به گزارش میراث‌آریا، مراسم افتتاحیه چهارمین همایش بین‌المللی معماری دست‌کند با حضور مسئولان، پژوهشگران، محققان و فعالان این حوزه به همت پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری و به میزبانی اداره کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان لرستان در شهر خرم‌آباد برگزار و طی آن ازمجموعه مقالات سومین همایش معماری دست‌کند رونمایی شد.

مهناز اشرفی دبیر علمی چهارمین همایش بین‌المللی معماری دست‌کند و رmیس پژوهشکده بناها و بافت‌های تاریخی- فرهنگی در مراسم افتتاحیه این همایش، میراث معماری دستکند را بخشی از میراث خاص و ارزشمند کشور ایران خواند؛ میراثی که سالیان سال در دل زمین نهفته و تعداد بیشماری از آن از چشم اندیشمندان پنهان مانده بود.

او گفت: آگاهیم که این گونه از میراث نسبت به سایر، از دوام و ماندگاری بیشتری برخوردار است و این دوام و ماندگاری موجب شده تا یک اثر در دوران متمادی علمکردهای مختلف را تجربه کند. اگر ارزش میراث‌فرهنگی را در آنچه بندانیم که از زندگی و فرهنگ استفاده کنندگان آن به ما بازگو می‌شود، پس چنین میراثی بازتاب تاریخ بسیار، سرگذشت‌ها و تجارب زیسته متمادی در زمان‌های مختلف است. تجربه زیستن در دل زمین، در مکانی که مراتب حضور در آن فارغ از زمان و مولفه‌های مکانی بیش از آنکه با جسم ارتباط برقرار کند با جان پیوند دارد و از این روی تجربه‌ای است کاملا متفاوت با هر آنچه در روی زمین و ساخته‌های وی آزموده است.

اشرفی اظهار کرد: معماری دستکند که برخلاف سایر گونه‌های معماری، نه با انباشت مواد و مصالح و چفت و بست مصنوعات خُردتر در یکدیگر، بلکه مستقیما با حفر خاک و سنگ به عبارت بهتر با ایجاد فضا بطور مستقیم در دل زمین ایجاد می‌شود، هم از چشم‌انداز معماری و هم از چشم‌انداز میراث‌فرهنگی حائز اهمیت ویژه است که در دهه‌های اخیر مورد توجه روزافزون متخصصان در سطح جهانی قرار گرفته است.

دبیر علمی چهارمین همایش بین‌المللی معماری دست‌کند افزود: این دست‌ساخته‌های پنهان دردل زمین، همواره تدبیر و گاهی نبوغ سازندگان کهنی را به نمایش می‌گذارند که از منابع طبیعی و نیروی کار خویش برای ایجاد استقرارگاه‌های پایدار و سازگار با بوم بهره گرفته‌اند. از این منظر، معماری دست‌کند بخش مهمی از میراث‌فرهنگی ناشناخته یا کمتر شناخته شده کشورهاست که شناسایی، معرفی و حفاظت آن، کوشش مضاعف پژوهشگران و حمایت اساسی نهادهای متولی بویژه میراث‌فرهنگی را طلب می‌کند.

رئیس پژوهشکده بناها و بافت‌های تاریخی- فرهنگی گفت: پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری مفتخر است که به عنوان نخستین نهاد علمی کشور به این موضوع توجه نشان داده و با انجام پژوهش‌های مطالعاتی گوناگون و در پی آن، با برگزاری کنفرانس‌های متوالی در سطح ملی و جهانی، توجه متخصصان سراسر کشور را به حوزه معماری دست‌کند و میراث آن جلب کند. این پژوهشگاه تاکنون با برگزاری سه کنفرانس در سطح ملی و بین‌المللی، و چاپ بیش از ۱۵۰ مقاله علمی که حاصل آن رویدادها بوده‌اند، نقشی جریان‌ساز در جلب توجهات به این گونه از معماری ایفا کرده و در این حوزه بنیان‌گذار و پیشتاز بوده است.

او خاطرنشان‌کرد: هم اکنون حفظ تداوم برگزاری همایش‌های یاده شده در مسیر ماندگارسازی این دانش و توسعه آن در سطح کشور از اهمیتی اساسی برخوردار است و پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری به همین منظور، برگزاری چهارمین کنفرانس بین‌المللی معماری دست‌کند را با همکاری اداره کل میراث‌فرهنگی استان لرستان در این دو روز در دستور کار خود قرار دارد.

دبیر علمی چهارمین همایش بین‌المللی معماری دست‌کند تصریح‌ کرد: در جریان اعلان فراخوان این کنفرانس، در مرحله نخست بیش از ۷۰ خلاصه مقاله توسط دبیرخانه دریافت و در مرحله بعد ۶۰ مقاله کامل ارسالی نویسندگان، توسط اعضای کمیته علمی بررسی و داوری شد که از میان آنها، نهایتا ۴۸ مقاله مورد پذیرش قرار گرفت. در جریان این کار سیر پیدایش و تخصصی‌یابی پژوهشگران این حوزه در کشور در استان‌های مختلف در خلال برگزاری همایش‌های پی در پی معماری دست‌کند از دوره‌های قبل تاکنون در مقالات دریافتی بازتابی روشن داشت. همچنین واضح بود که تصریح و تدقیق مفهومی معماری دست‌کند و شکل‌گیری اجماع نظری در میان متخصصان چگونه موجبات کاهش تعداد مقالات غیر مرتبط را فراهم کرده است، چنان که در همایش نخست بیش از نیمی از مقالات دریافتی غیر مرتبط و ناشی از خطا در فهم اصطلاح معماری دست‌کند بود. افزایش قابل توجه تعداد پایان‌نامه‌های دوره تحصیلات تکمیلی در دانشگاهها نیز حاکی از تاثیر این همایش‌ها  در سطح جامعه علمی کشور است.

او در پایان گفت: بر این اساس می‌توان امید بست که برگزاری این کنفرانس در امتداد کنفرانس‌های پیشین، فراتر از جلب مجدد توجه متخصصان حوزه‌های گوناگون به موضوع معرفی، شناسایی و حفاظت معماری دست‌کند ایران و قرار دهی ایشان در جریان آخرین تحقیقات انجام شده در این باره، موجبات انباشت، گسترش و تعمیق دانش تخصصی این حوزه را در کشور فراهم سازد، همچنین زمینه‌ساز بازتاب سرآمدی ایران در این حوزه در سطح جهان باشد.

نشست‌های تخصصی چهارمین همایش بین‌المللی معماری دست‌کند ۲۲ و ۲۳ آبان‌ماه ۱۴۰۳ درحال برگزاری است.