تا این دانش‌آموزان دراین سامانه علت ثبت‌نام نکردن‌شان را مطرح کنند. مشکل اصلی حال حاضر این است که آماری از این دانش‌آموزان وجود ندارد، این‌که آنها اصلا کجا هستند و چرا در مدرسه ثبت نام نکردند. به‌هرحال اولین قدم شناسایی و علت‌یابی ترک تحصیل این دانش‌آموزان است.»