زمان به سرعت در حال گذر است. همانطور که زمان با سرعت میگذرد تکنولوژی هم سریعتر از زمان در حال رشد و در صدد حذف مشاغل عمومی و ورود به عرصه های تخصصی می باشد.
نقش و جایگاه کتابخانه های تخصصی با ورود تکنولوژی و هوش مصنوعی چگونه خواهد بود؟
آیا کتابخانهها و خدمات سنتی آن قادر به رفع نیاز های پژوهشگران خواهند بود؟
آیا روش های فهرست نویسی قدیم (قواعد انگلو امیرکن) جوابگوی جستجوهای پژوهشگران خواهد بود؟
همه این موارد از چالشهای پیش روی کتابخانهها و کتابداران در عصر حاضر است.
همانگونه که فضای مجازی رقیبی قدرتمند در برابر کتاب و کتابخوانی قد علم کرده است پلتفرمهای کتابخوان نیز رقیبی جدی برای کتابخانهها در آینده نهچندان دور خواهند بود.
واقعیت امر این است که دیگر، زیرساختهای کتابخانههای قدیمی، قدرت پاسخگویی به نیازهای مراجعین را ندارند، نه فقط در ایران بلکه در کشورهای پیشرفته هم اینگونه است و کتابخانه های بزرگ در صدد همراهی و استفاده از تکنولوژی های نوظهور در ارائه خدمات به پژوهشگران هستند.
مجمع کتابخانههای تخصصی استان قم مکتا، در سالهای گذشته به همت اساتید ارجمند دورهها و نشستهای ارزشمندی را در خصوص دانش افزایی کتابداران و پژوهشگران برگزار نموده است که به اجمال میتوان به برخی از آنها اشاره نمود.
نشستهای علمی مکتا با نام محفل علمی کتابداران که بیش از 250 جلسه، در حوزه پژوهش در محیط وب، مقاله نویسی، پایان نامه نویسی، نمایه سازی، برگزار شده است.
برگزاری نشستهایی با عنوان ارزش و اهمیت منابع کهن در کتابخانهها و تدوین دست نامه نگهداری و سازماندهی منابع کهن گامی ارزشمند در آگاه سازی کتابداران برداشتند.
بیش از صدها هزار نسخه خطی را از اقصی نقاط جهان جمع آوری و تصویر برداری نمودهایم و اینک این منابع به سادگی در اختیار پژوهشگران و نسخه پژوهان میباشد.
مکتا در سالهای گذشته گامهای موثری در حوزه کتابخانههای تخصصی بدون هیچگونه بودجه و یا حمایت دولتی برداشته است و امید که این همراهیها و همدلیها بتواند این منابع و گنجینه های ارزشمند را در دسترس پژوهشگران و دانشجویان قرار دهد.
*مهدی محمدی شجاعی، مدیر کتابخانه و انتشارات دانشگاه ادیان و مذاهب و دبیر مجمع کتابخانههای تخصصی استان قم مکتا