به گزارش ایسنا، توقف مازوت‌سوزی در سه نیروگاه در اراک، کرج و اصفهان به دستور رئیس‌جمهور و در پی آن برنامه‌ریزی خاموشی‌های منظم برای همه استان‌ها، از جمله خبرهای داغی بود که در هفته گذشته در رسانه‌ها و فضای مجازی منتشر شد. عجیب اینکه در این بین نامی از نیروگاه شهید رجایی که در ۲۵ کیلومتری قزوین قرار دارد و بیشترین سهم مصرف مازوت را در کشور دارد، دیده نمی‌شود.
آیا مازوت‌سوزی نیروگاه‌های اراک، کرج و اصفهان خطرناک است و مازوت‌سوزی نیروگاه شهید رجایی آلاینده نیست؟ اگر قرار نیست این عدم مازوت‌سوزی نفعی برای مردم قزوین داشته باشد، چرا برق قزوینی‌ها باید قطع شود؟ آیا درست است که هم سلامت قزوینی‌ها به‌دلیل استفاده از مازوت به خطر بیفتد و هم سهمشان خاموشی‌های پی‌درپی باشد؟ این‌ها بخشی از گلایه‌های مردم قزوین به مسئولان است.
سوخت غالب در نیروگاه قزوین، مازوت است
دود غلیظی که دیده شده از نیروگاه شهید رجایی برمی‌خیزد، نشان‌دهنده استفاده از سوخت مازوت در این نیروگاه بوده و هست، البته در گذشته گفته شده نیروگاه شهید رجایی مازوت‌سوزی ندارد، اما در سال ۱۴۰۰ حسن عباس‌نژاد، مدیرکل اسبق حفاظت محیط زیست استان قزوین مدعی شد این نیروگاه از مازوت نیز استفاده می‌کند.
طی روزهای گذشته محمدمهدی اعلایی، استاندار قزوین در صفحه خود در فضای مجازی نوشت: «در نیروگاه قزوین سوخت غالب مازوت است، استان قزوین دوبرابر بیشتر از مصرفش برق تولید می‌کند، قزوین در تولید برق بادی از استان‌های پیشرو است و اولین شهرک تولید برق خورشیدی را ایجاد کرده است. مطالبه مداوم ما و نمایندگان مردم این است که قطعی برق باید هوشمندانه‌تر باشد.»
حال که به اذعان استاندار، استان قزوین دوبرابر بیشتر از مصرفش برق تولید می‌کند و سوخت غالب نیروگاه شهید رجایی در استان قزوین هم مازوت است، چرا باید تبعات منفی مازوت‌سوزی بر ریه قزوینی‌ها بنشیند، در حالی که نه تنها همه این برق تولید شده را قزوینی‌ها مصرف نمی‌کنند، بلکه در این میان خاموشی هم سهمشان می‌شود؟
مازوت‌سوزی برای همه نیروگاه‌ها قطع شود
فاطمه محمدبیگی، نماینده مردم قزوین، البرز و آبیک در مجلس شورای اسلامی نیز طی روزهای اخیر در جلسه شورای اداری آبیک اظهار کرده است: هر چند مازوت قطعاً برای سلامتی انسان مضر است، اما اینکه به یکباره در شرایط کنونی جهان، قطع ناگهانی برق به بهانه قطع مازوت انجام شود تدبیر صحیحی نیست، چرا که درصد کمی از سوخت نیروگاه‌های کشور از طریق مازوت تأمین می‌شود.
وی ادامه داده است: اگر بنا بر قطع مازوت‌سوزی است، باید مازوت‌سوزی برای همه نیروگاه‌ها قطع شود، نه اینکه به‌صورت انتخابی و فقط برای سه نیروگاه سوخت مازوت قطع شود، مردم آبیک از این موضوع گلایه‌مند هستند.
بررسی‌ها نشان می‌دهند در بین نیروگاه‌های مصرف‌کننده مازوت، نیروگاه شهید رجایی قزوین با سهم ۱۴ درصدی، بیشترین سهم را از مصرف مازوت داشته و از میان بیش از ۱۴۰ نیروگاه بزرگ کشور، تنها ۱۴ نیروگاه شامل ایران‌شهر، منتظر قائم، شهید رجایی، شهید سلیمی، رامین، منتظری، سهند، تبریز، زرند، بندرعباس، طوس، شهید مفتح، شازند و بیستون قادر به مصرف مازوت هستند.
پیامدهای زیست‌محیطی سوخت مازوت در قزوین
به گزارش ایسنا، برای داشتن هوای پاک، باید به‌دنبال تولید برق از انرژی خورشیدی و بادی و انرژی‌های نو باشیم. طبق آمار مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، در ۲۹ خرداد سال جاری ۱۱ نیروگاه خورشیدی در هفت استان به همراه دومین خط تولید پنل خورشیدی کشور با ظرفیت ۱۸۰۰ مگاوات در سال، یک نیروگاه برق آبی و یک نیروگاه بادی به بهره‌برداری رسیدند و این کاستی‌ها را تا حدودی جبران کردند.
در روزهای اخیر یکی از فعالین رسانه‌ای استان نامه‌ای را از استاندار قزوین به شهید رئیسی که مربوط به سال ۱۴۰۱ است، در فضای مجازی منتشر کرده که این نامه نیز در نوع خود جالب توجه است.
در متن این نامه آمده است: «استان قزوین با دارا بودن نیروگاه شهید رجایی با ظرفیت تولید بیش از ۲۰۰۰ مگاوات و نیروگاه‌های بادی، خورشیدی و تولید پراکنده با ظرفیت تولید بیش از ۲۵۰ مگاوات (در مجموع تولید ۲۲۵۰ مگاوات)، نقش برجسته و بسزایی در تولید و تأمین برق استان‌های مجاور دارد. به‌دنبال این نقش‌آفرینی، استان به‌دلیل آثار و پیامدهای زیست‌محیطی به جا مانده از سوخت فسیلی (مازوت)، متحمل هزینه‌های غیرقابل جبرانی شده و بهره‌مندی از ظرفیت برق تولیدی و عدم قطع آن در مقاطعی از فصول سال، در زمره مطالبات عمومی قرار گرفته است. همچنین استان قزوین به واسطه جایگاه ممتاز خود در بخش صنعت و کشاورزی و تأمین بخشی از نیازهای اساسی کشور، سهم قابل توجهی در میزان برق مصرفی دارد. این حوزه‌ها ۷۰ درصد مجموع ۱۰۰۰ مگاوات برق مصرفی استان را به خود اختصاص داده‌اند. به دلایل فوق، ضرورت دستیابی به سیاست‌ها و برنامه‌های توسعه‌ای دولت و منویات مقام معظم رهبری در تحقق شعار سال، خواهشمند است دستور فرمایید به منظور پاسخگویی به انتظارات مردم مبنی بر عدم خاموشی برق در قبال تحمل پیامدهای ناشی از آلودگی‌های نیروگاه و از سوی دیگر، تکالیف تصریح شده در ماده ۲۵ قانون بهبود مستمر محیط کسب و کار واحدهای تولیدی و صنعتی مشمول قطع برق نشوند».
بیش از ۹۰ درصد نیروگاه‌های کشور قابلیت مصرف مازوت ندارند
در راستای دریافت اطلاعات بیشتر درخصوص میران مازوت‌سوزی در نیروگاه شهید رجایی با مسئول روابط عمومی این نیروگاه تماس گرفتیم اما از سوی آن مجموعه تمایلی برای پاسخگویی وجود نداشت، بنابراین به اخبار واصله از سوی روابط عمومی نیروگاه بسنده شد و به این ترتیب براساس اخبار روابط عمومی آن مجموعه، ابوالفضل موتابها، مدیرعامل نیروگاه شهید رجایی با بیان اینکه ایران به لحاظ راندمان نیروگاهی، جزو دوازده کشور جهان است، اظهار کرده است: با وجود اینکه ۸۲ درصد از ظرفیت نیروگاهی کشور به نیروگاه‌های حرارتی اختصاص دارد، اما بیش از ۹۴ درصد برق مصرفی کشور توسط نیروگاه‌های حرارتی تأمین می‌شود.
مدیرعامل نیروگاه شهید رجایی پیرامون صنعت نیروگاه حرارتی کشور و تلاش‌های صورت گرفته جهت افزایش راندمان این نیروگاه‌ها عنوان کرده است: بار اصلی تأمین و تولید برق کشور بر دوش نیروگاه‌های حرارتی است که این مهم توسط ۱۴۶ نیروگاه و در قالب ۶۲۹ واحد نیروگاهی انجام می‌شود.
وی خاطرنشان کرده است: در سال‌های اخیر وزارت نیرو از طریق رفع محدودیت، ارتقاء توان عملی و به مدار آوردن واحدهای جدید نیروگاهی با تکنولوژی کلاس اف که جدیدترین و به‌روزترین تکنولوژی‌های دنیا در آن استفاده شده است، متوسط راندمان نیروگاه‌های حرارتی کشور را به ۳۹.۵ درصد رسانده که در مقایسه با میانگین جهانی راندمان نیروگاهی جایگاه ممتازی دارد.
این مسئول بیان کرده است: در سال‌های اخیر وزارت نیرو با احداث و راه‌اندازی نیروگاه‌های گازی و سیکل ترکیبی کلاس اف که راندمان بالای ۵۸ درصدی دارند، گام‌های بلندی در راستای افزایش متوسط راندمان نیروگاهی کشور برداشته که این حرکت رو به جلو با پشتیبانی دولت جدید و تأمین سوخت کافی استمرار خواهد داشت.
وی ضمن تأکید بر اینکه وزارت نیرو تمایلی به مصرف سوخت مازوت در واحدهای نیروگاهی ندارد، گفته است: مصرف سوخت مازوت در بخش نیروگاهی علاوه بر افزایش ۵۰ درصدی هزینه‌های مربوط به سرویس و نگهداری نیروگاه‌ها، همچنین امکان تأمین برق پایدار و مستمر را با چالش جدی مواجه می‌کند و به همین دلیل وزارت نیرو تمایلی به مصرف سوخت مازوت در واحدهای نیروگاهی ندارد.
بنا بر اعلام روابط عمومی نیروگاه شهید رجایی قزوین، موتابها ادامه داده است: بیش از ۹۰ درصد نیروگاه‌های کشور اصلاً قابلیت مصرف مازوت ندارند و از بین ۱۴۶ نیروگاه کشور تنها ۱۴ نیروگاه امکان مصرف مازوت به‌عنوان سوخت جایگزین دارند.
وی به ضرورت انجام تعمیرات دوره‌ای و اساسی در واحدهای نیروگاهی در فصل سرد سال اشاره کرده و یادآور شده است: هر ساله نیروگاه‌های کشور پس از پایان اوج بار مصرف برق تابستان در بازه زمانی بین مهر ماه تا اردیبهشت سال بعد پس از هماهنگی با مدیریت شبکه برق ایران و در قالب یک جدول زمان‌بندی شده اقدام به بازدیدهای دوره‌ای و تعمیرات اساسی واحدهای نیروگاهی می‌کنند که تمام این اقدامات با توانمندی متخصصان داخلی صورت گرفته و بیش از ۹۰ درصد قطعات و تجهیزات مورد نیاز از طریق ساخت داخل تأمین می‌شود تا نیروگاه‌ها برای تأمین برق کافی فصل سرد و فصل گرم سال بعد آماده شوند.
مسئولیت اجتماعی نیروگاه شهید رجایی فراموش شده است
چندی پیش سعیده خضیر، مدیرکل حفاظت محیط زیست استان قزوین در مصاحبه‌ای اظهار کرده است: تلاش ما در اصلاح ساختار نیروگاه شهید رجایی، تغییر نوع سوخت و فیلترها تاکنون بی‌نتیجه مانده است، اقدامات قانونی سازمان محیط زیست در کاهش و کنترل آلودگی‌ها طی شده و ترک فعلی در این زمینه نداشته‌ایم، حتی تا پلمب مخازن نیروگاه هم پیش رفته‌ایم.
وی ادامه داده است: نیروگاه متعهد شده بود میزان سوخت مازوت را کاهش دهد، فیلترها را تعویض کند و سیستم‌های کنترلی و دودگیر نصب کند، پیگیری‌های ما از دادستانی در خصوص انجام مسئولیت اجتماعی ادامه دارد و یک قدم از مطالبات مردم در راستای سلامتی آنان، عقب‌نشینی نمی‌کنیم، درست است که تأمین برق و گردش چرخه اقتصادی کشور مهم است اما باید با رعایت اصول، از میزان آلودگی‌ها کاسته شود. مسئولیت اجتماعی نیروگاه شهید رجایی فراموش شده است و ما به‌طور جدی به‌دنبال احقاق آن هستیم و مطالبات را پیگیری خواهیم کرد.
به گزارش ایسنا، استفاده از سوخت مازوت تنها در نیروگاه‌های تولید برق نیست، بلکه این سوخت در کارخانه‌های سیمان نیز مصرف می‌شود. اگر بنا به قطع مازوت‌سوزی سه نیروگاه و خاموشی برای کل کشور است، باید کارخانه‌های سیمان نیز مازوت‌سوزی خود را متوقف کنند و یا حداقل اینکه همه نیروگاه‌ها اقدام به توقف استفاده از مازوت کنند، نه اینکه صرفاً نیروگاه‌هایی که سهم زیادی هم در تولید برق شبکه ندارند، مازوت‌سوزی را متوقف کرده و خاموشی سهم همه استان‌ها شود!
انتهای پیام