به گزارش خبرنگار تئاتر ایرنا، سفرهای استانی مدیران اگر به صورت کاربردی با یک یا چند هدف مشخص باشد و دیدارها با برنامه ریزی انجام گیرد، نتایج خوبی در ساختار مدیریت خواهد داشت. در ساختار مدیریت فرهنگی و هنری نیز همین مساله صادق است و جشنواره ها و رویدادهایی که در شهرهای مختلف برگزار می شود، بستر مناسبی برای مدیران ارشد هنری در استانهاست. جشنواره تئاتر کودک و نوجوان که سال های زیادی در همدان برگزار شده نیز فرصتی بود تا معاون هنری وزارت فرهنگ و ارشاد که چند روزی است کار خود را آغاز کرده، برای تماشای آثار و آگاهی از چند و چون جشنواره از نزدیک به آنجا سفر کند. این سفر به همدان، به عنوان نخستین سفر و حضور رسمی نادره رضایی در جایگاه معاون وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در امور هنری، دستاوردها و نتایج ارزشمندی داشت.
جایگاه جشنواره تئاتر کودک و نوجوان
جشنواره تئاتر کودک و نوجوان بی تردید از مهمترین جشنواره های هنری است که در کشور برگزار می شود و به دلیل وجوه آموزشی و تربیتی و تفریحی تئاتر برای کودکان و نوجوانان، بیش از آنچه امروز می بینیم باید به این جشنواره اهمیت بدهیم و با عنایت به بین المللی بودن این جشنواره، میزان توجه باید دو چندان شود. ارتباطات بین المللی و منطقه ای در زمینه تئاتر و بویژه تئاتر کودک و نوجوان، از جمله فعالیت های اساسی در زمینه دیپلماسی فرهنگی به شمار می رود.
مسائل مربوط به جشنواره تئاتر کودک نیز به یک یا دو موضوع منتهی نمی شود و چندین مساله در این رابطه وجود دارد که در ظاهر به هم ارتباط ندارند ولی در کلان ماجرا با هم ارتباط تنگاتنگی دارد.
ماجرای محل برگزاری جشنواره، که بی تردید در بسیاری از جنبه های اجرایی تاثیر می گذارد و مساله حمایت استانداری مناسب بودن فضای اجرا و بسترهای عمرانی و کیفیت پذیرایی و هتل ها و تالارهای اجرا به محل برگزاری ارتباط دارد، همچنین کیفیت آثار رسیده به جشنواره که به کار دبیری ارتباط پیدا می کند و حمایت های لازم از گروه های اجرایی هم به لحاظ مالی و هم حمایت های محتوایی، زمینه سازی های سخت افزاری و تالارهای لازم برای اجرای تئاتر و... از جمله مسائلی است که در زمینه تئاتر کودک و نوجوان و جشنواره باید در سیاستگذاری های کلان هنرهای نمایشی و معاونت هنری قرار گیرد.
برگزاری جشنواره های تئاتری و هنری در شهرهای مختلف، از یک سو امتیاز بزرگ و ارزش افزوده پر بهایی را برای استان ها ایجاد می کند و موجب برندسازی شهرها و ایجاد نشاط اجتماعی و شور و شوق در میان شهروندان خواهد شد و از سوی دیگر به وجوه اقتصادی و اجتماعی مثبت و موثر می انجامد. برندسازی شهرها با موضوعات و مصادیق هنری و فرهنگی، امتیاز ویژه ای است که در شبکه شهرهای خلاق نیز به آن توجه شده است. جشنواره تئاتر خیابانی مریوان و یا تئاتر کودک همدان و فیلم کودک اصفهان و موسیقی نواحی کرمان و ... همگی می تواند به رونق و ارزش افزوده شهرهای کشور بیفزاید. قطعا یکی از دلایل اصرار استانداری همدان و یا استان دیگری که جشنواره ای در آن برگزار می شود همین است که این موضوع می تواند زمینه ساز امکان گردشگری را فراهم سازد.
نخستین دیدار در همدان
نادره رضایی یک ساعت بعد از ورود به همدان به تماشای یکی از تئاترهای شرکت کننده در جشنواره رفت که با حضور پرشور و شوق کودکان اجرا شد. اجرایی رئال و عروسکی که داستانی برای کودکان را روایت می کرد. نخستین دیدار معاون هنری از جشنواره تئاتر کودک و نوجوان با استقبال و همراهی کودکان به شکلی جذاب و جالب به انجام رسید. وقتی که از بین جمع زیادی از دختران و پسران دانش آموز سال های اول ابتدایی وارد تالار می شدیم، این شور و هیجان بچه ها برای دیدن تئاتر برای همه آنقدر جذاب بود که هر کس را به ادامه و استمرار این جشنواره مطمئن می کرد. این دیدار افزون بر آشنایی مستقیم و دیدار با بازیگران و اهالی تئاتر کودک موضوع حمایت ها و توجه به کیفیت آثار را هم در پی داشت که در اداره کل هنرهای نمایشی و بخش های کیفی و ارزیابی آثار باید به آنها توجه کرد.
دیدار با استاندار
استاندارانی که نگاه فرهنگی دارند می توانند به رونق فرهنگی و هنری استانها کمک کنند. حمید ملانوری شمسی استاندار همدان نیز با نگاهی فرهنگی و حمایت از گروه ها و نهادهای خصوصی هنری در استان می تواند منشاء خدمات بسیاری در زمینه تئاتر و دیگر فعالیت های هنری باشد. در دیدار معاون هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با استاندار همدان نیز چند موضوع مهم مطرح در زمینه تئاتر کودک و نوجوان و شبکه شهرهای خلاق مطرح شد که می توان به این موارد اشاره کرد:
کمک به جریان و ساختار جشنواره برای ماندگاری در شهر همدان که می تواند به برندسازی همدان و تئاتر کودک بینجامد و از سوی دیگر به رسم و سنتی تبدیل شود که هر استاندار و شهرداری در همدان به این امر توجه کند و بخشی از بودجه های فرهنگی استان را به سمت تقویت جشنواره سوق دهد.
مسأله شبکه شهرهای خلاق که همدان می تواند ارزش افزوده مناسبی را در حوزه تئاتر کودک و موضوعات دیگر مانند صنایع دستی ایجاد کند.
تأمین نیازهای فرهنگی و هنری جامعه از جمله ایجاد نشاط و شادی در سطح جامعه و برگزاری کارناوال های کودکان به مناسبت جشنواره که رنگ و روی اجتماعی شهر را تغییر میدهد و قطعاً در زمینه گردشگری نیز نتایج مثبتی خواهد داشت.
استاندار همدان نیز به تقویت روحیه مشارکت و تجلی استعدادهای آینده سازان کشور اشاره کرد و گفت به عنوان پایتخت فرهنگ و تمدن کشور می خواهیم که جشنواره تئاتر کودک و نوجوان برای همیشه در همدان بماند.
نمایش ارمنستان
جشنواره های بین المللی به معنی ایجاد زمینه های گفتگو در درون یک جشنواره و حتی فراتر از آن است و تئاتر مهمترین ویژگی ذاتی اش گفتگو است که شعار همین جشنواره نیز بوده است. کشورهای منطقه می توانند با اجراهای متعدد در کشورهای یکدیگر و تبادل این اجراها حتی خارج از جشنواره ها به مساله دیپلماسی فرهنگی رنگ و بوی هنری ببخشند.
گروه ارمنستان نیز در قالب این نمایش به یکی از مشکلات ریشه ای در هنر تئاتر که در همه کشورها گویی شباهت های زیادی دارد، اشاره کرده بود. بعد از نمایش دیدار و گفتگوی کوتاهی نیز بین نادره رضایی و کارگردان گروه رخ داد که به بیان همین مساله و اجراهای گروه های تئاتری ارمنی و ایرانی در کشورهای یکدیگر بود. بخش بین الملل جشنواره ها در این سال ها هرچند دستخوش موضوعات سیاسی و تحریم ها و افزایش هزینه های رفت و آمد و اسکان شده و بودجه های کنونی جشنواره ها پاسخ گوی این مساله مانند دهه ۸۰ شاید نباشد، اما به مرور که این ماجرا کمرنگ می شود و حضور گروه های خارجی در جشنواره های ما کم رونق، در بلند مدت به زیان جریان های تئاتری است و رابطه و تبادل اندیشه را بین گروه های تئاتری از بین می برد.
ما در خاطره جشنواره های مختلف فجر، کودک و نوجوان و ... به یاد داریم که حضور گروه های درجه یک از کشورهای اروپایی و آسیایی، چه شور و هیجانی را در اهالی تئاتر و همچنین مخاطبان ایجاد می کرد. دولت و به تبع آن وزارت فرهنگ و ارشاد با برنامه ریزی های مدون در زمینه دبیران ثابت جشنواره ها برای پیگیری مستمر و مکاتبه با گروه های خارجی زمینه های حضور گروه های خوب تئاتر خارجی خواهد بود.
دبیرخانه جشنواره و دیدار با نماینده مردم همدان و نایب رییس مجلس حمیدرضا حاجی بابایی
همه اهالی فرهنگ و هنر می دانند که نمایندگان مجلس در پیشبرد فعالیت های هنری در استان و حوزه انتخابی خود چه نقش مهمی دارند. رابطه نمایندگان مجلس با اهالی صنعت در استان، با نماینده ولی فقیه در استان، و با مدیان دستگاه های اجرایی، بستر مناسبی برای اجرای موفق و کارآمد جشنواره ها در استانهاست. حمیدرضا حاجی بابایی که به عنوان یک نماینده آشنا به سیاست و فرهنگ شناخته می شود و در ادوار مجلس حضور داشته و هم اکنون نیز نایب رئیس مجلس شورای اسلامی است، یکی از سیاستمدارانی است که می تواند در زمینه فرهنگ و هنر نقس بی بدیلی داشته باشد.
دیدار نادره رضایی با حمیدرضا حاجی بابایی که بعد از دیدن نمایش ارمنستان در محل دبیرخانه جشنواره انجام گرفت، از جمله دیدارها و نشست های موثر و مهم در آینده جشنواره و همچنین ارتباط میان معاونت هنری وزارت فرهنگ با مجلس است که می تواند حمایت مجلس را در پی داشته باشد. در این دیدار مباحث به اهمیت جشنواره و تثبیت آن در همدان و فعالیت های هنری گروه های مختلف اشاره شد. مباحثی از جمله تقویت مالی جشنواره و حمایت های بیشتر شهرداری برای افزایش کیفیت اجرایی جشنواره و از همه مهمتر تالارهای مناسب برای اجرا موضوع صحبت بود. برای مثال به سالنی اشاره شد که گروه ارمنی در آن اجرا کردند. این سالن پیش از جشنواره به مدت دو هفته ساخته شده و یکی از هنرمندان تئاتر همدان در ساخت این بلک باکس کوچک زحمات بسیار کشیده است.
دیدار با کارکنان اداره کل همدان
معاونان و کارشناسان و رؤسای انجمن های هنری همدان در هتل بوعلی همدان با نادره رضایی معاون امور هنری دیدار کردند. هرچند این دیدار به بعضی از مسائل داخلی اداره کل فرهنگ و ارشاد همدان اشاره داشت، اما به دلیل اینکه برنامه ها و سیاستگذاری ها در برنامه های فرهنگی جلوه عملی پیدا می کند به مخاطبان نیز مربوط می شود. شرح وضعیت فعلی در امور جشنواره ها و رخدادها و همچنین روال عادی و روزانه کارها و فعالیت هایی که در شاخه های مختلف هنری انجام می گیرد و همچنین بیان مشکلات و موانعی که در سر راه کارهای فرهنگی و هنری در استان وجود دارد، محور اصلی بحث در زمینه موسیقی، هنرهای تجسمی، تئاتر و مد و لباس بود.
معاونان و کارشناسان و رؤسای انجمن های هنری همدان در هتل بوعلی همدان با نادره رضایی معاون امور هنری دیدار کردند
در این بخش کارشناسان اداره کل به چند موضوع اصلی اشاره کردند که مهمترین آنها بودجه جاری بود که البته باید در عملکرد نهایی و بودجه آنها مطالعه ای انجام گیرد تا مشخص گردد که بودجه های تخصیص یافته با عملکرد اداره کل تطبیق دارد یا خیر. مساله مهم در حوزه تئاتر، نبودن سالن مناسب برای اجرای حرفه ای تئاتر ئر کنار بودجه اندک برای حمایت از گروه های تئاتری است. نکته ای که به نظرم باید به آن توجه کنیم این است که هنور نگاه اصلی در مطالبات هنرمندان در همدان حمایت های دولتی است.
آنها همچنان در انتظار خرید آثار از سوی دولت و حمایت های دولتی هستند. اما نکته ای در برنامه های معاون هنری که در روز معارفه هم به آنها اشاره شد، به همین مساله اشاره دارد که مجموعه معاونت هنری درصدد است تا فضایی را فراهم کند تا در زمینه اقتصاد هنر، هنرمندان چشم به دست دولت برای خرید و یا حمایت کامل نداشته باشند و خودشان بتوانند با تولید آثار هنری وضعیت معیشتشان را مدیریت کنند. هنرمندان دیگر صنعتگران و مشاغل باید روی پای خود بایستند.
البته بر این نکته که در زمینه‌های هنری و فرهنگی دولت ها و شهردای ها از هنرمندان برای اهداف ملی و منافع اجتماعی حمایت می کنند اما در کلیت ماجرا باید فضایی فراهم شود تا تولیدات هنری مخاطب و مشتری خود را پیدا کند. مساله مهم دیگر اینکه هنوز ذهنیت بسیاری از هنرمندان و کارشناسان استانی، جشنواره ای است و گویی تنها راه کار برای فرهنگ و هنر را جشنواره می دانند. اصلاح این نگاه نیز فقط با ارائه راهکارهای تازه انجام پذیر است.
در این بین مسایل عمرانی و پروژه های نیمه کاره نیز از معضلات مجموعه فرهنگ و هنر در استان و به ویژه شهر همدان به عنوان مرکز استان است. مجموعه هایی که خاکبرداری شده ولی هنوز کاری انجام نگرفته است که در گزارشی کامل باید وضعیت این مراکز مشخص گردد. ساختمان نیمه کاره موزه هنرهای معاصر همدان نیز از جمله مسایلی است که می تواند با تامین بودجه به مجموعه موزه های معاصر کشور بپیوندد و همدان را به قطب دیگری برای هنرهای تجسمی بدل کند.
دیدار با هنرمند پیشکسوت خوشنویسی
دیدار با سوسن شیخ از هنرمندان پیشکسوت خوشنویسی که عمده هنرمندان امروز خوشنویسی همدان از شاگردان او هستند، در ساعات پایانی روز چهارشنبه با همراهی مدیرکل استان و رییس انجمن خوشنویسان همدان انجام شد. رضایی در این دیدار به برنامه دیدار با هنرمندان در سراسر کشور اشاره کردند که برنامه ای مستمر خواهد بود. دیدار با هنرمندان پیشکسوت همیشه از جمله کارهایی است به ادای احترام هنر و هنرمند می انجامد و مدیران ارشد هنری در دیدار با هنرمندن پیشکسوت هم از تجربه های آنها بهره مند می شوند و هم می توانند مساله احترام به هنرمندان را در جامعه نشان دهند.
دیدار با خبرنگاران
حسن ختام روز چهارشنبه ۱۶ آبان ماه دیدار با خبرنگاران حاضر در جشنواره بود. خبرنگاران که عمدتاً از رسانه های اصلی کشور حضور داشتند و یکی از بهترین دیدارهایی بود که مدیران هنری با خبرنگاران در فضایی کاملاً دوستانه و صمیمانه انجام شد.
در ابتدا برای خبرنگاران توضیح مختصری از کارها و برنامه های نادره رضایی ارائه شد که نگاه اصلی وی به بازگرداندن هنرمندان به صحنه کار و فعالیت در زمینه اقتصاد هنر و راه اندازی دوباره شبکه شهرهای خلاق است.
در این دیدار خبرنگاران مسائل مختلف معاونت هنری را با نادره رضایی مطرح کردند.
خبرنگاران این حوزه که برخی در حوزه موسیقی و هنرهای تجسمی نیز دستی داشتند هر یکی به فراخور و تجربه ای که داشتند به بیان موضوعات حوزه کاری اشاره کردند .
یکی از مطالبات خبرنگاران پاسخ گویی مدیران بود. همین دیدار برای آنها این نقطه امید را ایجاد کرد که با مدیری پاسخگو مواجه هستند و دیگر نگرانی از کمبود خبر و یا اطلاعات ناقص و حدس و گمان نیستند. رضایی در این دیدار بیشتر شنونده حرفهای خبرنگاران بود. خبرنگاران اگر در جایی باشند و بتوانند حرف بزنند بخش مهمی از آن حرف هایی که طی سال ها مطرح نکرده بودند و یا در رسانه مجال طرح آن را نداشتند در چنین دیدارهایی بیان می کنند و آن وقت اگر مطلبی در رسانه منتشر کنند مطلبی عمیق با اطلاعاتی دقیق تر خواهد بود.
همه خبرنگارانی که در این نشست حضور داشتند، اذعان داشتند که یکی از بهترین دیدارها با یک مدیر ارشد هنری بوده است و همگی اظهار امیدواری کردند که در معاونت هنری از نظر خبر و اطلاع رسانی مشکلی نخواهند داشت؛ چرا که در دوره های قبلی هیچ کدام از معاونان هنری رودررو با خبرنگاران دیدار نداشتند.
مراسم اختتامیه
اختتامیه بیست و نهمین جشنواره تئاتر کودک و نوجوان همدان با اجرای سید جواهد هاشمی مراسم خوب و آبرومندی بود و با حضور مدیران ارشد استانی از جمله استاندار و شهردار و ... و همچنین تجلیل از پیشکسوتان استانی، یادگار خوبی از این دوره به جا گذاشت.
رضایی در سخنرانی کوتاه در این اختتامیه به حمایت نمایندگان مجلس به ویژه آقای حاجی بابایی، شهردار و از همه مهتر استاندار همدان اشاره کرد و گفت: با توجه به شعار جشنواره که تئاتر گفتگوی بدون مرز است باید از گفتگوی هنری و مشارکت های اجتماعی و برای یادگیری فرزندانمان استفاده کنیم. و همچنین در ارتقای کیفی سالن ها باید بکوشیم.
پایان
به نظر می رسد که دیدارهای این سفر با اینکه بسیار کوتاه و فشرده بود اما بسیار موثر و مهم بود و امیدواریم که هر یک از این دیدارها و گفتگوها برای طرفین فوایدی داشته باشد و منشا خیر و برکت باشد و در سفرهای استانی با برنامه ریزی دقیق بتوانیم بیشترین ارزش افزوده را از وقت اندک بگیریم.