میزان کسری بودجه در حال حاضر به دست نمی‌آید
محسن زنگنه، نایب‌رئیس کمیسیون تلفیق لایحه بودجه ۱۴۰۴ در گفتوگو با «دنیای اقتصاد»، در خصوص میزان کسری بودجه ۱۴۰۴، گفت: دولت در لایحه بودجه ۱۴۰۴ تمامی منابع و مصارف را یکپارچه کرده است و همه را داخل یک ظرف ریخته است. کسری عملیاتی نیز یعنی اختلاف درآمد-هزینه و بر این اساس در لایحه دولت ۱۸۰۰ همت کسری عملیاتی دیده می‌شود. اما این به واقع کسری بودجه دولت نیست؛ بلکه به خاطر تغییراتی است که دولت در شیوه ارائه بودجه و شکل بودجه ایجاد کرده است. رقم واقعی کسری بودجه در حال حاضر به دست نمی‌آید.
درآمد دولت از واردات خودرو را افزایش دادیم
او با اشاره به نخستین جلسه کمیسیون تلفیق بودجه ۱۴۰۴ برای بررسی جزئیات لایحه، تاکید کرد: در کمیسیون تلفیق واردات خودرو ۳ میلیارد دلار تصویب شد و این باعث می‌شود که حدود ۸۰۰ هزار میلیارد تومان به درآمدهای دولت اضافه شود. اگرچه تعرفه واردات خودرو کاهش پیدا کرد، اما میزان واردات افزایش پیدا کرد. در لایحه دولت ۲ میلیارد دلار با تعرفه ۱۰۰ درصد برای واردات خودرو در نظر گرفته شده بود که در کمیسیون تلفیق میزان واردات به ۳ میلیارد دلار و با تعرفه ۸۰ درصد تصویب شد. بر این اساس حدود ۸۰۰ هزار میلیارد تومان درآمد دولت را افزایش دادیم. نایب‌رئیس کمیسیون تلفیق لایحه بودجه ۱۴۰۴، همچنین در خصوص مصوبه دیگر کمیسیون تلفیق مبنی بر تعیین حقوق ورودی کالاهای اساسی، اظهار کرد: پیش از این نیز حقوق ورودی کالاهای اساسی یک درصد بود. البته قانون می‌گوید که حقوق ورودی کالاهای اساسی ۴ درصد و سایر کالاها ۹ درصد است و تغییرات در بودجه اتفاق می‌افتد. چند سال است که حقوق ورودی کالاهای اساسی را در لایحه بودجه به یک درصد کاهش می‌دهند.
پیشنهادهای نمایندگان ایجاد هزینه نمی‌کند
زنگنه همچنین با اشاره به تعداد بالای پیشنهادهای نمایندگان برای تغییر در لایحه بودجه ۱۴۰۴ و تاثیر آن در کسری بودجه تصریح کرد: پیشنهادهای نمایندگان ایجاد هزینه نمی‌کند. برخی از نمایندگان به دنبال تغییرات روش و برخی نیز به دنبال جابه‌جایی ارقام هستند. به عنوان مثال در بودجه آمده که ۳۰ هزار میلیارد تومان برای راه‌های روستایی اختصاص داده شود و نماینده‌ها پیشنهاد می‌دهند برای مثال ۱۰ همت از این میزان به راه‌های عشایری اختصاص داده شود. او در خصوص برخی پیشنهادها در زمینه افزایش حقوق کارکنان دولت، تاکید کرد: بحث افزایش حقوق کارکنان دولت مطرح است، اما حتما باید منابع آن تعریف شود. در بررسی بودجه ابتدا احکام درآمدی بررسی می‌شود و سپس احکام هزینه‌ای. در احکام هزینه‌ای باید محل منابع را آورد. بعد از تعیین منابع از سوی نمایندگان باید تلفیق به آن رای دهد.
بودجه را چگونه تراز می‌کنیم؟
نایب‌رئیس کمیسیون تلفیق لایحه بودجه ۱۴۰۴، در خصوص برخی اظهارنظرها مبنی بر ناتراز بودن لایحه بودجه، گفت: آنچه در دنیا کسری بودجه می‌گویند، کسری بودجه عملیاتی است یعنی اختلاف میان درآمد و هزینه. درآمد هم شامل مالیات، عوارض، حقوق گمرکی، حقوق معادن و... می‌شود. هزینه نیز شامل حقوق و دستمزد و هزینه‌های جاری دستگاه‌ها می‌شود. بنابراین فروش نفت یا اوراق جزو درآمد نیست. از سوی دیگر طرح‌های عمرانی و تسویه اوراق نیز جزو هزینه‌ها نیست، بلکه جزو مصارف است. اگر درآمدها و هزینه‌ها با هم اختلاف داشته باشد می‌گویند دولت کسری بودجه عملیاتی دارد. زنگنه افزود: دولت از محل فروش نفت و فروش اوراق سعی می‌کند که بودجه را تراز کند. اگر منظور از کسری بودجه، کسری بودجه عملیاتی است، بله سال آینده با کسری بودجه مواجه خواهیم بود.
بر اساس شکل جدیدی که دولت داده است ۱۸۰۰ همت کسری بودجه عملیاتی داریم. اما باید دقت کرد که هزینه‌های هدفمندی که قبلا در بودجه نمی‌آمد نیز آمده است. باید توجه کرد که ما کسری بودجه عملیاتی را هر سال داریم. متاسفانه به خاطر اینکه دلمان به نفت گرم است؛ هر سال کشور کسری بودجه عملیاتی دارد و از محل فروش نفت و اوراق بودجه‌اش را تراز می‌کند. او خاطرنشان کرد: در این شرایط متاسفانه خیلی از منابع مانند منابع صندوق توسعه یا فروش نفت که باید برای کارهای عمرانی، زیرسازی، ریل، جاده، کریدور شمال به جنوب و زنجیره‌های تولید هزینه شود، متاسفانه در حقوق و دستمزد، بازنشستگان و... هزینه می‌شود.
این نماینده مجلس در خصوص اینکه آیا مجلس برای کاهش کسری بودجه عملیاتی اقدامی انجام می‌دهد، عنوان کرد: باید دید که در بودجه چه می‌شود. همه می‌خواهند کاری کنند، اما باید دید که می‌توانند یا خیر. خواستن با توانستن فرق می‌کند. اینکه می‌گویند خواستن توانستن است در بودجه غلط است، گاهی می‌خواهیم اما نمی‌توانیم چون دستی را که مو ندارد، نمی‌توان کند.
نگرانی از میزان استقراض در بودجه ۱۴۰۴
مهرداد لاهوتی، نایب‌رئیس کمیسیون برنامه‌وبودجه مجلس نیز با اشاره به میزان استقراض در بودجه سال آینده، اظهار کرد: بودجه ۱۴۰۴ از بابت استقراض به واقع خیلی نامناسب است. هرگز ندیدم که بودجه‌ای ۱۲۰۰ هزار میلیارد تومان استقراض کند. اما در لایحه بودجه ۱۴۰۴، ۷۰۰ هزار میلیارد تومان اوراق و ۵۴۲ هزار میلیارد تومان هم از صندوق توسعه ملی استقراض کرده است. بنابراین بودجه سال آینده با استقراض اداره می‌شود.
ضرورت حذف هزینه‌های غیر‌ضرور در بودجه
او در خصوص راهکار کاهش کسری بودجه در سال آینده، تاکید کرد: باید در کمیسیون تلفیق و صحن مجلس در هنگام بررسی لایحه بودجه ۱۴۰۴ دو اقدام انجام شود؛ اول اینکه بودجه‌های غیر‌ضرور را باید حذف کرد. دولت زمانی‌که با کسری بودجه مواجه می‌شود، از بودجه پروژه‌های عمرانی می‌زند. اما پروژه‌های عمرانی نباید کاهش پیدا کند و پروژه‌های عمرانی یعنی تولید سیمان، میلگرد و اشتغال.
نایب‌رئیس کمیسیون برنامه‌وبودجه مجلس ادامه داد: ما باید دقت داشته باشیم که بودجه پروژه‌های عمرانی در جای خود و به درستی مصرف شود. البته بودجه پروژه‌های عمرانی بالا هم نیست و دولت از ۵۹۰۰ هزار میلیارد تومان بودجه عمومی‌اش، تنها ۵۶۰ هزار میلیارد تومان برای بودجه عمرانی در نظر گرفته است. البته تخصیص بودجه عمرانی هر سال بیش از ۵۰ درصد نیست! لاهوتی خاطرنشان کرد: بنابراین باید هزینه‌های جاری دولت کاهش یابد. معتقدم هزینه‌های نابجای زیادی در هزینه‌های جاری وجود دارد و می‌توان با کاهش این هزینه‌های غیر ضرور میزان استقراض در بودجه را کم کرد. کاهش میزان استقراض نیز می‌تواند به کاهش کسری بودجه کمک کند. او تصریح کرد: البته هر کدام از این هزینه‌های غیر‌ضرور برای خودش صاحب دارد و اگر مجلس این جسارت را در حذف هزینه‌های غیر‌ضرور داشته باشد، می‌تواند کسری بودجه را کاهش دهد.
کمیسیون تلفیق، درآمدهای دولت را افزایش می‌دهد
این نماینده مجلس همچنین با اشاره به مصوبات نخستین جلسه کمیسیون تلفیق، اظهار کرد: با مصوباتی که در کمیسیون تلفیق داشتیم، درآمدهای دولت افزایش پیدا کرد. در کمیسیون برنامه‌وبودجه پیشنهاد دادم که ۲ میلیارد دلار واردات خودرو را به ۳ میلیارد دلار افزایش دهیم و تعرفه دولت را از ۱۰۰ درصد به ۸۰ درصد کاهش دهیم که این پیشنهاد روز سه‌شنبه در کمیسیون تلفیق مطرح شد. دولت از این محل با ۲ میلیارد دلار و تعرفه ۱۰۰درصد، ۱۱۰ میلیارد تومان درآمد داشت، اما با افزایش یک میلیارد دلار به میزان واردات خودرو در حالی‌که در ظاهر تعرفه واردات ۲۰ درصد کم شده اما در واقع درآمدهای دولت افزایش پیدا کرد.لاهوتی یادآور شد: در مجموع به نظر می‌رسد سطح درآمد دولت در کمیسیون تلفیق افزایش پیدا می‌کند.