به گزارش خبرنگار اجتماعی رکنا، روز گذشته، محمد جمالو، معاون کاهش تقاضا و توسعه مشارکت‌های مردمی ستاد مبارزه با مواد مخدر کشور در اظهار نظری اعلام کرده بود که «متاسفانه برخی از دانش آموزان درگیر اعتیاد شده‌اند اما این مسئله نگران کننده و بحرانی نیست.»؛ اما این اظهارات در حالی مطرح شده است که حتی اعتیاد یک نفر، به ویژه نسل کودک و نوجوان، می بایست برای این ستاد، مهم و قابل پیگیری قلمداد شود و چنین اظهاراتی، از اهمیت رسیدگی به این مهم نمی کاهد.
همچنین در این میان سوالات و نگرانی های زیادی را در خصوص ابعاد مختلف مسئله اعتیاد به وجود می آید.
یکی از سوالات اصلی در اظهارات اخیر این است که آیا مصرف سیگار و قلیان جزء موارد اعتیاد محسوب می شود یا خیر؟ در حالی که در بسیاری از کشورها، مصرف سیگار و قلیان به‌طور جدی به عنوان یک رفتار اعتیادآور شناخته می شود و تحت نظارت های بهداشتی قرار دارد، در ایران هنوز هم این مواد به عنوان تفریحی عادی تلقی می شوند. مصرف سیگار و قلیان ممکن است در ابتدا به عنوان عادت یا سرگرمی مورد توجه قرار گیرد؛ اما اثرات سوء آن بر سلامت افراد به ویژه جوانان، نمی تواند نادیده گرفته شود.
افزایش مصرف سیگار و قلیان در بین جوانان
یکی از مهم ترین مشکلات در ایران، افزایش چشمگیر مصرف سیگار و قلیان در میان جوانان است. این مواد نه تنها اعتیادآورند، بلکه به سرعت می توانند زمینه‌ساز اعتیاد به موادمخدر شدیدتر مانند هروئین یا شیشه شوند. اگرچه این نوع مصرف مواد ممکن است در کوتاه مدت به عنوان تفریحی بی ضرر در نظر گرفته شود، اما در بلندمدت آسیب های جدی به سلامت افراد وارد می کند.
در کشورهای توسعه یافته، نهادهای بهداشتی نه تنها مصرف سیگار بلکه مصرف قلیان را نیز به عنوان یک رفتار اعتیادآور و مضر برای سلامت عمومی در نظر می گیرند و به همین دلیل قوانین سخت گیرانه ای برای کنترل مصرف آنها وضع شده است. این در حالی است که در ایران، نه تنها کنترل جدی ای برای این مصرف وجود ندارد، بلکه در برخی از محافل اجتماعی، مصرف این مواد به عنوان یک رفتار "مقبول" و حتی "مد روز" شناخته می شود.
بی توجهی به خطرات بلندمدت مصرف سیگار و قلیان
مصرف سیگار و قلیان، به ویژه در سنین پایین، می تواند به آسیب های غیرقابل بازگشت به سلامت بدن منجر شود. بیماری هایی مانند سرطان ریه، بیماری های قلبی، بیماری های تنفسی و کاهش توانمندی فیزیکی، تنها بخشی از آسیب های ناشی از مصرف این مواد هستند. علاوه بر این، مصرف مداوم سیگار و قلیان می تواند تأثیرات منفی زیادی بر روحیه و سلامت روانی افراد بگذارد.
بی توجهی به این نکته که مصرف این مواد می تواند به سرعت به اعتیاد به مواد دیگر تبدیل شود، به نوبه خود نگران کننده است. در حالی که ستاد مبارزه با مواد مخدر کشور بر لزوم مقابله با مصرف موادمخدر سنگین تأکید دارد، در بسیاری از موارد ریشه های اعتیاد در مصرف سیگار و قلیان نهفته است که کمتر به آن پرداخته می شود.
ضرورت تغییر نگرش
برای مقابله با اعتیاد در جامعه، لازم است که نگرش ها تغییر یابد و اهمیت پیشگیری از مصرف مواد به ویژه سیگار و قلیان، در کنار موادمخدر سنگین، در سیاست های کلان کشور مورد توجه قرار گیرد. این امر نیازمند آگاهی رسانی گسترده تر در مدارس، دانشگاه ها و رسانه ها است تا جوانان در مورد خطرات این مواد و آثار مخرب آنها آگاه شوند.
اظهارات معاون ستاد مبارزه با موادمخدر در خصوص عدم نگرانی در مورد اعتیاد دانش آموزان در ایران، در واقع نادیده گرفتن ابعاد واقعی مسئله است. مصرف سیگار و قلیان نه تنها به عنوان تفریح یا عادت، بلکه به عنوان یک عامل خطر بزرگ برای سلامت عمومی و آغازگر اعتیاد به موادمخدر باید مورد توجه قرار گیرد. این مسئله نیازمند رویکرد جدی تر، آگاهی رسانی دقیق تر و در نهایت تغییر نگرش های اجتماعی و فرهنگی است.