«محمد اسلامی» رئیس سازمان انرژی اتمی ایران و «رافائل گروسی» مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی روز پنجشنبه و پس از گفت‌وگو با یکدیگر در تهران، در یک کنفرانس خبری مشترک کردند.
اسلامی در ابتدای این کنفرانس خبری گفت: تعاملات ایران و آژانس در چارچوب پادمان و ان‌پی‌تی، پیوسته و برقرار بوده و این امر را سازمان انرژی اتمی ایران را با اهتمام ویژه انجام می‌دهد. تماس‌ها و رفت‌وآمدها بین ما و آقای گروسی همواره موثر و سازنده بوده است و امروز هم گفت‌وگوهای سازنده‌ای داشتیم. دیدار امروز با آقای گروسی در این مقطع زمانی که نظام استکباری بدون قید و شرط از جنایات جنگی و نسل‌کشی توسط رژیم صهیونیستی حمایت می‌کند، اهمیت فوق‌العاده‌ای دارد.
او با بیان این که «مذاکرات ما در این مقطع مهم است»، در بخشی دیگری از صحبت‌های خود با اشاره به اقدامات رژیم صهیونیستی در زیر سوال بردن اعتبار نهادهای بین‌المللی گفت: در پی این اقدامات، اعتبار سازمان‌های بین‌المللی در حال خدشه‌دار شدن است و سازمان ملل و سازمان‌های وابسته باید با انجام مسوولیت خود در این زمینه نقش‌آفرین باشند و کمک کنیم که این جریان نتواند با صدور قطعنامه، روابط ایران و آژانس را تحت تاثیر قرار دهد.
اسلامی گفت: ما مکرراً اعلام کردیم که هرگونه اقدام مداخله‌جویانه در امور هسته‌ای ایران حتماً با اقدامات متقابل و بدون درنگ ایران مواجه می‌شود.
او با اشاره به برخی از فشارهای سیاسی در مورد برنامه هسته‌ای صلح‌آمیز ایران تاکید کرد: برنامه‌های هسته‌ای ایران تحت این فشارها قرار نمی‌گیرد و ما برنامه هسته‌ای صلح‌آمیز خود را در چارچوب منافع ملی خود ادامه می‌دهیم.
اسلامی تاکید کرد: صدور هرگونه قطعنامه‌ای علیه برنامه هسته‌ای ایران این حق را برای ما ایجاد می‌کند که اقدام متقابل داشته باشیم.
سفر مهمی که در شرایط پیچیده کنونی انجام می‌گیرد
گروسی نیز از حضور در تهران ابراز خرسندی کرد و گفت: این سفر، سفر مهمی است که در شرایط پیچیده کنونی انجام می‌گیرد.
او تاکید کرد : ما از شرایط خطیر که منطقه و فراتر از آن با آن دست و پنجه نرم می‌کند آگاه هستیم و این ماموریت را با رسالت کامل پذیرفتیم که این سفر موفقیت‌آمیزی باشد.
گروسی گفت: آژانس و ایران مدت طولانی هستند که با یکدیگر کار می‌کنند و مذاکرات خوب و ممتدی را با رئیس سازمان انرژی اتمی انجام داده‌ام. اکنون مقطع مهمی است که باید به یک نتیجه ملموس و عملیاتی برسیم تا به دنیا نشان دهیم که تلاش مشترک به نتیجه خواهد رسید و ما در مسیری خارج از مسیر تقابل قرار خواهد داد.
پیشرفت‌های صنعت هسته‌ای ایران به نفع مردم ایران، منطقه و شاید جامعه بین‌الملی است
اسلامی در ادامه گفت: جمهوری اسلامی ایران برنامه جامع توسعه صنعت هسته‌ای را از ۲ سال پیش آغاز کرده و این برنامه‌ها تماما در جهت خدمت به مردم، بردن آثار و نتایج فناوری هسته‌ای در زندگی من است، به‌ویژه در زمینه سلامت و امنیت غذایی.
معاون رئیس‌جمهور ادامه داد: این برنامه‌ها که همواره مورد حمایت و پشتیبانی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی است، در ایران یک قطب صنعتی و خدماتی به وجود آورده و بخش فعال ما آن را مردم کشور ما از آن بهره‌مند هستند و بخش‌های توسعه‌ای که بزودی به افتتاح خواهد رسید، بخش‌هایی که برای آژانس می‌تواند به عنوان یک ظرفیت قابل استفاده مورد توجه و بهره‌بداری قرار بگیرد.
گروسی در ادامه صحبت‌های اسلامی گفت: من در سفر آخری که در ماه می در اصفهان در نمایشگاه علوم و فنون هسته‌ای بودم با گام‌های مهمی که ایران در این حوزه به‌ویژه پیشرفت هسته‌ای برداشته، آشنا شدم. این به نفع مردم ایران، منطقه و شاید جامعه بین‌الملی است و مهم است این موارد که ایران ظرفیتی برای رفاه مردم به وجود آورده را برجسته کنیم.
باید همه چیز روشن و شفاف باشد
مدیرکل آژانس در پاسخ به این سوال که «شما نسبت به تداوم اطلاعات در خصوص راستی‌آزمایی موارد مربوط به پادمان ابراز نگرانی کرده‌اید، طبق گزارش‌های آژانس، آنچه اتفاق افتاده مربوط به ساخت ماشین‌های سانتریفیوژ در چارچوب برجام بوده و ارتباطی با مواد هسته‌ای که همگی تحت پادمان است، ندارد. برخی کارشناسان معتقد هستند چنین اظهاراتی بدون مبنای منطقی قانونی باعث گمراهی و باعث ایجاد تنش سیاسی بین کشورهای عضو و به خطر انداختن روابط مبتنی بر اعتماد که بین آژانس و ایران وجود دارد، می‌شود»، گفت: در حوزه راستی‌آمیزی مهم است که ما به ازای آن وجود داشته باشد. اینکه لیست مواد هسته‌ای موجود باشد و اینکه چه قابلیت‌هایی توسعه پیدا کرده است، باید همه چیز روشن و شفاف باشد.
گروسی ادامه داد: نه‌تنها درباره ایران، بلکه برای همه کشورها روال این‌گونه است. آژانس باید این فرصت را داشته باشد تا ظرفیت راستی‌آزمایی خود را درباره فعالیت‌های هسته‌ای کشورها انجام دهد به‌ویژه درباره ایران که امکان نیل به یک توافق محکم بین ایران و جامعه بین‌المللی وجود دارد و برای این کار می‌بایست دانش و اطلاعات قابل اعتماد داشته باشیم.
ایران همواره با حسن‌نیت مسیر تعامل را طی کرده است
رئیس سازمان انرژی اتمی در این نشست در پاسخ به سوالی در ارتباط با احتمال صدور قطعنامه علیه ایران در نشست آتی شورای حکام با فشار برخی از کشورهای غربی گفت: همان‌طور که گفتم اگر آن‌ها مسیر تقابل و صدور قطعنامه مداخله‌جویانه و اخلال در برنامه هسته‌ای ایران را در پیش بگیرند، ایران بی‌درنگ و به صورت متقابل پاسخ می‌دهد و ما اقدامات لازم را انجام می‌دهیم.
او با بیان اینکه «ایران همواره با حسن نیت مسیر تعامل را طی کرده است»، گفت: این ایران بود که توافق برجام را به صورت یکجانبه اجرا کرد و یک سال و نیم تمام تعهدات برجامی خود را انجام داد در صورتی که طرف مقابل به تعهدات خود عمل نکرد، از معاهده خارج شد و تحریم‌ها علیه ایران را تشدید کرد.
این مقام ایرانی تصریح کرد: صحنه و وضعیت کاملاً مشخص است و موضع ایران بارها اعلام شده است که اگر آن‌ها مسیر تعامل را در پیش بگیرند ایران همواره مسیر تعامل را در پیش گرفته و به این مسیر ادامه می‌دهد ولی اگر آن‌ها مسیر دیگری را در پیش بگیرند ما در چهارچوب منافع خود تصمیمات مقتضی را می‌گیریم.
با توجه به شرایط بین‌المللی باید راه‌حل‌های فنی منصفانه پیدا کنیم
مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در پاسخ به سوالی درباره اینکه قبل از سفر به ایران از متزلزل‌شدن فضا درباره برنامه هسته‌ای ایران سخن گفته بود و منظور او از این اظهارنظر چیست و همچنین مدیریت تنش‌های سیاسی احتمالی با روی کار آمدن ترامپ، گفت: با توجه به تنش‌های بین‌المللی، فضا برای دیپلماسی کوچک شده، پس در این شرایط وظیفه من است که راه‌حل‌های فنی منصفانه را پیدا کنیم که تنش‌ها افزایش پیدا نکند. سیاست‌ها و تصمیمات، نتایج شرایط هستند و ما در این شرایط می‌توانیم گام‌های عملی را برداریم که به دولت جدید آمریکا و جامعه بین‌الملل نشان دهد که ما می‌توانیم بر روشی تفاهم کنیم، شفاف‌سازی کنیم و راه‌حل ارائه دهیم و بر مبنای این راه‌حل، پیشرفت وجود خواهد داشت.
ما در تهران هستیم که به‌دنبال راه‌حل باشیم
گروسی همچنین در پاسخ به سوالی درباره اینکه آیا ادامه تحریم‌ها قابل توجیه است و همچنین تهدید مقام‌های رژیم صهیونیستی درباره حمله به تاسیسات هسته‌ای ایران گفت: ما در تهران هستیم که به‌دنبال راه‌حل باشیم. سیاست‌های دولت‌ها بسته به شرایط و واقعیت‌های روی زمین، در حال تغییر هستند اما تلاش من به‌عنوان دبیرکل آژانس تحلیل شرایط نیست، وظیفه من پیدا کردن مسئله و ارائه راه‌حل است. مسئله این است که تنش‌هایی وجود دارد و ایران در مرکز آن است و وظیفه من این است که یک راه‌حل را برای تنش پیدا کنم و من مطمئن هستم که این راه‌حل قابل دسترسی است.
او در ادامه گفت: اگر این راه‌حل پیدا شود، می‌توانیم از جنگ جلوگیری کنیم و از وقوع هرگونه خصومت از جمله حمله به تاسیسات اجتناب کنیم. من در سخنرانی‌های خود در شورای امنیت در خصوص هرگونه حمله به تاسیسات اتمی به‌ویژه در اوکراین صحبت کردم. حمله به این تاسیسات براساس حقوق بین‌الملل غیرقانونی است و نباید انجام شود. فکر می‌کنم ما قادر هستیم بتوانیم راه‌حلی را پیدا کنیم و بدون هیچ‌گونه خستگی باید در این مسیر تلاش کنیم.
گروسی: حمله به تاسیسات اتمی غیرقانونی است
مدیر کل آژانس بین المللی انرژی اتمی در پاسخ به سوالی در مورد این که چرا شما در مورد برخی از تهدیدات صورت گرفته مبنی بر احتمال حمله به تاسیسات هسته‌ای ایران از سوی رژیم صهیونیستی موضعی نگرفته‌اید، گفت: من مشخصا اعلام کرده‌ام که تاسیسات هسته‌ای نباید در معرض حمله قرار بگیرد چرا که این موضوع تاثیرات مخرب در حوزه‌های مختلف به خصوص بیولوژیک و محیط زیست به همراه دارد و دبیرخانه سازمان و اعضای آژانس در این ارتباط موضع گرفته‌اند.
ایران این حق را دارد که چه کسی از تاسیسات آن بازرسی می‌کند
گروسی در پاسخ به سوالی درباره حق ایران برای لغو انتصاب بازرسان آژانس در ایران گفت: مذاکرات ما با ایران همیشه حرفه‌ای بوده است. هیچ‌کس این حق را به چالش نمی‌کشد و ایران این حق را دارد که چه کسی از تاسیسات آن بازرسی می‌کند. من هم این حق را دارم که بگویم این کار برای فعالیت من خوب است یا نه. اینکه ایران انتصاب بازرسان را لغو کرده است، برای فعالیت ما خوب نیست و امیدوارم این موضوع حل شود. ما در حال یافتن راه‌حل‌هایی هستیم که از قابلیت‌های نیروی انسانی متخصص استفاده کنیم. من خوش‌بین هستیم که در آینده نزدیک بتوانیم این راه‌حل را پیدا کنیم.
بازرسی یک فصل از روابط ما را تشکیل می‌دهد که قابل بحث هم نیست
او در پاسخ به سوالی درباره فشارهای سیاسی آژانس بر ایران درباره غنی‌سازی و تولید سوخت و وظیفه آژانس برای حمایت از فناوری هسته‌ای و مباحث پزشکی، کشاورزی و غیره در ایران گفت: ایران و یا کشور خود من، آرژانتین وقتی عضو آژانس باشد، فعالیت‌های هسته‌ای مهمی را انجام می‌دهد و این موضوع مشخصی است و این فعالیت‌های هسته‌ای مهم که در ایران هم در حال انجام است باید در معرض بازرسی قرار بگیرد. این روش مرسومی است و دلیل آن این است که فناوری هسته‌ای اصولا فناوری حساسی است که باید در معرض بازرسی باشد.
گروسی ادامه داد : بنابراین، این نتیجه تصمیم حاکمیت یک کشور است که معاهده ان‌پی‌تی را امضا کند. این معاهده شامل بازرسی هم می‌شود. این‌گونه نیست که اگر کشوری تحت بازرسی قرار بگیرد، آژانس باید به آن جایزه بدهد.
مدیر آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تاکید کرد: بازرسی یک فصل از روابط ما را تشکیل می‌دهد که قابل بحث هم نیست و باید حتما انجام شود. فصل بعدی، همکاری‌های فنی است که باید در قالب تعامل انجام شود. در این زمینه، ایران قابلیت‌های فراوانی دارد و دکتر اسلامی، من را در جریان دستاوردهای جدید هسته‌ای ایران به‌ویژه در حوزه‌های پزشکی و کشاورزی قرار داده‌اند.
گروسی خطاب به خبرنگار پرسش کننده گفت: با شما موافق هستم که فضا برای همکاری بیشتر آژانس با ایران وجود دارد اما وقتی بتوانیم در خصوص مسائل پادمانی پیشرفت کنیم، مطمئنا می‌توانیم همکاری در این حوزه‌ها را هم تقویت کنیم.
بحث هسته‌ای بهانه‌ای بوده که ایران تحت تحریم‌های شدید قرار بگیرد
اسلامی هم در پاسخ به این سوال گفت: وجه تفاوتی که بین ایران و دیگر کشورها در بحث هسته‌ای است، بهانه‌ای بوده که بر مبنای آن بهانه، ایران تحت تحریم‌های شدید و به قول خودشان، تحریم‌های فلج‌کننده بوده است. وقتی شما تحت تحریم هستید کشورهایی که می‌توانند با شما همکاری کنند، این کار را انجام نمی‌دهند و ایران با تحقیقات درون زا توانسته خود را به این تراز برساند.
او تاکید کرد: رسیدن به این تراز و قابلیت برای کشورهایی که با منافع ما ناسازگاری نشان می‌دهند، پذیرفته شدنی نیست و به همین دلیل شروع به ابهام‌زایی و پرونده‌سازی می‌کنند و در ۲۰ سال گذشته شاهد این روند بوده‌ایم.
اسلامی در پایان گفت: آن‌ها برای مقابله با این برنامه تلاش کردند که از طریق آژانس به ایران فشار بیاورند، از طرف دیگر ترور دانشمندان هسته‌ای، انفجار و خرابکاری صنعتی در ۲۰ سال گذشته رخ داده است. از ۲۰ سال پیش با خرابکاری صنعتی مواجه بودیم، آن‌ها همه این اقدامات را انجام دادند که ایران به این ظرفیت نرسد ولی با حمایت همه عزیزانی که در کشور تلاش کردند، به خصوص جوانان و دانشمندان‌مان، امروز این حقیقت برای دنیا و آژانس ثابت شده که ایران صاحب فناوری است و این دانش متعلق به خودش است و آن را عاریه نگرفته و تحت نظارت آژانس همه فعالیت‌ها صورت می‌گیرد.
∎