همشهری آنلاین- زهرا رفیعی: کسانی که این آخر هفته در جاده چالوس بودند، خرس قهوه‌ای عصبانی را دیدند که برای پیدا کردن غذا به این جاده پر تردد نزدیک شده بود و پس از آسیب زدن به یک خودروی سواری با سر و صدا و تیرهوایی دوباره به کوهستان بازگشت. خرس جزو گونه‌هایی بیمه شده طبیعت ایران است یعنی از طریق صندوق ملی محیط زیست خسارت‌هایش پرداخت می‌شود. کارشناسان حیات‌وحش توصیه می‌کنند در مواجهه با خرس هوس دویدن به سرتان نزند. این گونه اگر دنبالتان کند با سرعت ۷۰ کیلومتر در ساعت حتما به شما خواهد رسید حتی در سربالایی.
حمله خرس به خودروی پارک شده در جاده چالوس
مرتضی سحرخیز، رئیس اداره حفاظت محیط زیست چالوس: این خرس با دیدن تعدادی از اهالی و چندین قلاده سگ در گذرگاه چالوس دچار اضطراب و شوکه شده بود اگرچه برابر گزارش‌ها این حیوان حمایت شده به یک خودروی سواری هم حمله ور شده و پس از رفتن به روی سقف خودروی پارک شده خسارتی به آن وارد کرد اما با خلوت شدن محیط از این مکان گذر کرده و به طبیعت بازگشت. با توجه به آغاز فصل سرما و احتمال حضور حیات وحش در سطح شهر و مزارع، در صورت مشاهده حیوانات وحشی با شماره ۱۵۴۰ تماس بگیرند.
فصل خرس‌های عصبانی
اشکان اشعریون، کارشناس خرس‌های سیاه و قهوه‌ای: مشاهده خرس‌های قهوه‌ای در این فصل از سال دو دلیل عمده دارد: تغییر اقلیم و نزدیک‌شدن انسان به زیستگاه‌ها. متابولیسم خرس‌ها در یک چرخه طبیعی با شروع فصل سرما افزایش می‌یابد و آنها برای بدست آوردن چربی برای فصل زمستان نیاز به منابع غذایی زیادی دارند. حتی خرس‌های ماده در حالت خواب و بیدار بچه‌های خود را نارس به دنیا می‌آورند و شیر می‌دهند (اصطلاح خواب زمستانی برای وضعیت خرس‌ها دقیق نیست). در ابتدای پاییز امسال، درست در شروع فصل پرخوری خرس‌ها، با کاهش دمای ناگهانی روبرو شدیم و این باعث کمبود غذا در ارتفاعات شد. خرس‌ها همه چیز خوارند ولی بیشتر گیاهخوار است و سرمای ناگهانی غذای خرس‌ها را از بین می‌برد. از سوی دیگر حضور انسان در زیست‌گاه خرس‌ها زیاد و همراه با تخریب شده است. در نتیجه این دو عامل مشاهده خرس در نزدیکی زیستگاه‌های انسانی زیاد شده است.
در امریکا مشاهده خرس و حمله خرس به انسان اصلا عجیب نیست و انسان‌ها برای مواجهه با آن آموزش می‌بینند. اگرچه خرس‌های ایران نسبت به خرس‌های امریکا، چندان تهاجمی نیستند و در اکثر مواقع فرار می‌کنند با این حال ما نکات کلیدی را رعایت نمی‌کنیم. در حاشیه روستاها علاوه بر زباله‌های روستایی، مازاد میوه باغات هم دور ریخته می‌شود. میوه هایی که ارزش فروش ندارد معمولا در باغات رها می‌شود و این نه تنها خرس که سایر حیوانات را نیز به روستا می‌کشاند. بر اساس قوانین حاکم بر محیط زیست، «کمترین میزان مصرف انرژی برای بیشترین مقدار غذا» حیوانات از این غذای آماده پای درختان نمی‌گذرند. در کرواسی اگرچه غذارسانی به حیات وحش از نظر علم اکولوژی اشتباه است، اما برای مدیریت حیات وحش، میوه‌هایی که دیگر ارزش فروش ندارند را ۱۰ کیلومتر بیرون روستاها پخش می‌کنند تا تعارض با حیات وحش انسان به حداقل ممکن برسد.
خرس‌ها بینایی به شدت ضعیفی دارند ولی بویایی و شنوایی قوی دارند. بویایی خرس‌ها چند برابر بیشتر از سگ هاست به همین دلیل خیلی وقت‌ها خطر را نمی‌بیند. اولین کار در مواجهه با خرس قهوه‌ایی سروصدا کردن با هدف دور کردن خرس است، توصیه نمی‌کنم از جلوی خرس فرار کنید. چون قطعا سرعت خرس‌ها بیشتر از انسان است. یک خرس می‌تواند با سرعت ۷۰ کیلومتر در ساعت بدود، اتفاقا در سربالایی‌ها چون به دلیل فیزیک بدنش در این کار حرفه‌ایی‌تر است. بالای درخت هم نروید چون از آن هم بالا می‌رود. در کشورهایی که خرس قهوه‌ایی زیاد است از اسپری مخصوص دفع کردن خرس استفاده می‌شود. خرس‌های ایران در صورت مواجهه با انسان فرار می‌کند مگر اینکه یک: همراه با توله‌هایش باشد؛ از آنجایی که خرس‌های نر به دنبال از بین بردن توله‌ها هستند، هر گونه نزدیک شدن به توله‌ها منجر به رفتار حفاظتی و حمله خرس مادر می‌شود. دو: در فصل سرما که خرس‌ها در حالت هایپرنت یا خواب و بیدار هستند، بسیار وحشی و خشن می‌شوند. عین آدمی که از خواب بیدارش کرده باشید حال و حوصله ندارد. سه: غافلگیر شود و پیش از نزدیک شدن انسان متوجه بوی او نشود. در غیر این صورت خرس‌های قهوه‌ایی خیلی کم به انسان نزدیک می‌شود. تعارض اصلی انسان با حیات وحش بر اثر عدم مدیریت زباله در حاشیه زیستگاه‌هاست. مثلا در خصوص حضور گرگ در حاشیه روستاهای همدان هم دلیل اصلی عدم مدیریت پسماند در روستاهاست. قوطی خالی کنسرو ماهی هم می‌تواند حیات وحش را به روستا نزدیک کند.
