به گزارش خبرنگار ایکنا، مراسم بزرگداشت آیت‌الله روح‌الله کمالوند با عنوان «سفیر نهضت» و رونمایی از کتاب «مرد علم و سیاست» با حضور جمعی از علما، بزرگان و چهره‌های مذهبی و فرهنگی کشور در فرهنگستان علوم برگزار شد.
در این مراسم آیت‌الله احمد مبلغی، عضو مجلس خبرگان رهبری و مدرس درس خارج فقه و اصول حوزه علمیه به سخنرانی پرداخت و گفت: می‌توان نظریه‌ای را ارائه کرد برای هر تحول و حرکت اجتماعی بر پایه دین؛ این نظریه عبارت است از «نظریه ابتناء مدیریت و ایجاد تحول در جامعه از خاستگاه دین بر پایه شناخت مناسبات اجتماعی و اقتضائات آن». این نظریه بر این باور است که تحول مؤثر در جامعه از طریق مدیریت اجتماعی دینی، تنها زمانی تحقق می‌یابد که با شناخت دقیق مناسبات و اقتضائات اجتماعی هر جامعه همراه باشد.
حوزه علمیه قم از زمان تأسیس تا به امروز، شخصیت‌های برجسته‌ای را به خود دیده است که هر یک با درکی ژرف و آگاهی عمیق از مناسبات اجتماعی معاصر، نقشی سرنوشت‌ساز و اثرگذار ایفا کرده‌اند.
از میان این چهره‌ها، سه شخصیت ممتاز و محوری، آیت‌الله مؤسس شیخ عبدالکریم حائری، آیت‌الله بروجردی و امام خمینی(ره) با مناسبات شناسی اجتماعی نقش تاریخی را هر کدام از زاویه‌ای و در زمینه‌ای ایفا کردند. این سه به دلیل مناسبات شناسی اجتماعی از زاویه‌ای خاص مسیر حوزه علمیه قم و ایران را به سمت تحولات عمیق و بنیادین هدایت کردند.
آیت‌الله شیخ عبدالکریم حائری با درکی عمیق از مناسبات اجتماعی و سیاسی، نهاد روحانیت را با شیوه‌ای بدیع مدیریت کردند. این درک ژرف از شرایط اجتماعی و پیچیدگی‌های قدرت در ایران، ایشان را بر آن داشت که نقشی دوگانه را در قبال روحانیت ایفا کنند: از یک سو، نقشی سلبی و تدافعی که تهدیدهای حذف‌کننده روحانیت را خنثی می‌ساخت و توانست این نهاد را از بحران‌های پیش‌رو عبور دهد و از سوی دیگر، نقشی ایجابی و بنیادین که با تاسیس حوزه علمیه قم، سنگ‌بنای تداوم برای تقویت و استقلال روحانیت نهاد. این دو نقش، مکمل یکدیگر بودند به‌طوری که حوزه علمیه قم به کانونی از ثبات و تأثیرگذاری اجتماعی و دینی بدل گشت و راه را برای حرکت‌های ماندگار و تحول‌آفرین بعدی هموار ساخت.
آیت‌الله بروجردی، نمونه‌ای درخشان از مرجعیتی است که توانست در بالاترین سطح، معیارهای اصیل مرجعیت را در چارچوب مناسبات اجتماعی به‌تمامی رعایت کند. ایشان با درک عمیق از قواعد حاکم بر مناسبات و آگاهی از ماهیت جاری در مناسبات اجتماعی، به تقویت چهار محور بنیادین همت گماشتند: روحانیت، معنویت، مرجعیت و وحدت. آیت‌الله بروجردی نقشی کم‌نظیر و بی‌بدیل در تزریق معنویت به عمق روابط اجتماعی ایفا کردند و مرجعیت شیعه را به مرتبه‌ای بلند در تاریخ تشیع ارتقا بخشیدند و با بنیان‌گذاری تقریب مذاهب، از قلب تشیع پیوندی استوار با الازهر برقرار ساختند.
امام خمینی(ره) درک عمیقی از مناسبات اجتماعی و نسبت آن با قدرت در ایران داشت که اساس مدیریت و رهبریت او را نسبت به انقلاب شكوهمند اسلامی تشکیل می‌داد. این شناخت دقیق از روابط میان مردم و نهادهای قدرت، به‌ویژه در سطح داخلی و منطقه‌ای، نه تنها استفاده از تجربیات سیاسی ساختار قدرت در ایران را برای جلوگیری از انقلاب و پیشرفت و پیروزی آن محدود و كنترل می‌کرد، بلکه زمینه پیروزی سریع انقلاب را به اذن خداوند فراهم می‌ساخت. امام خمینی(ره) با این آگاهی و نگاه‌های جامعه شناختی ویژه خود، انقلاب اسلامی را هدایت کرد و تحولی شگرف و تاریخی به‌وجود آورد.
آیت‌الله بروجردی حرکت اجتماعی خود را بر پایه دست‌آوردهای آیت‌الله عبدالکریم حائری یزدی بنا کرد و امام خمینی(ره) نیز نهضت و انقلاب خود را براساس خروجی‌ها و نتایج حرکت آیت‌الله بروجردی توانست انجام دهد و از آن برای پیشبرد انقلاب بهره ببرد.
شخصیت‌هایی که در عرصه دیپلماسی نهضتی در میان روحانیت درخشیدند، کم شمارند، اما برخی از آنها چون ستارگانی در آسمان تاریخ می‌درخشند. سید جمال‌الدین اسدآبادی یکی از این شخصیت‌هاست که در عرصه دیپلماسی نهضتی، به‌ویژه در سطح بین‌المللی، جایگاه ویژه‌ای دارد. امام موسی صدر نیز با حضور مؤثر خود، تحولی شگرف در دیپلماسی دینی و نهضت‌های آزادی‌بخش ایجاد کرد که هنوز هم در یادها جاودانه است. آیت‌الله کمالوند نیز به‌عنوان یکی از برجسته‌ترین چهره‌ها در این عرصه شناخته می‌شود؛ با وجود اینکه در مرتبه مرجعیت قرار داشت و دیگر مراجع هم‌سطح او حضور داشتند، اما در حوزه گفت‌وگو و دیپلماسی نهضتی قدرت خارق‌العاده‌ای از خود نشان داد که بر ارتباطات و تعاملات مؤثر در آن دوران تأثیر گذاشت.
در کنار این شخصیت‌ها، آیت‌الله کمالوند نیز به دلیل هوش و نبوغ خود در چارچوب نهضت امام خمینی(ره) سرآمد شدند. ایشان با بهره‌گیری از ویژگی‌های فقهی و اجتماعی و توانایی‌های مهارتی و استعداد فوق العاده خود، دیپلماسی در روحانیت را به اوج رساند.
آیت‌الله کمالوند صفات ویژه‌ای داشتند که براساس آنها به یک آیت‌الله دارای قدرت دیپلماسی در سطح بسیار بالا و درون نهضت امام خمینی(ره) بدل شدند که «داشتن صبر و متانت و خویشتن داری هوشمندانه»، «مهارت گفت‌وگو و برخورداری از شم و قدرت ایجاد ارتباط»، «بهره‌گیری از این مهارت با تکیه بر صبر و متانت، و خویشتن‌داری»، «توسعه دایره نفوذ و قدرت کلام خود را به‌طور تصاعدی در سطح حوزه و جامعه»، «فراهم آوری و تقویت سرمایه اجتماعی خود» و «به گردش درآوری سرمایه اجتماعی برای توسعه ارتباطات تاثیرگذاری از نوع دیپلماسی» از جمله این ویژگی‌هاست.
انتهای پیام