علی دارابی شامگاه چهارشنبه در جریان سفر به گیلان در بازدید از شهر تاریخی ماسوله در جمع خبرنگاران گفت: پیش تر هیاتی از ایکوموس برای ارزیابی جهانی به این شهر تاریخی سفر کردند.
وی ادامه داد: همچنین هیاتی از باستان شناسان در زمانی ۱۰ روزه به انجام کاوش های باستانی در این منطقه پرداختند .
دارابی اظهار امیدواری کرد: پرونده ثبت جهانی ماسوله هر چه زودتر برای ثبت جهانی آماده شود.
وی بازدید از شهرتاریخی ماسوله و پیشرفت پروژه های در حال مرمت و حفاظت را از جمله برنامه های سفر ۲ روزه خود به گیلان اعلام کرد.
ماسوله در ۲۵ کیلومتری جنوب غربی شهرستان فومن در کنار رودخانه‌های جاری بر پهنه صخره سنگ‌ها، اراضی شالی و باغ‌های چای و معماری پلکانی گِلین منحصر به فرد در دل کوهستان همراه با پنجره‌های چوبی و گلدان‌های شمعدانی رنگینش، سال ۱۳۵۴ با شماره ۱۰۹۰ در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسید و ثبت جهانی آن از سال ۱۳۹۰ در دستور کار قرار گرفت.
شهرک تاریخی ماسوله سال ۲۰۰۷ در میراث تاریخی یونسکو به طورموقت ثبت شد تا مسیرهرگونه تغییر و آسیب به آن بسته شود.در گذر سال‌ها این شهر رفت و آمد مدیران، کارشناسان بین‌المللی، ملی و استانی بسیاری را به خود دید که بررسی‌ها و گزارش‌های متعددی را از این قطعه تاریخی به همراه داشت.
همچنان پرونده جهانی شدن ماسوله اندرخم یونسکو باقی مانده بود تا اینکه آبان ۱۴۰۰ ماسوله عنوان شهر کامل از نگاه ارزیابان بین المللی را از آن خود کرد که به اعتقاد کارشناسان گامی مهم در مسیر ثبت جهانی آن محسوب می‌شد و ارزیاب یونسکو سرانجام پس از گذشت ۱۱ سال از آغاز فرایند ثبت جهانی منظر فرهنگی ماسوله، ششم مهر ۱۴۰۱ وارد این شهر تاریخی شد و فرآیند اولیه ثبت جهانی ماسوله را آغاز کرد و قرار شد نتیجه شهریور ۱۴۰۲ در چهل و پنجمین اجلاس کمیته میراث جهانی یونسکو اعلام شود.
۲۶ شهریور (۱۷ سپتامبر ۲۰۲۳)، چهل و پنجمین اجلاس کمیته میراث جهانی یونسکو (UNESCO) برگزار شد و خبر ثبت جهانی کاروانسرای تی تی گیلان در قالب پرونده کاروانسراهای ایران به همراه ۵۳ کاروانسرای تاریخی کشور بررسی و با تصویب اعضای کمیته به عنوان بیست و هفتمین میراث فرهنگی ملموس ایران در فهرست جهانی یونسکو ثبت شد اما از ثبت جهانی ماسوله خبری نشد.
فرصت ثبت جهانی شهرک تاریخی ماسوله از سوی یونسکو باقی ماند لذا برای مردم این سرزمین شوق جهانی شدن کاروانسرای ۶۰۰ساله با ثبت جهانی شهر تاریخی پلکانی‌شان تمام می‌شود.
ولی جهانی باستان‌شناس ایرانی و مدیرکل میراث‌فرهنگی استان گیلان اظهار کرد: باستان‌شناسان ایرانی با همکاری باستان‌شناسی متالورژی دانشگاه آکادمی علوم چین در حال انجام تحقیقات جدید در زمینه محوطه‌های متالورژی باستانی کشف شده قبلی در هسته و مناطق حایل ماسوله هستند. این اکتشافات مربوط به فعالیت‌های صنعتی مربوط به ذوب آهن اسفنجی و فلزکاری در دوره تاریخی و اسلامی است.
به گفته جهانی، شواهد باستان‌شناسی نشان می‌دهد که منطقه ماسوله شهرک صنعتی مهمی در منطقه برای تولید آهن اسفنجی و ابزارآلات آهنی بوده و شهر تجاری و صنعتی ماسوله تحت تأثیر این فعالیت های صنعتی از دوران ایلخانان در این منطقه شکل گرفته است.
در زمان حاضر باستان‌شناسان به همراه دیگر متخصصان، طی سلسله پژوهش‌هایی در حریم منظرشهر تاریخی ماسوله به منظور درج در پرونده ثبت جهانی به شواهد جدیدی از فعالیت‌های صنعتی مربوط به دوران میانی اسلامی دست یافته‌اند؛ این پژوهش‌ها برای تکمیل و پذیرش پرونده ثبت جهانی ماسوله بسیار حائز اهمیت است.
علاوه بر کشف کارگاه صنعتی ، تاریخی با شواهد فلزگری در ارتفاع ۲ هزار و ۵۰۰ متری شهر ماسوله در روزهای اخیرماه گذشته نیز در بررسی‌های جدید باستان شناسی شواهدی ارزشمند از صنعتگری ذوب آهن اسفنجی ( ماده‌ای است که از احیای سنگ‌آهن بدون ذوب کردن به دست می‌آید) در دوره پارتی در شهر تاریخی ماسوله کشف شده بود.
منبع: ایرنا