چند روز قبل، ایلان ماسک در توییتر درباره سرویس جدید اینترنت ماهواره‌ای استارلینک با عنوان «اتصال مستقیم به موبایل» (DIRECT-TO-CELL (DTC)) اظهارنظر کرد و گفت:«سیستم جدید استارلینک امکان اتصال به اینترنت را برای تلفن همراه شما فراهم می‌کند، بدون نیاز به تجهیزات اضافی یا اپلیکیشن خاص.» استارلینک به خودی خود هیجان‌انگیز است اما اینکه گفته شود، میتوان از آن بدون نیاز به دیش یا تجهیزات خاص استفاده کرد، آن را هیجان‌انگیزتر می‌کند. اما به هر حال این سوال بوجود می‌آید که کاربران ایرانی نیز میتوانند از آن بهره‌مند شوند یا نه؟
برای یافتن پاسخ این سوال، با آرین اقبال کارشناس شبکه، به گفت‌وگو پرداختیم. او با بیان این موضوع که در مورد استارلینک و قابلیت «اتصال مستقیم به موبایل» (DIRECT-TO-CELL (DTC)) آن، ماجرا کمی پیچیده است، گفت:«اگر بخواهیم در یک کلمه بگوییم که آیا از نظر فنی این قابلیت برای همه امکان‌پذیر است یا خیر، باید گفت خیر، آن هم به دو دلیل؛ استارلینک نیاز به پشتیبانی سخت‌افزاری و پشتیبانی شبکه موبایل دارد. بنابراین کاربران نمی‌توانند به راحتی به استارلینک متصل شوند.»
کدام اپراتورها از استارلینک پشتیبانی می‌کنند؟
او ادامه داد: «برای اینکه بتوانید با گوشی خود به شبکه متصل شوید، باید سیم‌کارت شما آن شبکه را پشتیبانی کند. در حال حاضر تنها چند اوپراتور در دنیا هستند که این شبکه را پشتیبانی می‌کنند. این اپراتورها که در سایت اصلی استارلینک نیز نام آن‌ها آمده شامل T-Mobile (U.S.)در آمریکا، Rogers (Canada) در کانادا، One NZ (New Zealand) در نیوزیلند، KDDI (Japan) در ژاپن، Optus (Australia)در استرالیا و Salt (Switzerland) در سوئیس می‌شوند.»
این کارشناس خاطرنشان کرد:«از طرفی، همانطور که گفته شد علاوه بر اینکه سیم‌کارت باید شبکه را پشتیبانی کند؛ سخت افزار گوشی نیز باید آن را پشتیبانی کند. این به این معناست که چیپست اصلی گوشی شما باید بتواند به ماهواره متصل شود و از direct to cell استفاده کند. اکثر تولید کنندگان سخت‌افزار در گوشی‌های اندروید و آیفون، اکنون این قابلیت را ارائه می‌کنند، حتی snapdragon هم مدتی قبل اعلام کرد که این قابلیت را به چیپست خود اضافه کرده است، اپل هم قبل از آن این قابلیت را ارائه می‌داد، در نتیجه اگر شما موبایلی داشته باشید که از نظر سخت افزاری، چیپستی با این قابلیت را داشته باشد، می‌توانید از نظر فنی از اینترنت ماهواره‌ای استفاده کنید و مشکلی بوجود نمی‌آید.»
اقبال گفت:«مسئله این است که اپراتور باید از این قابلیت پشتیبانی کند که همانطور که گفته شد اپراتورهایی که از این قابلیت پشتیبانی می‌کنند، اکنون محدود هستند و طبیعتا همه اپراتورهای دنیا در این طرح مشارکت ندارند. اما در طرح نهایی استارلینک در نظر گرفته شده است که با بسیاری از اپراتورهای جهان قرار داد ببندد. نکته این است که حتی اگر قرارداد هم ببندد این اوپراتورها برای کاربرهای ایرانی غیرقابل استفاده است چون شما به عنوان یک ایرانی نمی‌توانید به طور مثال از T-Mobile آمریکا سیم‌کارت بخرید، که البته برای کسانی که به یک شیوه‌ای بتوانند این سیم‌کارت‌ها را خریداری کرده و به داخل کشور بیاورند قابل استفاده خواهد بود.»
او همچنین در رابطه با سرعت سرویس «اتصال مستقیم به موبایل» گفت:« سرعت این سرویس، اکنون بسیار پایین است و به عنوان اینترنت، در حد جابه‌جایی یک پیام متنی (Text message) جوابگو است، بنابراین اینکه بتوانید با آن یوتیوب ببینید یا در اینستاگرام بچرخید امکان پذیر نیست. احتمالا در آینده استارلینک سرعت و کیفیت را بالاتر خواهد برد اما در حال حاضر تنها کسانی میتوانند از آن استفاده کنند که از نظر سخت‌افزاری موبایل و سیم‌کارتشان از این سرویس پشتیبانی می‌کند.»
او ادامه داد:«محدوده پوشش دهی استارلینک نیز محدود است. به عنوان مثال در ابتدا که این قابلیت معرفی شده بود،T-Mobileتنها محدوده پارک‌شهر نیویورک را پوشش می‌داد بنابراین باید محدوده پوشش دهی اینترنت ماهواره‌ای هم مشخص باشد. با این تفاسیر در شرایط فعلی، چیزی نیست که برای عموم قابل استفاده باشد، با این حال درآینده استارلینک سرعت و کیفیت خود را بیشتر می‌کند، قطعا این سرعت به اندازه سرعت اینترنت استارلینکی که کاربران با دیش به آن متصل می‌شوند نخواهد بود اما از سرعت کنونی بیشتر می‌شود و اینترنتی است که به هر حال کار می‌کند و میتوان برای کارهای کوچک و اضطراری از آن استفاده کرد.»
اپراتورهای ایرانی هرگز با استارلینک قرارداد نمی‌بندند
او در مورد چرایی کم بودن سرعت این اینترنت گفت:« سرعت کم این سرویس به این دلیل است که فعلا این شبکه بین کاربران زیادی مورد استفاده قرار گرفته است و همچنین موبایل‌ها نمی‌توانند سرعت بالایی را تامین کنند. به‌همین خاطر حتی در بهترین حالت و در نسخه‌های آخر شما سرعت اینترنت دیشی یا فیبری را نخواهید داشت.»
او در آخر در مورد امکان استفاده از این سرویس استارلینک در ایران گفت: «قطعا گوشی‌های پرچم دار جدیدی که تولید می‌شوند این قابلیت را پشتیبانی خواهند کرد اما اینکه برای منطقه ما هم فعال باشد یا نه، بحث دیگری است. اگر شما گوشی بگیرید که در region آن شما بتوانید از این قابلیت استفاده کنید، امکان اتصال به اینترنت ماهواره‌ای وجود دارد. اما در نهایت این سرویس در ایران قابل خرید نخواهد بود، قطعا اپراتورهای ایران هرگز با استارلینک قرارداد نمی‌بندند، اوپراتور خارجی نیز مارا قبول نمی‌کند و تنها راه همان روش قاچاق است که طبیعتا هزینه استفاده از آن سیم‌کارت‌ها و اینترنت بسیار زیاد است و سرعت آن بسیار پایین است. بنابراین به عنوان یک جایگزین اینترنت اصلا مطرح نیست اما به عنوان یک مسیر اینترنت باز که بتواند در حد متن بفرستد که ممکن است احیانا آینده سرعت آن هم بیشتر شود، میتوان آن را در نظر داشت.»