به گزارش روابط عمومی وزارت علوم به نقل از دانشگاه بین‌المللی امام خمینی(ره)، سیدعلی قاسم‌زاده در این همایش بیان داشت: در اجرا و تحقق نقشه جامع علمی کشور و در مقام حکمرانی، باید برای هر دستگاه و وزارت خانه یک پیوست علم و فناوری تدوین و سهم آن دستگاه در تحقق نقشه و توسعه مبتنی بر علم و فناوری مشخص شود.
رئیس دانشگاه بین‌المللی امام‌خمینی (ره) گفت: در اجرای نقشه جامع علمی کشور در مقام عمل متوازن عمل نشده است و به همین سبب در برخی از حوزه‌ها مانند علوم پزشکی و فنی-مهندسی موفق بودیم و در بعضی از حوزه‌ها مانند علوم انسانی و علوم اجتماعی و حتی حوزه کشاورزی و علوم پایه چندان موفق عمل نکردیم.
وی در مراسم افتتاحیه همایش ملّی الگوی حکمرانی تمدنی علم و فناوری اظهار کرد: حکمرانی یک موضوع میان‌رشته‌ای و فراتر از یک رشته خاص دانشگاهی است.
قاسم‌زاده اضافه کرد: برخی حکمرانی را در معادل و مترادف با دولت قرار می‌دهند، در حالی که دولت فقط یک ضلع حکمرانی است و حکمرانی امری فراتر از دولت است. بنابراین در کشورهایی مانند ایران که تقسیم قوا اتفاق افتاده، این نگاه که حکمرانی را معادل دولت بدانیم، نگاه چندان مقبولی نیست.
رئیس دانشگاه بین‌المللی امام‌خمینی (ره) تحقق مشارکت مردمی و حاکمیت قانون را از جمله معیارهای حکمرانی درست دانست و گفت: پاسخگویی، شفافیت، وفاق عمومی، تقسیم حقوق مساوی بین ذی‌نفعان، اثربخشی، کارایی و مسئولیت‌پذیری نیز از دیگر شاخصه‌های حکمرانی خوب محسوب می‌شوند.
وی افزود: برای رسیدن به حکمرانی مناسب همه اجزا و عناصر تشکیل‌دهنده حاکمیت باید متعهد باشند تا در کنار همدیگر به تحقق شاخص‌ها و معیارهای یادشده کمک کنند.
رئیس دانشگاه بین‌المللی امام‌خمینی (ره) با بیان اینکه در جمهوری اسلامی ایران بر اساس تلفیق الگوی حکمرانی خوب و متعالی عمل می‌شود، گفت: این الگوی حکمرانی مبتنی بر نظام ارزشی الهی است و در این الگو نظام سیاسی خود را نسبت به سعادت دنیوی و اخروی مردم مسئول می‌داند و بر اساس آن تصمیم‌گیری می‌کند.
قاسم‌زاده اضافه کرد: در الگوی «حکمرانی متعالی» نظام سیاسی بر اساس اراده الهی و خواست مردم شکل می‌گیرد و شاخص‌های حکمرانی خوب در مقام اجرا مورد توجه قرار می‌گیرد.
وی ادامه داد: البته حکمرانی فقط در مسائل سیاسی و اداری محور کار نیست و هر نظامی به حوزه‌های حکمرانی مختلفی نیاز دارد و به همین خاطر حکمرانی علم و فناوری در ذیل کلان‌گفتمان حکمرانی قرار می‌گیرد.
رئیس دانشگاه بین‌المللی امام‌خمینی (ره) با اشاره به اینکه هر کشور و نظام سیاسی اهدافی در حوزه علم و فناوری دارد، گفت: با توجه به اینکه علم و فناوری در دنیای جدید حرف نخست را می‌زند، بنابراین محوری‌ترین بخش حکمرانی برای رسیدن به توسعه همه‌جانبه حکمرانی در بخش علم و فناوری است.
قاسم‌زاده افزود: هدف نظام جمهوری اسلامی ایران رسیدن به حکمرانی متعالی در حوزه علم و فناوری است و برای تحقق این مهم باید در گام نخست شاخصه‌های حکمرانی متعالی علم و فناوری در کشور احصا شده و برای تحقق آنها برنامه‌ریزی شود.
وی ادامه داد: طبق نقشه جامع علمی کشور ایران باید در افق ۱۴۰۴ در جایگاه نخست علم و فناوری در جهان اسلام قرار گیرد و جایگاه الهام‌بخش و برجسته علمی در دنیا داشته باشد. به همین علت باید در عبور از مرزهای دانش و فناوری پیشتاز باشد و برای رسیدن به مرجعیت علمی در دنیا تلاش کند.
رئیس دانشگاه تصریح کرد: اما در حال حاضر از چشم انداز نقشه عقب هستیم و طبق نقشه جامع علمی کشور و سند چشم‌انداز آن در ۱۴۰۴ در دو حوزه علوم پزشکی و فنی-مهندسی موفق بودیم که آمارها موفقیت در این دو حوزه را تأیید می‌کند، اما در حوزه های دیگر چون علوم انسانی و اجتماعی و حتی کشاورزی و پایه چندان به اهداف نقشه دست نیافتیم. لذا در اجرا و تحقق نقشه جامع علمی کشور و در مقام حکمرانی، باید برای هر دستگاه و وزارت خانه یک پیوست علم و فناوری تدوین و سهم آن دستگاه در تحقق نقشه و توسعه مبتنی بر علم و فناوری مشخص شود.
وی ادامه داد: در آسیب‌شناسی چگونگی اجرای نقشه جامع علمی کشور و بازنویسی و بروز رسانی آن، هیئت‌های اندیشه‌ورز استانی می‌توانند نقش‌آفرین باشند و الزام به طراحی و تهیه برش استانی نقشه جامع علمی جدید کشور در همین راستا تعریف شده است.
رئیس دانشگاه بین‌المللی امام‌خمینی (ره) تصریح کرد: هر استانی توانمندی‌ها، ظرفیت‌ها و واقعیت‌های میدانی خاص خودش را دارد و می‌بایست بر اساس ظرفیت‌ها و واقعیت‌های هر استان برش‌های استانی نقشه جامع علمی کشور را طراحی و در نهایت اجرا کنیم.
قاسم‌زاده افزود: در حوزه حکمرانی نمی‌توان یک نسخه شفابخش برای کل کشور پیچید و اعتقاد داریم که باید ظرفیت‌ها و مزیت‌های هر استان در تدوین نقشه جامع علمی کشور دیده شود. بنابراین هر استانی برای تدوین این نقشه وظایفی دارد که باید به این وظایف عمل کند.
همچنین شیروانی گفت: پیش از این ده نشست تخصصی با استفاده از ظرفیت‌های همه مرکز علمی و دانشگاهی استان برگزار شد که خروجی آن می تواند در تدوین سند و نقشه جامع علمی کشور در 40 سال دوم موثر باشد.
دبیر علمی این همایش گفت: همچین در رابطه با محور و موضوعات همایش 20 مقاله علمی در حوزه نظری و عملی به دبیرخانه این همایش ارسال شد که پس از داوری و اصلاحات، 14 مقاله در زمینه های مختلف پذیرفته شد.
وی افزود: از 14 مقاله پذیرفته شده ده مقاله برتر در همایش امروز ارائه شد که خروجی این مقاله‌ها و نشست‌های تخصصی بصورت جامع و یکپارچه به شورای عالی انقلاب فرهنگی ارسال خواهد شد.
دبیر علمی این همایش ادامه داد: استفاده از هوش مصنوعی در پزشکی، نقد وتحلیل سند ملی هوش مصنوعی ایران با نیاز های نسل جوان، کاربرد هوش مصنوعی در صنایع خلاق ایران، تبین نقش و جایگاه پیشران‌های اخلاقی- فلسفی موثربرحکمرانی علم وفناوری در ورزش، بررسی عوامل موثر بر توسعه علم وفناوری در ورزش ایران و آسیب‌شناسی نظام حکمرانی علم وفناوری ایران در حوزه بین‌المللی از محورهای این همایش بود.
شیروانی از لزوم تبیین و بسط حکمرانی علم و فناوری بر محور استراتژی توسعه درون‌زا و اقتصاد اجتماعی، پلیس، امنیت و فناوری‌های نوین در الگوی حکمرانی، رویکرد آینده پژوهانه به تحلیل روندهای نوظهور در علم وفناوری و تاثیرات آن بر تمدن‌های آینده وشناسایی عوامل و پیشران‌های پیشرفت علمی کشور در افق 1404 را از دیگر موضوعات این همایش برشمرد.
گفتنی است محورهای اصلی این همایش نیز با موضوعات «حکمرانی علم و فناوری در مقام نظر» و «حکمرانی علم و فناوری در مقام عمل» در دو پنل تخصصی با حضور پژوهشگران و نویسندگان مقالات منتخب مطرح و مورد بررسی قرار گرفت.
در بخش «حکمرانی علم و فناوری در مقام نظر»، موضوعاتی چون حکمرانی علم و فناوری در اندیشه امامین انقلاب اسلامی، مکاتب و فلسفه علم و فناوری در جمهوری اسلامی ایران، نظریه پیشرفت علمی جمهوری اسلامی و جایگاه آن در رویکرد تمدنی، نظام مسائل حکمرانی علم و فناوری در جمهوری اسلامی ایران، آینده‌پژوهی علم و فناوری با رویکرد تمدنی، نظریه و الگوی سیاست‌گذاری علم و فناوری، نظریه و الگوی تنظیم‌گری علم و فناوری، مطالعه تطبیقی حکمرانی علم و فناوری در دنیا،حکمرانی با شاخص‌ها (تحلیل و بررسی شاخص‌های علم‌سنجی)، نگاشت نهادی مطلوب در حکمرانی عمل و فناوری جمهوری اسلامی، تحول در حکمرانی علم و فناوری در گام دوم شورای عالی انقلاب فرهنگی و حکمرانی استانی علم و فناوری و برش استانی نقشه جامع علمی کشور مورد توجه قرار پژوهشگران گرفته بود.
در محور «حکمرانی علم و فناوری در مقام عمل» نیز موضوعات نقشه جامع علمی کشور، سند دانش‌بنیان امنیت غذایی، سیاست‌های آمایش آموزش عالی، سند راهبردی کشور در امور نخبگان، سند ملی هوش مصنوعی، سند جامع روابط بین‌الملل علمی، سیاست‌های اجرایی مالکیت صنعتی، بنیاد ملی علم؛ پایگاه استنادی جهان اسلام، صندوق شورای عالی عتف؛ بنیاد ملی نخبگان، جایزه علمی فناوری مصطفی، اساسنامه‌های جهاد دانشگاهی و دانشگاه‌های آزاد، تربیت مدرس، شاهد و عدالت، تحلیل و بررسی سایر مصوبات کلان ستاد علم و فناوری و چالش‌های ساختاری در حکمرانی علم و فناوری به‌عنوان موضوعات محوری مقالات نویسندگان مقالات برتر بود که مورد بررسی و نقد قرار گرفت.