اتاق عمل

اتاق عمل یکی از بخش‌های بیمارستان‌ها و مراکز درمانی است و همانطور که از نام آن پیداست، محیطی است که در آن اعمال جراحی به انجام می‌رسد و یا به اصطلاح بیماران در آنجا تحت عمل جراحی قرار می‌گیرند. در این محیط به علت وجود تماس مستقیم با خون، بافت و احشای داخلی بدن و مداخله‌های صورت گرفته، رعایت و حفظ اصول استریل به منظور جلوگیری از بروز انواع عفونت‌ها بسیار اهمیت دارد؛ زیرا در غیر اینصورت با پیشرفت عفونت‌ها و آلودگی‌ها جان بیمار به خطر افتاده و احتمال مرگ او وجود دارد. علاوه بر آن محیط اتاق عمل(تخت جراحی، دیوارها، ابزار و تجهیزات جراحی، دما ، تهویه هوا و...) نیز دارای استانداردهایی طبق دستورالعمل AST برای افزایش سطح ایمنی افراد و کاهش خطرات (فیزیکی ، شیمیایی و بیولوژیکی) می‌باشد.

اتاق عمل محل حضور جراحان، متخصصین بیهوشی، کارشناسان بیهوشی و تکنولوژیست‌های جراحی است و در واقع یک عمل جراحی با همکاری تیمی بین این افراد انجام می‌پذیرد. در حالت کلی در آغاز هر عمل جراحی ابتدا تیم بیهوشی (متخصص بیهوشی و کارشناس بیهوشی) وارد عمل شده و بیمار را بیهوش کرده و در مرحله بعد جراح و تکنولوژیست جراحی وارد عمل شده و کار خود را که جراحی بر روی بیمار است انجام می‌دهند.

تاریخچه

در سال ۱۹۰۱ فردی به نام مارتا لوسی برای اولین بار وظایف افراد حاضر در اتاق عمل و عمل جراحی را شرح داد. اما پیدایش این رشته به جنگ جهانی دوم در کشتی‌های جنگی نیروی دریایی آمریکا باز میگردد. انجمن تکنولوژیست های جراحی (AST) نیز برای اولین بار به طور مستقل در سال ۱۹۵۷ شکل گرفت و تأسیس شد.

رشته اتاق عمل در ایران بین سال های ۱۳۶۶ تا ۱۳۸۷ به شکل کاردانی اتاق عمل وجود داشت. اما با پیشرفت تکنولوژی‌های مختلف در انواع جراحی‌ها و نیاز هرچه بیشتر به نیروهای متخصص در اتاق عمل از سال ۱۳۸۷ تاکنون این رشته در قالب کارشناسی(لیسانس) وجود دارد؛ اما در چند سال اخیر نیز با اضافه شدن مقطع ارشد این رشته، هر ساله تعدادی از دانشگاه‌های علوم پزشکی سراسر کشور اقدام به جذب دانشجو در مقطع ارشد این رشته نیز می‌کنند.

تکنولوژیست جراحی(پرستار اتاق عمل)

محیط کار تکنولوژیست‌های جراحی در اتاق عمل می‌باشد. آنها نقش کلیدی را در پیشبرد اعمال جراحی ایفا می‌کنند. یک تکنولوژیست جراحی باید با انواع وسایل و تجهیزات مورد استفاده در اعمال جراحی و همچنین فرایندهای اعمال جراحی آشنایی کاملی داشته باشد. همچنین در کنار تسلط به انواع مراقبت‌های قبل، حین و بعد از عمل او باید به دانش آناتومی و فیزیولوژی تسلط کامل داشته باشد؛ زیرا او به همراه جراح در بازتوان‌یابی یا ترمیم عضو یا اندام آسیب دیده نقش دارد. توان بدنی بالا نیز با توجه به ایستادن‌های طولانی مدت و جابه‌جایی وسایل و بارهای سنگین از ویژگی‌های یک کارشناس اتاق عمل به حساب می‌آید. این افراد در دو نقش سیرکولر و یا اسکراب در اتاق عمل فعالیت می‌کنند.