به گزارش «خبرنامه دانشجویان ایران»؛ از دیروز، دور جدید مذاکرات ایران و اروپا بعد از دو سال توقف کلید خورده است؛ البته پشت درهای بسته و در پیش‌زمینه‌ای پرتنش و مملو از بی‌اعتمادی که مسبب اصلی آن اقدامات اخیر اتحادیه در اعمال تحریم‌های جدید علیه ایران و همین‌طور انتشار قطعنامه علیه برنامه هسته‌ای کشورمان است.
ایران همزمان با مذاکرات، با راه‌اندازی هزاران سانتریفیوژ به این تحریم‌ها واکنش نشان داده و همزمان، وزیر امور وزیر خارجه کشورمان صراحتا هشدار داده در‌قبال اقدام احتمالی غرب به اعمال مجدد تحریم‌های سازمان ملل، امکان گرایش ایران به‌سوی سلاح هسته‌ای وجود دارد.وزیر خارجه ایران روز پنجشنبه در کنفرانس خبری در لیسبون پرتغال تصریح کرد: اگر غرب به تهدید درباره اعمال مجدد همه تحریم‌های سازمان ملل متحد ادامه دهد، احتمالا دیدگاه ضرورت تغییر دکترین هسته‌ای ایران تقویت خواهد شد.
وزیر خارجه ایران همچنین با بیان این‌که تعامل ایران با غرب در مورد برنامه هسته‌ای تضمین‌شده نیست، گفت: در‌حال حاضر، در ایران این بحث وجود دارد که شاید سیاست اشتباهی بوده است؛ چرا؟ زیرا ثابت کرد که ما هر‌کاری که آنها می‌خواستند انجام دادیم و وقتی نوبت آنها بود که تحریم‌ها را لغو کنند، در عمل اتفاقی نیفتاد.وی افزود: اگر کشورهای اروپایی در شورای امنیت سازمان ملل تحریم‌ها را مجددا علیه ایران اعمال کنند، آن‌وقت همه در ایران متقاعد خواهند شد که بله، این دکترین اشتباه بوده است. عراقچی سپس تصریح کرد: اگر این اتفاق بیفتد، فکر می‌کنم همه متقاعد می‌شوند که ما در مسیر اشتباهی رفته‌ایم، بنابراین باید مسیر را تغییر دهیم. معتقدم اگر اسنپ‌بک اتفاق بیفتد، با بحران مواجه می‌شویم.
ایران به مذاکره با اروپا خوشبین نیست
رئیس دستگاه دیپلماسی ایران با اشاره به دیدار مذاکره‌کنندگان ایرانی و اروپایی در ژنو که دیروز برگزار شد تاکید کرد: در‌حقیقت یک جلسه طوفان فکری است تا ببینیم آیا واقعا راهی برای خروج از وضعیت فعلی وجود دارد یا خیر. نسبت به این دیدارخوشبین نیستم چرا‌که مطمئن نیستم ایران باطرف درستی صحبت می‌کندیا نه.این سخنان عراقچی حاکی ازآن است که ایران می‌داند کشورهای اروپایی در جهان قطبی آینده وزن چندانی نخواهندداشت ونهایتا به‌عنوان اقمار آمریکا یا حتی به‌عنوان پیشکار رژیم‌صهیونیستی عمل خواهند کرد.
عراقچی تصریح کرد: به نظر می‌رسد کشورهای اروپایی به ویژه بریتانیا، آلمان و فرانسه سیاست تقابل را انتخاب کرده‌اند.وزیر خارجه ادامه داد: پس از قطعنامه اخیر شورای حکام، ایران تصمیم گرفته هزاران دستگاه جدید و بسیار پیشرفته سانتریفیوژ را وارد مدار کند. تزریق گاز به این ماشین‌ها شروع شده است. این نتیجه فشار آنهاست.
زمزمه‌هایی که بلند‌تر شده‌اند
از مدت‌ها پیش، به‌خصوص بعد ازخروج آمریکای ترامپ از برجام و عدم بازگشت بایدن به این توافقنامه، آن‌هم با‌وجود فرصتی چهار‌ساله، و از سوی دیگر عهدشکنی‌های متعدد اروپایی در قبال ایران، بسیاری از کارشناسان ایرانی سیاستمداران کشورمان را تشویق به چرخش در سیاست‌های هسته‌ای کرده‌اند.
با این‌حال، جنس تخصصی بحث‌هامانع ازانتشار آنهامی‌شد؛ اما به‌خصوص در یک سال گذشته و بروز تجاوزات آشکار رژیم‌صهیونیستی علیه محور مقاومت و همین‌طور اقدام به ترور اسماعیل هنیه در خاک ایران و همین‌طور تهدید به حمله به سایت‌های هسته‌ای ایران در واکنش به عملیات وعده صادق ۲، صدای این کارشناسان بلند‌تر شد. تا‌جایی‌که چندی پیش کمال خرازی، وزیر خارجه پیشین ایران، در گفت‌وگویی با شبکه المیادین با صدای بلند از نگاه خود درباره احتمال تغییر دکترین هسته‌ای ایران در‌صورت تهدید وجودی علیه کشورمان خبر داد.
خرازی در این مصاحبه تاکید کرد: «اگر تهدیدی وجودی بشود، جمهوری اسلامی ایران دکترین نظامی خود را تغییر خواهد داد، ... الان ما توانایی لازم برای کل سلاح را داریم. مشکلی نداریم. تنها فتوای رهبری هست که این را [فعلا] ممنوع کرده.»
ایجاد اقدامات لازم برای بازدارندگی از سوی رهبر انقلاب نیز مورد تاکید قرار گرفته است. اخیرا مقام معظم رهبری در پاسخ به دانشجویی که خواستار تغییر دکترین هسته‌ای و صدور فتوای ثانویه درباره سلاح هسته‌ای شده بود، گفتند: «هرآنچه که برای مقابله با دشمن لازم باشد، حتما انجام می‌دهیم و الان هم مسئولان بحمدا... مشغول انجام کار‌ها هستند.»
لحن صریح در مذاکرات
پیش از آغاز مذاکرات دیروز میان مجید تخت‌روانچی، معاون وزیر خارجه، با دیپلمات‌های سه کشور انگلیس آلمان و فرانسه که پشت درهای بسته انجام شد، وی به‌همراه کاظم غریب‌آبادی، معاون حقوقی و بین‌المللی وزارت امور خارجه با انریکه مورا، معاون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، دیداری احتمالا دست‌گرمی داشته‌اند. غریب‌آبادی در گزارشی در شبکه ایکس درباره فحوای این دیدار نوشته است که با انریکه مورا «گفت‌وگوی صریحی در مورد طیفی از موضوعات و همچنین چشم‌انداز مذاکرات هسته‌ای و رفع تحریم در پرتو تحولات جدید داشتیم.»
هیات ایرانی به طرف اروپایی هشدار داده که «باید دست از رفتار خودبینانه و غیرمسئولانه خود در‌قبال موضوعات و چالش‌های این قاره و مسائل بین‌المللی بردارد و نباید مشکلات و اشتباهات خودش، از جمله در‌رابطه با منازعه اوکراین را با درگیر‌کردن دیگران فرافکنی کند.»
به‌نوشته غریب‌آبادی «اروپا در موضوع هسته‌ای ایران نیز به دلیل عدم برخورداری از روحیه مسئولیت‌پذیری و اعتماد‌به‌نفس لازم، مدت‌ها است از بازیگری تاثیرگذار فاصله گرفته است. اروپا نیازمند خودبازیابی است.» عصر دیروز هم غریب‌آبادی پس از نشست با سه کشور اروپایی در شبکه ایکس از توافق برای ادامه مذاکرات ایران و اروپا در آینده نزدیک خبر داد.اتحادیه اروپا پیش از عاملیت در صدور قطعنامه علیه برنامه هسته‌ای در سه اقدام معنادار دیگر، ابتدا در بیانیه مشترک با امارات در مورد سه جزیره همیشه‌ایرانی خلیج‌فارس، برای ایران از واژه اشغالگر استفاده کرد و سپس بر اساس ادعای کمک تسلیحاتی ایران به روسیه، طی دو مرحله صنعت هواپیمایی و کشتیرانی ایران را تحریم کرد تا نشان داده باشد این‌بار اروپایی‌ها می‌خواهند تمام‌قد در‌کنار دونالد ترامپ بایستند و سیاست شکست‌خورده فشار حداکثری بر ایران را پیگیری کنند.
هرچند عده‌ای در ایران معتقدند که اروپا در تلاش است با این اقدامات، مرجعیت مذاکرات هسته‌ای را از آمریکای ترامپ بگیرد، اما بیشتر کارشناسان اعتقاد دارند که اروپا، حتی در زمان مخالفت ظاهری با خروج آمریکای ترامپ از برجام، با ادعای ماندن در توافق و تشویق ایران به تداوم تعهداتش به این توافقنامه یک‌طرفه، فقط نقش سرعتگیر ایران را بازی کرد و به‌نفع آمریکا و سیاست فشار حداکثری آن زمان می‌خرید.
جواب ۶۰۰۰ سانتریفیوژی ایران به تحریم اروپا
اروپا هفته گذشته در‌پی سلسله‌اقدامات تنش‌زای خود علیه ایران، صدور قطعنامه‌ای در شورای حکام آژانس علیه ایران را پیش برد و به‌ثمر رساند تا احتمالا به‌زعم خود برای مذاکرات آتی دست بالا را داشته باشد. این در‌حالی است که تهران هم هشدار داده بود در‌صورت تصویب این قطعنامه در شورای حکام، به‌سرعت واکنش نشان خواهد داد. در همین رابطه، آژانس بین‌المللی انرژی اتمی دیروز اعلام کرد ایران به آژانس اطلاع داده که قصد دارد حدود ۶۰۰۰ سانتریفیوژ در سایت‌های خود در فردو و نطنز برای غنی‌سازی اورانیوم تا سطح پنج درصد نصب کند، که بالاتر از حد ۳.۶۷درصدی است که تهران در سال ۲۰۱۵ با آن موافقت کرده بود. به این ترتیب حالا مذاکره کنندگان ایرانی با دست پر وارد مذاکره شده‌اند.براساس گزارش رویترز، طبق برنامه اعلامی ایران، ۳۲ خوشه جدید از سانتریفیوژها، هر‌کدام شامل بیش از ۱۶۰ دستگاه، نصب خواهد شد. همچنین، برنامه نصب یک آبشار بزرگ متشکل از ۱۱۵۲ سانتریفیوژ IR-۶ در دستور کار قرار دارد.
گزارش از محمد جهاد