عضو هیات امنای صندوق بازنشستگی، پس‌انداز و رفاه کارکنان صنعت نفت با اشاره به اینکه افزایش تقاضای انرژی، ساختار نامناسب تأمین و توزیع انرژی، تحریم‌ها و مشکلات اقتصادی، مدیریت و سیاستگذاری ضعیف، نوسانات در تولید انرژی و بحران‌های سیاسی و امنیتی از جمله دلایل شکل‌گیری ناترازی انرژی است، گفت: اگر سبد انرژی بهینه‌ای ‌داشتیم، می‌توانستیم از انرژی الکتریکی و انرژی خورشیدی استفاده بیشتری داشته باشیم تا بخشی از ناترازی انرژی جبران شود.
به گزارش شانا، ناترازی انرژی به وضعیتی گفته می‌شود که در آن تقاضا و عرضه انرژی در یک کشور یا منطقه تعادل ندارد و تقاضا بیشتر از عرضه انرژی است. این پدیده می‌تواند به دلایل مختلفی شکل بگیرد که شامل عواملی اقتصادی، زیرساختی، سیاسی و طبیعی است. در ایران، ناترازی انرژی از جمله چالش‌های اساسی و یک پدیده چندوجهی است که به دلایل مختلفی به وجود می‌آید.
منصور معظمی، عضو هیات امنای صندوق بازنشستگی، پس‌انداز و رفاه کارکنان صنعت نفت در گفتگو با خبرنگار شانا با اشاره به اینکه ساختار نامناسب تأمین و توزیع انرژی و وابستگی به انرژی‌های فسیلی از جمله دلایل اصلی ایجاد ناترازی انرژی است، گفت: مصرف زیاد و هدررفت انرژی به دلیل سیستم‌های فرسوده، شبکه‌های توزیع ناکارآمد و ساختمان‌ها و تأسیسات قدیمی نیز باعث می‌شود که بخش زیادی از انرژی تولیدی به هدر برود. این مسئله می‌تواند به شکل‌گیری ناترازی کمک کند.
وی افزود:یکی از اصلی‌ترین دلایل افزایش تقاضا برای انرژی در ایران، رشد جمعیت و توسعه اقتصادی است. به‌ویژه در سال‌های اخیر، نیاز به انرژی در بخش‌های خانگی، صنعتی، کشاورزی و حمل‌ونقل به طور چشمگیری افزایش یافته است.
معاون اسبق برنامه‌ریزی و نظارت بر منابع هیدروکربوری وزارت نفت ادامه داد: همچنین تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران باعث شده است واردات و صادرات انرژی دچار مشکل شود. این تحریم‌ها بر روی تأمین مواد اولیه، تجهیزات فناوری و سرمایه‌گذاری‌های خارجی تأثیر گذاشته و درنتیجه، ایران با مشکلاتی در تولید، انتقال و توزیع انرژی مواجه شده است. بنابراین لازم است این دولت که با شعار رفع تحریم‌ها روی کار آمده است گام جدی برای رفع این مشکل بردارد.
بخشی از این گفتگو را در ادامه می خوانید.
 علل ناترازی انرژی در ایران چیست و چه پیامدهایی دارد؟
از جمله دلایل شکل‌گیری ناترازی انرژی می‌توان به «افزایش تقاضای انرژی»، «ساختار نامناسب تأمین و توزیع انرژی»، «تحریم‌ها و مشکلات اقتصادی»، «مدیریت و سیاستگذاری ضعیف»، «نوسانات در تولید انرژی» و «بحران‌های سیاسی و امنیتی» اشاره کرد.
یکی از اصلی‌ترین دلایل افزایش تقاضا برای انرژی در ایران، رشد جمعیت و توسعه اقتصادی است. به‌ویژه در سال‌های اخیر، نیاز به انرژی در بخش‌های خانگی، صنعتی، کشاورزی و حمل‌ونقل به طور چشمگیری افزایش یافته است.
از طرف دیگر، در ایران به دلیل شرایط آب و هوایی (گرمای شدید تابستان و سرمای شدید زمستان)، مصرف انرژی به‌ویژه در بخش خانگی افزایش یافته و این مصرف بیشتر به دلیل استفاده از انرژی‌های فسیلی برای سرمایش و گرمایش است.
از سوی دیگر، در سال‌های اخیر دولت‌ها برای رضایت نمایندگان ناچار بودند اقدام به گازرسانی به شهرها و روستاها که ضرورت نداشته، شده اند که این امر نیز باعث افزایش مصرف گاز خانگی شده است.
 سهم انرژی‌های تجدیدپذیر در سبد انرژی ایران بسیار ناچیز بوده که بر ناترازی انرژی سایه افکنده است. آیا اقدامی برای اصلاح این روند انجام می‌شود؟
همچنین ساختار نامناسب تأمین و توزیع انرژی و وابستگی به انرژی‌های فسیلی از جمله دلایل اصلی ایجاد ناترازی انرژی است. بخش عمده‌ای از تأمین انرژی در ایران به سوخت‌های‌ فسیلی (نفت وگاز طبیعی) وابسته است. این وابستگی باعث می‌شود که تغییر در قیمت‌ها، نوسانات تولید و حتی بحران‌ها (مانند تحریم‌ها) تأثیر زیادی بر تأمین انرژی بگذارد که نمونه این مشکلات را در موضوع واردات گاز از ترکمنستان و یا روسیه می‌توان مشاهده کرد.
مصرف زیاد و هدررفت انرژی به دلیل سیستم‌های فرسوده، شبکه‌های توزیع ناکارآمد و ساختمان‌ها و تأسیسات قدیمی نیز باعث می‌شود که بخش زیادی از انرژی تولیدی به هدر برود. این مسئله می‌تواند به شکل‌گیری ناترازی کمک کند.
یکی دیگر از مشکلات اساسی کشور ما این است که بخش عمده‌ای از تولید انرژی در ایران به نفت وگاز محدود است و به منابع تجدیدپذیر (مانند انرژی خورشیدی، بادی، و هیدرو) کمتر توجه شده است بنابراین اگر سبد انرژی بهینه‌ای ‌داشتیم، می‌توانستیم از انرژی الکتریکی و انرژی خورشیدی استفاده بیشتری داشته باشیم تا بخشی از ناترازی انرژی جبران شود.
 ایران در سال‌های اخیر با تحریم‌های فزاینده‌ای بر صنعت نفت و گاز خود روبه‌رو بوده است. آیا این تحریم‌ها نیز بر ناترازی انرژی تاثیرگذار است؟
تحریم‌ها به‌طور کلی  اقتصاد کشور در کلیه بخش‌ها تحت تاثیر قرارداده است. همچنین تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران باعث شده است واردات و صادرات انرژی دچار مشکل شود. این تحریم‌ها بر روی تأمین مواد اولیه، تجهیزات فناوری و سرمایه‌گذاری‌های خارجی تأثیر گذاشته و درنتیجه، ایران با مشکلاتی در تولید، انتقال و توزیع انرژی مواجه شده است. بنابراین لازم است گام جدی برای رفع این مشکل برداشته شود.
ایران می‌تواند با کشورهای دیگر در زمینه انتقال فناوری‌های نوین انرژی و توسعه پروژه‌های مشترک انرژی همکاری کند. این همکاری‌ها به‌ویژه در زمینه تولید و توزیع انرژی‌های تجدیدپذیر و بهینه‌سازی مصرف انرژی می‌تواند به کاهش ناترازی کمک کند. باید رفع تحریم ها راحتتر می توانیم به سمت تعاملات بین‌المللی در چارچوب استانداردهای جهانی و همگام با ارزش‌های خودمان قدم برداریم.
 مهمترین مشکل برای بهینه‌سازی مصرف انرژی را چه می‌دانید؟
 بحران‌های اقتصادی و تورم بر توان مالی کشور برای سرمایه‌گذاری در بخش انرژی تأثیرگذار بوده و به همین دلیل، ایران در تأمین منابع مالی برای گسترش زیرساخت‌های انرژی و سرمایه‌گذاری در پروژه‌های جدید با چالش مواجه است.
با این حال، صنعت نفت ایران برای حفظ وضع موجود حداقل نیازمند ۱۰۰ میلیارد دلار سرمایه است که بخش بزرگی از آن باید از سرمایه‌گذاران خارجی تامین شود اما با ادامه تحریم ها تحقق این امر سخت است.
همچنین برای کاهش ناترازی انرژی، همکاری میان دولت و بخش خصوصی برای سرمایه‌گذاری درزیرساخت‌های انرژی و پروژه‌های جدید اهمیت دارد. دولت می‌تواند از طریق اعطای تسهیلات، معافیت‌های مالیاتی و سرمایه‌گذاری‌های مستقیم، بخش خصوصی را به سرمایه‌گذاری در این حوزه تشویق کند. در واقع دولت‌ها به دلیل محافظه‌کاری و ترس از دستگاه‌های نظارتی که در این حیطه به حدی سختگیری می‌کنند که کار را برای بخش خصوصی سخت و طاقت‌فرسا می‌کند و انگیزه لازم را از بین می‌برد.
 در سال‌های اخیر همواره بر یکپارچگی مدیریت انرژی در کشور برای کاهش ناترازی انرژی تاکید شده است. حلقه مفقوده در برنامه‌ریزی در این زمینه را چه می‌دانید؟
یکی دیگر از دلایل شکل‌گیری ناترازی انرژی در ایران، ضعف در برنامه‌ریزی بلندمدت و ناتوانی در پیش‌بینی و مدیریت تقاضا و عرضه انرژی است. همچنین سیاست‌گذاری‌های نادرست در تخصیص منابع انرژی به‌ویژه در زمینه مصرف انرژی فسیلی دربخش خانگی و صنعتی، سبب شده تا ناترازی انرژی شکل بگیرد.