به گزارش خبرنگار پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی، جبارعلی ذاکری، مدیرعامل شرکت راه‌آهن جمهوری اسلامی ایران، در حاشیه مراسم تفاهم‌نامه سرمایه‌گذاری احداث خط ریلی صنعتی بین راه‌آهن جمهوری اسلامی ایران و هلدینگ پتروپالایش اصفهان و در جمع خبرنگاران به تشریح برنامه‌های این شرکت برای توسعه زیرساخت‌های ریلی کشور و حل چالش‌های موجود در حوزه حمل‌ونقل ریلی پرداخت و گفت: یکی از اصلی‌ترین دلایل کم‌توجهی به حمل‌ونقل ریلی در کشور، مغفول ماندن مزایای اقتصادی این نوع حمل‌ونقل است.
وی توضیح داد: در کشورهای مختلف، حمل‌ونقل ریلی به دلیل هزینه پایین‌تر سوخت و کارایی بیشتر، از نظر اقتصادی جذاب‌تر از حمل‌ونقل جاده‌ای است. با این حال، در ایران به‌دلیل یارانه‌های انرژی و عدم توجه به هزینه‌های تمام‌شده در حمل‌ونقل جاده‌ای و ریلی، مزایای حمل‌ونقل ریلی به‌طور کامل به نمایش گذاشته نمی‌شود و به همین دلیل بسیاری از صاحبان بار تمایلی به استفاده از این بخش ندارند.
مدیرعامل راه‌آهن جمهوری اسلامی ایران با اشاره به تکالیفی که در برنامه هفتم توسعه برای افزایش سهم حمل‌ونقل ریلی از کل حمل‌ونقل بار کشور مشخص شده است، افزود: هدف این برنامه‌ها این است که سهم حمل‌ونقل ریلی به ۳۰ درصد برسد، اما متاسفانه در حال حاضر این میزان تنها حدود ۱۰ تا ۱۲ درصد است. این آمار نشان می‌دهد که باید تغییراتی در سیاست‌های اقتصادی و زیرساخت‌ها ایجاد شود تا جذابیت این بخش برای صاحبان بار افزایش یابد.
ذاکری در ادامه از اقدامات جدید راه‌آهن برای رفع این مشکلات و افزایش جذابیت حمل‌ونقل ریلی خبر داد و گفت: ما در تلاشیم تا با همکاری با بنادر مختلف، به ویژه بندر امیرآباد و بندر کاسپین، ظرفیت پذیرش بار را افزایش دهیم. در این راستا مذاکرات مفصلی با صاحبان بار و مسئولان بندر امیرآباد داشته‌ایم و امیدواریم که در سه یا چهار ماه آینده آثار این اقدامات را مشاهده کنیم.
امضای تفاهم‌نامه با ترکمنستان برای افزایش ظرفیت حمل بار در محور سرخس به بندرعباس
وی همچنین توسعه ترانزیت بار از طریق محورهای ریلی بین‌المللی را مورد اشاره قرار داد و افزود: ترانزیت بار از طریق راه‌آهن تابع عوامل متعددی است که یکی از مهم‌ترین آن‌ها همکاری با کشورهای همسایه و صاحبان بار در خارج از کشور است. محور سرخس به بندرعباس یکی از مهم‌ترین مسیرهای ترانزیتی کشور است که در آن تفاهم‌نامه‌هایی با ترکمنستان برای توسعه زیرساخت‌ها و افزایش ظرفیت حمل بار امضا کرده‌ایم. مذاکرات اخیر با ترکمنستان نشان‌دهنده آمادگی دو طرف برای تکمیل زیرساخت‌ها و افزایش ظرفیت‌های حمل‌ونقل است.
مدیرعامل راه‌آهن افزود: در حال حاضر مشکلاتی در برخی از کریدورهای ریلی کشور وجود دارد که یکی از مهم‌ترین آن‌ها گلوگاه‌های موجود در شبکه ریلی است.
ذاکری به محورهایی مانند مسیر سنگان اشاره کرد و افزود: به دلیل رسوب بار، ظرفیت این مسیر تکمیل شده و به یکی از گلوگاه‌های بزرگ حمل‌ونقل ریلی تبدیل شده است.
وی همچنین تاکید کرد: این مشکلات در برنامه چهار ساله راه‌آهن جمهوری اسلامی ایران مورد توجه قرار گرفته و رفع گلوگاه‌ها در دستور کار قرار دارد.
تسهیل فرآیند ترانزیت نیازمنئ تعامل با گمرک است
مدیرعامل راه‌آهن در ادامه به برنامه‌های ترانزیت بار در سال‌های آینده اشاره کرد و گفت: برای افزایش ترانزیت بار، علاوه بر محور شرقی کشور، به محورهای مرکزی و غربی نیز توجه ویژه‌ای داریم. در این راستا مشکلاتی وجود دارد که باید بین دستگاه‌های اجرایی حل شود. به‌طور مثال، تعامل با گمرک یکی از مسائلی است که باید برای تسهیل فرآیند ترانزیت حل شود.
وی همچنین از تلاش برای فعال‌سازی بندر آستارا به عنوان یکی از کریدورهای مهم ترانزیت ریلی کشور خبر داد و افزود: در حال حاضر ترانسشیپمنت بار بین آستارا و رشت در حال انجام است و امیدواریم که با حل مسائل موجود، بارانداز آستارا بتواند به یکی از پایانه‌های مهم ترانزیت بار تبدیل شود. همچنین خط آهن رشت به قزوین آماده بهره‌برداری است و به‌زودی از ظرفیت‌های آن برای حمل بار بیشتر استفاده خواهیم کرد.
برنامه اقدام مشترک برای افزایش جابه‌جایی بار از بنادر به ریل در حال تدوین است
ذاکری همچنین در ادامه به برنامه‌های آینده ترانزیت بار از بندر امیرآباد اشاره کرد و گفت: هدف‌گذاری ما این است که ۲۵ درصد از بار بنادر کشور به ریل منتقل شود. به‌ویژه بارهای بنادر شمالی همچون بندر امیرآباد و کاسپین که می‌توانند از ظرفیت حمل‌ونقل ریلی استفاده کنند. هماهنگی‌هایی بین سازمان بنادر و راه‌آهن جمهوری اسلامی ایران در حال انجام است و برنامه اقدام مشترک برای افزایش جابه‌جایی بار از بنادر به ریل در حال تدوین است. این برنامه در یک ماه آینده با حضور مسئولان دو سازمان رونمایی خواهد شد.
حمل بار از طریق کریدور آذربایجان به ایران به یک میلیون تن می‌رسد
مدیرعامل راه‌آهن در نهایت گفت: پیش‌بینی می‌شود که تا پایان سال جاری، حمل بار از طریق کریدور آذربایجان به ایران به حدود یک میلیون تن برسد. برای سال آینده نیز افق برنامه‌ریزی‌ها برای حمل بار از این کریدور ۳ میلیون تن است. برای تحقق این اهداف، همکاری بیشتر شرکت‌های حمل‌ونقل داخلی و بین‌المللی ضروری است. به‌ویژه برای بندر امیرآباد، که از مهم‌ترین نقاط ترانزیت بار در شمال کشور است، باید تلاش‌های بیشتری صورت گیرد.
وی در پایان اظهار امیدواری کرد که با رفع موانع موجود و اجرای برنامه‌های در دست اقدام، حمل‌ونقل ریلی در کشور گسترش یابد و سهم ریلی در حمل بار به ۳۰ درصد برسد، که این موضوع می‌تواند به‌طور چشمگیری به بهبود وضعیت اقتصادی کشور و کاهش بار ترافیکی جاده‌ها کمک کند.