روز جهانی ایدز از سال ۱۹۸۸ به منظور افزایش بودجه‌ها و افزایش آگاهی، آموزش و مبارزه با تبعیض‌ها به اول دسامبر (برابر ۱۱ آذر) هر سال اطلاق می‌گردد. هدف عمده از این کار این است که به عموم مردم یادآوری شود که HIV از بین نرفته‌است و هنوز کارهای زیادی است که باید انجام شود. در این یادداشت به ارائه راه‌های پیشگیری بیماری ایدز می پردازیم.

ایدز چیست؟

HIV (ویروس نقص ایمنی انسانی) ویروسی است که به سیستم ایمنی بدن حمله می کند. اگر HIV درمان نشود، می تواند منجر به ایدز (سندرم نقص ایمنی اکتسابی) شود. در حال حاضر هیچ درمان موثری وجود ندارد. هنگامی که افراد مبتلا به HIV می شوند، آن را برای تمام عمر دارند. اما با مراقبت های پزشکی مناسب می توان HIV را کنترل کرد. افراد مبتلا به HIV که درمان موثر HIV را دریافت می‌کنند، می‌توانند زندگی طولانی و سالم داشته باشند و از شریک زندگی خود محافظت کنند.

چگونه از انتقال ایدز جلوگیری کنیم؟

بهترین راه پیشگیری از ایدز، نگاهی صادقانه به عوامل خطرناکی‌ست که در زندگی شخصی، ما را در معرض ابتلا به این بیماری قرار می‌دهد. همچنین داشتن یک استراتژی برای جلوگیری قرارگرفتن در موقعیت‌های خطرناک، یکی از ده‌ها راه پیشگیری از انتقال ویروس HIV است. از آن‌جایی‌که علائم ایدز تا سال‌ها خود را نشان نمی‌دهند، خودمراقبتی و شناخت عواملی که باعث ایجاد این بیماری می‌شوند، بهترین راه پیشگیری از ایدز هستند.

۱. بهترین راه پیشگیری، شناسایی خطرات است: فراموش نکنید که HIV از طریق دست‌زدن، بوسیدن، پشه‌ها، ظروف مشترک، سینک توالت، تف‌کردن یا لمس مایعات بدن منتقل نمی‌شود؛ بلکه عمدتا از طریق رابطه مقعدی، رابطه جنسی واژینال و سرنگ‌های مشترک منتقل می‌شود.

۲. رابطه جنسی‌تان محدود و کم خطر باشد: اگر رابطه جنسی دارید، به گونه ای باشد که خطر انتقال ایدز در آن صفر و یا بسیار پایین باشد. در چهارچوب خانواده و همسر و یا بودن با یک شریک جنسی در کاهش خطر ابتلا بسیار موثر است. از روابط متعدد و پرخطر اجتناب کنید.

۳. از وسایل محافظتی در رابطه جنسی استفاده کنید: استفاده از وسائل محافظتی در رابطه جنسی، مطمئن‌ترین وسیله برای پیشگیری از بیماری‌های مقاربتی (STD) است و همچنین بهترین راه پیشگیری از ایدز است.

۴. انتقال مادر به کودک باید جدی گرفته شود: این راه پیشگیری از انتقال ویروس HIV شامل تمام مراحل بارداری‌ست. غربالگری HIV در دوران بارداری، انتقال از مادر به کودک را کاهش می‌دهد. اجرای روند درمان رترو ویروسی روی مادر در اوایل بارداری، خطر انتقال را بسیار کم می‌کند. حتی اگر درمان در اواخر بارداری شروع شود، باز هم خطر ابتلا کم‌تر از ۲٪ است. از آن‌جایی‌که ویروس HIV از طریق شیر مادر هم منتقل می‌شود، از شیردهی بعد از تولد نوزاد هم باید اجتناب کرد. خلاصه این‌که اگر درمان HIV زودهنگام شروع شود، خطر انتقال از مادر به فرزند کم خواهد شد.

۵. از سوزن مشترک برای تزریق استفاده نشود: میزان HIV در میان افرادی که مواد مخدر تزریقی (PWIDs) استفاده می‌کنند بالاست. مطالعات نشان می‌دهد که بین ۲۰ تا ۴۰ درصد افراد PWID به دلیل استفاده مشترک از یک سرنگ، آلوده می‌شوند. فقط افراد PWIDS در معرض خطر ابتلا به این بیماری نیستند؛ بلکه شریک جنسی آن‌ها هم ممکن است در معرض خطر باشد؛ به‌ویژه اگر از مصرف مواد مخدر شریک جنسی خود آگاه نباشند. سوزن هایی که برای خالکوبی، پیرسینگ و نقاشی های روی بدن استفاده می شوند هم می توانند منجر به انتقال شوند چرا که عفونت هایی که درون خون روی سوزن موجود است را به بدن فرد سالم منتقل می کند.